گروه فرهنگ و هنر یکتاپرس. شخصیت اصلی نمایش‌های کمدی در دنیا از قشر فرودست می‌آید و لهجه‌ای روستایی و قامتی ناصاف دارد ولی آنچه سیاه ما را در قیاس با همتایانش در کمدی‌های دیگر کشورها ویژه‌تر می‌کند، تلفیق سیاه با روحیه عرفانی است . تمام کارکترهای کمیک در نمایش‌های کمدی مانند کمدیادلارته ویژگی‌های زشت و نکوهیده انسانی مانند حرص و آز و شهوت‌رانی دارند و اتفاقا همین ویژگی‌ها ایجاد خنده می‌کند ولی سیاه ما نه تنها هیچ خصیصه زشتی ندارد ، بلکه از روحیه‌ای عرفانی و مجنون‌گونه برخوردار است.
علی شمس نمایشنامه‌نویس، کارگردان، مترجم و پژوهشگر جوان تئاتر، ضمن بیان مطالب بالا گفت : با استدلال همان دوستانی که سیاه را حاوی نگاه‌های نژادپرستانه می‌دانند، می‌گویم در کشوری که نه سابقه نسل‌کشی داشته و نه نژادپرستی، چگونه چنین نظریه‌ای صادر می‌شود؟!
او با اشاره به حضور شخصیت‌هایی همچون بهلول در فرهنگ ایران توضیح می‌دهد: در تاریخ شفاهی و مکتوب خود کارکترهایی مانند مجنون، بهلول، طلخک و ... داریم که خود را به جنون و حماقت می‌زدند و به این شیوه می‌توانستند تلخ‌ترین حقایق را بیان کنند. آخرین نمونه اینها کریم شیره‌ای در دربار ناصرالدین شاه است. او حرف‌هایی می‌زده که اگر شخصی دیگر یک صدم آن را می‌گفت، قطعا شاه زبانش را از حلقومش بیرون می‌آورد ولی در تاریخ آمده که کریم شیره‌ای چه سان مورد محبت ناصرالدین شاه بوده است.
شمس تاکید کرد که سیاه، نماینده اقشار فرودست جامعه ایرانی است که با زبان شیرین و تند و تیز خود ناگفته‌های مردمان ستمدیده را بازگو می‌کرده است.
او به مناسبت سالروز درگذشت سعدی افشار گفت : سعدی افشار نابغه سیاه‌بازی بود که به کارکتر سیاه رنگ داد . سعدی افشار سیاه را ارتقا داد و البته همه اینها ناآگاهانه و برآمده از نبوغ ذاتی‌اش بود.سعدی صدای خود را به سیاه بخشید و این افزون بر چیره دستی او در حوزه بداهه‌پردازی بود که البته ویژگی نمایش‌های کمدی در دنیاست.
شمس توضیح داد : هیچ گزارش درباره لحن و نحوه بیان سیاه در دوره قاجار نداریم و آنچه به عنوان صدای سیاه می‌شناسیم، امضای شخصی سعدی افشار است. بنابراین لحن سیاه را مدیون او هستیم. سعدی افشار دارای ویژگی‌هایی است که نمی‌توان سیاه را بیرون از او تصور کرد. گاهی بازیگر به نقش هویت می‌دهد و گاهی برعکس ولی سعدی افشار به سیاه هویت می‌بخشد و سبب می‌شود مجموعه‌ای از ویژگی‌های ذاتی خودش وارد شخصیت سیاه شود.
او خاطرنشان کرد : سیاه در عین نوکری و فرودستی، دمار از روزگار همه قلدرها در می‌آورد و این اتفاقا برآمده از قدرت او است.
شمس در ایتالیا درس تئاتر خوانده، در این سال‌ها آثار گوناگونی را در حوزه نمایشنامه و کتاب‌های تئوریک به فارسی برگردانده و مقایسه‌هایی میان سیاه بازی ایران و کمدیادلارته ایتالیا دارد.
انتهای پیام /
