با آداب و رسوم کیش بیشتر آشنا شوید

به گزارش گروه فرهنگی یکتا پرس، كيش همچون ديگر جزاير وبنادر خليج فارس از گذشته هاي دور تاكنون در معرض تماس باحوزه وسيعي از فرهنگهاي جهان بوده است. ازسوي ديگر جزيره كيش به تنهايي چند گروه بومي نژادي ، زباني و مذهبي را در خود جاي داده است. اين گروه ها در عين حال كه در طول تاريخ با يكديگر زندگي مسالمت آميزي داشته اند و از نظر فرهنگي بسيار به هم نزديك شده اند، اما هر يك از آنها همچنان بخشهاي مهمي از فرهنگ ويژه خود را حفظ كرده اند.

آيين ،آداب ورسوم متداول بين اقوام مختلف

آداب و رسوم مردم خليج فارس ، به خاطر مجاورت با دريا و تماس با داخل فلات ايران ، با آداب و رسوم ساير نقاط ايران شباهت كمي دارد. از جمله اين آداب و رسوم انواع رقصهايي است كه ظاهراً براي درمان بعضي بادها و درمان بيماريها مفيد است. ظاهراً عقايد مربوط به بادهاي زار از طريق اتيوپي (حبشه) در سرزمينهاي اسلامي راه يافته است و عقايد مشابه آنچه در ايران وجود دارد در مصر ، عربستان و عمان نيز تحت عنوان «زار» ديده مي شود.

مسلمانان و مسيحيان اتيوپي بر اين باورند كه زار از جمله ارواح خبيثه است كه در رودها و چشمه ها بسر مي برند و گاه در كالبد انسانها نيز حلول مي كنند.
انجام بعضي مراسم خصوصاً انواع رقصها اين ارواح را مجبور به ترك كالبد انساني ميكنند. اين عمل معمولاً به وسيله زني انجام مي گيرد و مراسم چند شبانه روز طول مي كشد. رقص همراه با صداي طبلهاي كوچك و بزرگ است. در سومالي نيز همين رقص به نام «سار» وجود دارد.

آيين هاي خاص مراسم عروسي ، بله برون ، ازدواج

 پس از انتخاب دختر توسط پدر و مادر پسر ، چند نفر از بزرگان خانواده پسر براي خواستگاري به منزل پدر دختر مي روند. چنانچه با اين وصلت موافقت شد در همان مجلس ميزان پول جهيزيه و لباس دختر و تمام هزينه هاي سه روز جشن و عروسي تعيين مي شود. اگر مسآله اي چون مرگ يا بيماري شديد براي دو خانواده پيش نيايد ، سه روز پس از موافقت طرفين در منزل پدر دختر اتاقي را تزيين مي كنند كه به گويش محلي «فرشه » مي گويند كه همان حجله است.

سه روز جشن گرفته و با دهل و ساز به رقص و پايكوبي مي پردازند. در اين روزها همه مدعوين به صرف ناهار و شام دعوت مي شوند. در شب روز سوم ، مراسم عقد انجام مي شود. در بين محليان جزيره كيش ، مهريه معمول نيست ولي در هنگام صيغه عقد 17 يا 19 سكه بهار آزادي در تعهد داماد گذاشته مي شود. پس از عقد يكي از ريش سفيدان دست داماد را گرفته و او را به حجله مي برد. زنان هم با اجراي مراسم سنتي ويژه اي ،عروس را به حجله برده و دست او را در دست داماد مي گذارد و همه افراد حجله را ترك مي كنند و زفاف انجام مي شود.

سه روز پس از زفاف زنان براي گفتن مبارك باد نزد عروس مي روند و در آنجا با شيريني و چاي و قهوه پذيرايي مي شوند. دختران نيز در يك شب از پيش تعيين شده نزد عروس رفته و به او تبريك مي گويند. پس از هفت روز ، تزيينات حجله برچيده مي شود و شب هشتم زنان محل به منزل پدر عروس دعوت شده و شادي كنان عروس را به خانه داماد مي برند. پس از صرف شام در خانه داماد به منزل خود باز مي گردند.

آيين هاي خاص مراسم عزاداري

ماه محرم براي محليان شيعه و سني جزيره كيش يكسان است. سني ها روز نهم محرم ، روزه مي گيرند ، و روز دهم در مراسم عزاداري شيعيان شركت مي كنند ولي سينه نمي زنند.

