گروه فرهنگ و هنر یکتا؛ یکی از جاهای دیدنی در کاشان بی تردید خانه تاریخی طباطبایی هاست. این خانه با شیوه معماری حجاب دار، گودال باغچه، متقارن و درون گرا دارای ۳ بخش اندرونی، بیرونی و بخشی مخصوص خدمه و همچنین ۴۰ اتاق و ۴ حیاط، سرداب و ۳ بادگیر می باشد. این خانه تاریخی معروف به عروس خانه های ایران به ثبت آثار تاریخی ملی رسیده است.
سید جعفر طباطبایی از بازرگانان نطنزی ساکن کاشان ساخت این خانه را به یکی از معمارهای معروف آن جا به نام استاد علی مریم کاشانی محول کرد که اتمام این بنا ۱۰ سال به طول انجامید. خانه بروجردی‌ها و تیمچه امین الدوله نیز از کارهای این استاد مسحوب می‌شوند. وظیفه زیباسازی این پروژه هم به صنیع الملک کاشانی سپرده شد که با نظرات ایشان توسط شاگردان او انجام شد. معماری کلی این خانه به سبک و سیاق خانه‌های دوره قاجار طراحی و اجرا شده است.
معماری خانه طباطبایی‌ها معماری گودال باغچه و متقارن محسوب می‌شود. معماری گودال باغچه یعنی باغچه خانه در گودی قرار گرفته است. بدین ترتیب بنا هم از نظر استحکام و مقابله با زلزله مقاوم می‌شود و هم آن که آب‌رسانی به بنا را تسهیل می‌کند؛ در ضمن از رطوبت بنا هم برای رشد گیاهان استفاده می‌شود. وقتی بنا در دل خاک باشد (یعنی به‌صورت گودال باغچه ساخته شود) خانه در عایق حرارتی هم قرار دارد. نه خانه زود گرم و نه زود سرد می‌شود.
خانه تاریخی طباطبایی‌ها با این که حدود ۱۷۵ سال پیش ساخته شده، ولی از سامانه تهویه مطبوع غیرماشینی، همان بادگیرها،طبیعی و بسیار کارآمد بهره جسته است. بدین معنی که در درون ساختمان، وزش هوای خنک و دل‌انگیز، رفاه و آسایش ساکنان را تأمین کرده و کاربرد بهتری نسبت به سامانه‌های تهویه مطبوع امروزی داشته است. این سامانه تهویه مطبوع است. عملکرد بادگیرها به صورتی است که هوای تمیز پشت بام را به چاه خنک کن صیقل داده شده با «ساروج» که حدود هشت تا ۱۰ متر عمق دارد، برساند تا پس از خنک کردن هوا، آن را به زیرزمین مسکونی هدایت کند. هوا در چاه تاریک و بدون تشعشع تونل خنک کن، سنگین‌تر می‌شود و به آرامی فرو می‌ریزد. سپس جریان خنک هوا از دهانه کانال که شباهتی به شومینه دارد، به فضای زیرزمین وارد و موجب طراوت، تازگی و خنکی آن می‌شود.
