به گزارش یکتاپرس سیاستمداران راهشان را ادامه می‌دهند، شما دوستان‌تان را از دست خواهید داد.» این جمله را به ارسطو نسبت داده‌اند. در یونان حدود ۲ هزار سال قبل که مردم علاقه بسیاری به بحث و گفت‌وگو داشتند و در شرایط مختلف مباحث داغی در زمینه‌های گوناگون مخصوصا سیاست به راه می‌انداختند، اختلافات، نفرت و کینه‌توزی شکل گرفت و در نهایت ارسطو از مردم خواست بحث سیاسی را کنار بگذارند.
هر چند نظر ارسطو در مواردی کارساز است اما نمی‌توان افراد را از بحث کردن در موضوعات مختلف برحذر داشت. راه چاره این است که در هر جایگاه و نقش و رابطه‌ای که قرار داریم و هر موضوعی را برای بحث کردن انتخاب کرده‌ایم یا سر راهمان قرار داده‌اند، با شیوه درست و منطقی پیش رفته و از شیوه‌هایی که موجب ایجاد تنش و برهم زدن رابطه میان ما و طرف مقابل می‌شود پرهیز کنیم.
یکی از مجله‌های علمی روانشناسی سیاسی، چند سال قبل، خلاصه یکی از تحقیقات خود را در مورد بحث‌های سیاسی منتشر کرد. براساس یافته‌های این تحقیق، افرادی که دانش سیاسی کمتری دارند، فکر می‌کنند چیزهای بیشتری در مورد سیاست می‌دانند. بعضی صاحب‌نظران معتقدند این موضوع را می‌توان در حوزه‌های دیگر نیز بسط داد و اینگونه نتیجه گرفت که افرادی که دانش کمتری در هر زمینه‌ای دارند، به شکل کاملا متناقض، اطمینان بیشتری دارند که اطلاعاتشان در مورد آن موضوع زیاد است و با اعتماد به نفس بیشتری درباره آن موضوع، حرف می‌زنند درحالی‌که افرادی که واقعا اطلاعات درست و کافی دارند، اطلاعاتشان را ناکافی دانسته و از اظهارنظر خودداری می‌کنند.
فارغ از نتیجه این تحقیق، اگرباز هم در شرایطی قرار گرفتید که امکان بحث نکردن یا پاسخ ندادن به‌نظرات وجود نداشت یا به دلایل مختلف سکوت و عدم اظهارنظر را به دلایل منطقی، صلاح نمی‌دانید باید با رعایت برخی اصول، وارد مباحث شده تا بدون کوچک‌ترین آسیب آن را به نتیجه برسانید.
انتخاب زمان و مکان بحث کردن، درنظر گرفتن شرایط روحی خود و طرف مقابل، تسلط بر زبان بدن و زبان گفتار و دوری از رفتار و کلام ناراحت‌کننده و تنش‌زا، پرهیز از قضاوت سریع و... ازجمله مواردی است که باید در هر نوع بحثی با هر کس و با هر موضوعی مورد توجه قرار گیرد. اگر شرایط درست بحث کردن را در پیش گرفتید و هدف‌تان از آن، قانع کردن طرف مقابل یا تحقیر او و به رخ کشیدن اطلاعات‌تان نبود، حتما از اطلاعات حتی اندک او نیز بهره‌مند شده‌اید و هر دو طرف با احساس رضایت مباحثه را خاتمه خواهید داد.
چند نکته کلیدی در بحث کردن
۱- فراموش نکنیم قبل از اینکه یک بحث‌کننده قوی، یک استدلال‌کننده توانا و یا یک صاحب‌نظر سیاسی باشیم، انسان هستیم و انسانیت بیشتر از هر چیز دیگر اهمیت دارد.