جشن هاي ولادت

شيعيان بومي ولادت حضرت محمد(ص) ، حضرت علي(ع) ، حضرت فاطمه(ع) ، امام حسن(ع)، امام حسين(ع) ، امام رضا(ع) و حضرت مهدي(عج) را با برگزاري مراسم باشكوه جشن مي گيرند. اين جشن ها معمولا تفاوت چنداني با هم ندارند. در روز ولادت امام حسن(ع) و حضرت مهدي(عج) مراسمي به نام "گرگاعو " برگزار مي شود. در اين مراسم بچه ها در گروه 6-5 نفره يا بيشتر در حالي كه مي خوانند " گرگاعو ، خانه بزرگ ، از مالتان عطا كنيد ، خداوند بچه هايتان را نگاه دارد " وارد حياط خانه مي شوند. صاحب خانه در كيسه هر يك از بچه ها مقداري بادام ، گردو ، انجير خشك و ... مي ريزند.

جشنواره تابستانى

همه ساله در جزيره كيش جشنواره هاى شاد و مفرحى به اجرا در مى آيد كه عمده ترين آن اجراى جشنواره تابستانى است كه هر سال از تاريخ پانزدهم تير ماه آغاز و در پانزدهم شهريور به پايان مى رسد كه در اين جشنواره كليه بخش هاى اقامتى و خدماتى داراى تخفيفات ويژه بوده و مراسم و موسيقى و نور افشانى ، مسافران و گردشگران بى شمارى را در اين فصل از سال به جزيره كيش جذب مى نمايد.

عيد قربان

از مراسمي كه در عيد قربان انجام مي شود سبز كردن گندم و به آب انداختن آن و درست كردن تاب و تاب بازي بود كه در سالهاي اخير نشانه اي از آن به چشم نمي خورد. افراد ميانسال روز عرفه را روزه مي گيرند و روز عيدخانواده هايي كه وضعيت مالي خوبي دارند قرباني مي كنند و اعتقاد بر اين است كه حجاج بهتر است با دست خود عمل قرباني را انجام دهند.

گوشت قرباني را سه قسمت كرده و قسمتي را براي مصرف خانواده و دو قسمت ديگر را براي نيازمندان توزيع مي كنند كه به اين قرباني ضحيحه گويند. نوعي ديگر از قرباني عجيجه(عقيقه) است كه زمان مشخصي ندارد و پدران كيشي براي فرزندان خود انجام مي دهند به طوري كه براي فرزند پسر دو گوسفند و براي فرزند دختر يك گوسفند در صورت امكان قرباني مي كنند.

مراسم زار

برخي از محليان جزيره كيش و بنادر و جزاير خليج فارس ، بر اين باورند كه زار خطرناك ترين و شايع ترين بادهاست. بيشتر مبتلايان «اهل هوا» گرفتار اين باد هستند. زار را از گويشي كه دارد مي شناسند كه از كدام سرزمين يا ديار آمده است. هر زار ، هنگامي كه خون مي خورد سير مي شود و به زبان در مي آيد و از درون كالبد شخص مبتلا و با حنجره وي با بابا يا ماما صحبت مي كند و مي گويد كه از كدام ديار آمده است. به مبتلايان ، فرس يا مركب زار گويند. بيشتر فقرا «زار » مي گيرند.

شخص مبتلا به زار بايد مدتها توسط پزشك ، دوا درمان شده باشد. اگر معالجه نشد ، او را نزد ملاي دعانويس ميبرند. اگر هيكل بستن و دعاگرفتن هم كارگر نيفتد ، آن وقت نوبت بابا يا ماماي زار است كه بايد دست به كار شود. هنگامي كه بابا يا ماما احتمال داد كه شخص مبتلاي يكي از زارها شده او را مدت هفت روز در حجاب و دور از چشم ديگران نگه مي دارند. ابتدا بدن او را مي شويند و سپس هفت روز مانع مي شوند كه بيمار ، زن ، مرغ و سگ ببيند. در اين مدت ، چشم هيچ زن ، چه محرم و چه نامحرم نبايد به روي او بيفتد و اگر بيمار زن باشد ، او را از جلو چشم مردان دور مي كنند.

تمام شبهايي كه بيمار در حجاب نگهداشته مي شود ، ماما يا بابا معجون يا داروي مخصوص زاران را به تن وي مي مالد. اين دارو «گره كو» ناميده مي شود كه از 21 ماده درست مي شود. تمام 21 ماده را در گلاب خيس مي كنند و هر شب به تن شخص مبتلا مي كشند و مقداري هم به وي مي خورانند.

انتهای پیام/