وحشت خواب چیست‌؟

به گزارش گروه اجتماعی یکتا پرس،  این اختلال خواب به‌طور معمول چند ثانیه تا یک دقیقه طول می‌کشد. وحشت خواب حدود ۴۰ درصد کودکان و درصد بسیار کمتری از بزرگ‌سالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هرچند این اتفاق ترسناک است، اما در حالت کلی جای نگرانی ندارد. 

شاید در وهله اول فکر کنید که وحشت خواب همان کابوس دیدن است؛ اما خیر، وحشت خواب با کابوس فرق دارد. وقتی شما کابوس می‌بینید، به‌طور معمول از خواب می‌پرید و حتی ممکن است جزئیاتی از آن را به خاطر بسپارید؛ اما در شرایط وحشت خواب، در حالی جیغ می‌زنید و می‌ترسید که هنوز خواب هستید. کودکان به‌طور معمول پس از بیدار شدن، چیزی از وحشت خواب خود به خاطر نمی‌آورند؛ اما بزرگ‌سالان ممکن است قسمتی از خوابی را که در این شرایط دیده بوده‌اند، به یاد بیاورند.

علائم وحشت خواب:

با جیغ‌وداد و فریادهای وحشتناک شروع می‌شود؛

درحالی‌که فرد بسیار ترسیده، در رختخواب می‌نشیند؛

با چشمانی باز به یک نقطه خیره می‌شود؛

صورتش برافروخته می‌شود و مردمک چشم‌هایش گشاد می‌شوند؛

دچار تعریق در خواب می‌شود و به‌سختی نفس می‌کشد؛

تسلی‌‌ناپذیر است و به هیچ روشی آرام نمی‌شود؛

لگد می‌زند و دست و پاهایش را به دیوار می‌کوبد؛

بیدار شدن برایش سخت است و بعد از بیداری همچنان گیج است؛

صبح روز بعد چیزی از وقایع را به خاطر نمی‌آورد؛

ممکن است از رختخواب بلند شود و در خانه راه برود؛

وحشت خواب به‌عنوان یک پاراسومنیا (یک رفتار یا تجربه نامطلوب در هنگام خواب) طبقه‌بندی ‌شده است. وحشت خواب به‌طور معمول در هنگام خواب N3، یعنی عمیق‌ترین مرحله خواب (یا NREM) رخ می‌دهد. وحشت خواب هنگامی اتفاق می‌افتد که تا حدی از خواب NREM بیدار شوید. این اتفاق در حین انتقال بین مراحل مختلف خواب رخ می‌دهد؛ یعنی زمانی که نه به‌طور کامل بیدار و هوشیار هستید و نه کاملا در خواب!
هنوز علت اصلی این بیداری جزئی و ارتباط آن با وحشت خواب مشخص نشده است؛ اما کارشناسان برخی از عوامل را شناسایی کرده‌اند که ممکن است در این امر نقش داشته باشد. این عوامل عبارت‌اند از:

کمبود خواب و خستگی مفرط؛

استرس؛

اختلال در زمان‌بندی خواب (مانند زمانی که به سفر می‌رویم)؛

تب

وحشت خواب چگونه تشخیص داده می‌شود؟

معاینه فیزیکی: 

در این شرایط، پزشک شما را معاینه می‌کند تا عوامل احتمالی ایجادکننده وحشت خواب را شناسایی کند.

تست خواب (پلی سومنوگرافی):

 در بعضی موارد، پزشک ممکن است یک مطالعه شبانه در آزمایشگاه خواب را برایتان توصیه کند. حسگرهایی که در آزمایشگاه روی بدن شما قرار می‌گیرند، امواج مغزی، میزان اکسیژن خون، ضربان قلب، تنفس و همچنین حرکات چشم و پا را هنگام خواب ضبط و کنترل می‌کنند.

صحبت کردن در مورد علائم:

 پزشک براساس توصیف شما از وقایع، وحشت خواب را تشخیص خواهد داد. حتی ممکن است در مورد سابقه خانوادگی‌تان در مورد اختلالات خواب نیز از شما سؤال کند. در صورت لزوم ممکن است از همسرتان بخواهد که یک پرسش‌نامه درباره رفتارهای خواب شما پر کند.