۲- همگی ما در اطرافمان دوستان و اقوامی هستند که با دیدگاه‌های سیاسی ما مخالفند و در عین حال تمایل زیادی برای بحث کردن با ما دارند. باید قبل از هر نوع بحثی در نشست‌ها و دیدارها، با آنها در این‌باره گفت‌وگو کنیم که هدف از این بحث برای هر دو طرف، نه پیروزی بر طرف مقابل، بلکه مراقبت از حق اظهارنظر طرفین بدون کوتاه آمدن از ارزش‌های خودشان باشد. به‌عبارت دیگر، من پیش از دفاع از نظرات خودم، مراقب امنیت حق اظهارنظر تو هستم.
۳- اگربه هر دلیل از نظر روحی در شرایط عادی نیستید، وارد بحث و گفت‌وگوی سیاسی نشوید. بحث در این شرایط می‌تواند تأثیر مخربی بر رابطه ما با طرف مقابل بگذارد.
۴- بحث سیاسی به‌معنای به خطر انداختن موجودیت، هویت و شخصیت ما نیست. به محض تعریف کردن خط قرمز و دیوارکشی برای ساختن یک محدوده امن، احتمال مخرب شدن بحث چند برابر می‌شود.
۵- « من هم با این حرف تو موافقم که...» واجب‌ترین بخش از هر بحث و گفت‌وگوی سیاسی دوستانه و خانوادگی است؛ پیدا کردن نقاط مشترک در بحث، حتی با مخالف‌ترین طرف مقابل، هم امکان‌پذیر است. باید به‌دنبال نقاط اشتراک در بحث باشیم و با تکان دادن سر یا لبخندی کوچک، تأییدمان را نشان دهیم.
۶- بیشتر شنونده بودن، لذتبخش است. برای این کار می‌توان در مورد حرف‌های گفته شده طرف مقابل، سؤال تکمیلی مطرح کرد. با این کار به او هم اجازه خواهیم داد ایده خودش را اصلاح کند. این کار همچنین احتمال سوء‌برداشت و سوء‌تفاهم را هم از بین خواهد برد.
۷- عمده مشکلات زمانی پیش می‌آید که طرف مقابل استدلالش را بر یک خبر اشتباه سوار کرده است. در این شرایط از شلیک مستقیم به او پرهیز کنید چرا که این کار، رابطه را تخریب می‌کند. بهتر است حس ایجاد شده در فرد را از شنیدن همان خبر جویا شده، با او همراهی کنیم و آرام آرام در مورد جعلی بودن خبر با او صحبت کنیم.
۸- بارها حین بحث با خودمان تکرار کنیم که هدف ما، تغییر نظر طرف مقابل نیست. به هر حال او به یک دلیلی برای ما اهمیت دارد و حفظ این رابطه برایمان ارزشمند است، مرور این حس در زمان بحث کردن، لحن ما را آرام‌تر کرده و گپ‌وگفت را دوستانه‌تر پیش می‌برد.
۹- سعی کنید زمانی را سکوت کرده و به حرف‌های مخاطب گوش کنید تا بتوانید درک کامل‌تری از صحبت‌های او داشته باشید، زمانی که شما با دقت به صحبت‌ها و نظرات مخاطب گوش می‌دهید بهتر می‌توانید دیدگاه‌ها و نظرات او را درک کنید و بهتر می‌توانید راهکارهایی بیابید که هم خواسته‌های شما را برآورده کند و هم خواسته‌های او را فراموش نکنید، تجربه ثابت کرده است که در بیشتر موارد، فردی که کمتر صحبت می‌کند و بهتر گوش می‌دهد، نتایج بهتری به‌دست می‌آورد.
۱۰- سعی کنید درک کاملی از وضعیت داشته باشید و بتوانید درک خودتان را کامل بیان کنید. صرفاً به خواسته‌های خودتان فکر نکنید. کل موضوع را درنظر بگیرد نه فقط خواسته‌های خودتان را.
۱۱- آخرین و شاید مهم‌ترین نکته این است که در یک جامعه سالم وجود تعارض و اختلاف یکی از ارکان اصلی است. جامعه‌ای که در آن تعارض وجود نداشته باشد مردابی است که هر قدر هم زیبا باشد، آبی راکد دارد. پس وجود تعارض را عامل رشد بدانید و آن را ارج نهید.
