به گزارش یکتاپرس مسجد «آقامحمود» یکی از قدیمیترین بناهای کوچه مروی و به حکیم باشی معروف است در اواخر دوره صفویه توسط پزشک و تاجری به نام «آقامحمود» معروف به «حکیم باشی» ساخته شده است. ورودی مسجد هشتی آجرکاری شدهای دارد و با خم کوتاهی، راه به داخل شبستان اصلی باز میشود؛ همانجایی که هر روز نماز جماعت برگزار است. آجرکاری، شاخصترین هنر به کار رفته در ساخت این مسجد است و گنبد بلندی سقف شبستان را تشکیل میدهد. بنای مسجد آقامحمود در سال ۱۳۶۳ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
«آقامحمود» چه کسی بود؟
ماجرای ساخت مسجد هم جالب و شنیدنی است. آقامحمود کرمانشاهی پزشک و تاجر دوره صفوی و از اهالی کرمانشاه بود و در سال ۱۰۰۷ هجری شمسی در یکی از سفرهایش به شمال شرق کشور یک شب را در محله پامنار تهران اقامت کرد. البته آن زمان محلهای به این شکل وجود نداشت و سراسر زمینهای بایر و بیابان بود. آقامحمود صبح که از خواب بیدار شد دستور خرید زمینهای اطراف برای ساخت مسجد و مدرسه دینی داد. چند روز بعد کلنگ ساخت مسجد به زمین زده شد و ۱۰ سال بعد، یعنی در سال ۱۰۱۷ ساخت مسجد به پایان رسید و به نام واقفش نامگذاری شد.
ساخت ۵ مسجد در عودلاجان
براساس شواهد تاریخی آقامحمود معروف به حکیم باشی، تاجر ثروتمند و نیکوکاری بود و موقوفههایش فقط به ساخت یک مسجد و مدرسه در پامنار خلاصه نمیشود. به گفته ساکنان قدیمی محله پامنار و بنا بر تاریخ شفاهی این محله، آقامحمود ۵ مسجد در عودلاجان ساخته؛ مسجد آقا محمود، مسجد ملک در بازار، مسجد بتول که مخصوص نماز خواندن خانمها بود، مسجد پیرمرد و مسجد پیرزن در پامنار. دو سرا در بازار از دیگر موقوفههای آقا محمود در بازار است که برای تأمین مخارج مسجد وقف شده بود.
وقف ۳ آب انبار
حکیمباشی که از پزشکان متبحر دوره صفویه بود، به دلیل نامناسب بودن وضعیت آب آشامیدنی اهالی تهران، ۳ آب انبار در محله پامنار ساخت. در بخشی از خاطراتش آمده: «اینجا امکانات زیادی برای مردم ندارد و نزدیکترین یخچال به اینجا یخچال قدیمی شوش است، یخ را از شوش تا اینجا بار الاغ میزنند و میآوردند و در راه بیشتر یخها آب میشود.»
آقا محمود حکیم باشی با وقف آب انبار، آب قنات را در اختیار مردم گذاشت و اهالی محله آب آشامیدنی خود را از آن تهیه میکردند.