وحشت خواب چگونه درمان می‌شود؟

به‌طور معمول وحشت خواب در شرایطی که گه‌گاه رخ بدهد، به درمان نیاز ندارد. اگر وحشت خواب منجر به آسیب‌دیدگی شود، برای اعضای خانواده مشکلی ایجاد کند یا برای شخصی که دچار وحشت خواب است باعث خجالت یا اختلال در خواب شود، ممکن است به درمان نیاز داشته باشد. درمان وحشت خواب به‌طور کلی بر حفظ ایمنی و ازبین‌بردن علل یا عوامل محرک تمرکز می‌کند.
راهکارهای درمانی می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

درمان شرایط زمینه‌ای:

اگر وحشت خواب با یک بیماری زمینه‌ای پزشکی یا روانی یا یک اختلال خواب دیگر، مانند آپنه خواب همراه باشد، هدف در ابتدا درمان بیماری زمینه‌ای است.

بیدار کردن مقدماتی:

در این روش فرد را حدود ۱۵ دقیقه قبل از رسیدن به مرحله خواب عمیق و تجربه وحشت خواب بیدار می‌کنند. سپس فرد قبل از اینکه دوباره بخوابد، چند دقیقه بیدار می‌ماند.

تجویز دارو:

از دارو به‌ندرت برای درمان وحشت خواب، به‌ویژه برای کودکان استفاده می‌شود. در صورت لزوم، استفاده از بنزودیازپین (benzodiazepines) یا داروهای ضد افسردگی (Antidepressant) خاص ممکن است مؤثر باشد.

رفع استرس:

اگر استرس یا اضطراب در ایجاد وحشت خواب نقش داشته باشد، پزشک ملاقات با یک روان‌شناس یا مشاور را پیشنهاد می‌کند.

سبک زندگی مناسب برای مبتلایان به وحشت خواب

 قبل از خواب فعالیت‌های آرامش‌بخش انجام بدهید

انجام فعالیت‌هایی مانند کتاب خواندن، معما حل کردن و یا تمرینات مدیتیشن قبل از خواب می‌تواند کیفیت خواب شما را بالا ببرد. قبل از خواب سعی کنید از وسایل الکترونیکی استفاده نکنید و از انجام هرگونه فعالیت تحریک‌کننده خودداری کنید. اجتناب از مصرف کافئین در اواخر روز و محدود کردن مصرف الکل نیز می‌تواند اختلالات خواب را به‌طور چشمگیری کاهش بدهد.

 به‌اندازه کافی بخوابید

همان‌ طور که در قسمت بالا اشاره کردیم، خستگی می‌تواند یکی از عوامل وحشت خواب باشد. اگر کمبود خواب دارید، یک برنامه خواب منظم را برنامه‌ریزی و ساعت خواب خود را تنظیم کنید. گاهی اوقات حتی یک چرت کوتاه هم می‌تواند کمک‌کننده باشد.

از استرس دور باشید

مواردی را که باعث استرس شما می‌شوند، شناسایی کرده و روش‌های احتمالی مدیریت استرس را امتحان کنید. اگر فردی که دچار وحشت خواب می‌شود فرزندتان است و او اغلب مضطرب است یا استرس دارد، در مورد آنچه او را آزار می‌دهد صحبت کنید. مراجعه به روان‌شناس هم می‌تواند در این زمینه بسیار مفید باشد.

محیط را ایمن کنید

برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی ناشی از وحشت خواب، تمام پنجره‌ها و درهای خارجی را شب ببندید و قفل کنید. از تختخواب دوطبقه استفاده نکنید و هر شی‌ء تیز یا شکننده را دور از دسترس قرار دهید.

 آرامش‌تان را حفظ کنید

اگر کودک شما دچار وحشت خواب شده است و جیغ‌وداد می‌کند، به‌آرامی بغلش کنید و سعی کنید او را آرام کنید و به رختخواب برگردانید. تکان دادن او یا فریاد زدن فقط و فقط شرایط را بدتر خواهد کرد.

انتهای پیام/