تکرر ادرار؛علل و علائم آن

به گزارش گروه اجتماعی یکتا پرس، آیا درطول شبانه‌روز بارها به دستشویی می‌روید؟ اگر این‌طور است باید بدانید که دچار تکرر ادرار هستید. معمولا هر فرد درطول روز باید ۴ تا ۸ بار مثانه‌ی خود را تخلیه کند. اگر در روز بیش از ۸ بار به دستشویی می‌روید یا شب‌ها برای رفتن به دستشویی بیدار می‌شوید، شاید به این دلیل باشد که بیش‌ازحد مایعات می‌نوشید یا قبل از زمان خواب مایعات مصرف کرده‌اید، یا شاید هم نشانه‌ی مشکلی جدی باشد!

تکرر ادرار به معنای نیاز به تخلیه ادرار بیشتر از حد معمول است. این مشکل می تواند روال عادی زندگی فرد را مختل کند، چرخه خواب را قطع کند و همچنین می تواند نشانه‌ای از یک بیماری اساسی باشد. بنابراین مشخص شدن علت تکرر ادرار بسیار مهم و حیاتی است.

بسیاری از افراد با ادرار مکرر زندگی می کنند، که از نظر پزشکی به عنوان تکرر (frequency) شناخته می شود. هنگامی که فرد بیش از ۳ لیتر در روز ادرار می کند، این وضعیت به نام پلی اوریا شناخته می شود. غالباً در یافتن علت تکرر ادرار دلیل ساده ای وجود دارد که می تواند از طریق درمان درست بهبود یابد. البته ناگفته نماند که تکرر همان بی اختیاری ادرار که در آن نشت ادرار وجود دارد، نیست.

دلایل تکرر ادرار

تکرر ادرار می‌تواند نشانه‌ی مشکلات مختلفی باشد، از بیماری های کلیوی گرفته تا صرفا نوشیدن بیش‌ازحد مایعات. اگر تکرر ادرار با تب، نیاز فوری به دستشویی و درد یا ناراحتی در شکم همراه شده باشد، ممکن است که دچار عفونت ادراری شده باشید. سایر علت‌های احتمالی تکرر ادرار عبارت است از:

دیابت: 

معمولا تکرر ادرار با حجم بالا و غیرطبیعی ادرار از نشانه‌های اولیه‌ی دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ است، زیرا بدن تلاش می‌کند ازطریق ادرار خود را از شر گلوکز مصرف‌نشده خلاص کند.

بارداری: 

از هفته‌های اول بارداری، رشد رحم به مثانه فشار می‌آورد و باعث تکرر ادرار می‌شود.

مشکلات پروستات:

 اگر پروستات بزرگ شود به پیشاب‌راه (urethra، مجرایی که ادرار را از بدن خارج می‌کند) فشار می‌آورد و جریان ادرار را مسدود می‌کند. این مسئله موجب می‌شود که دیواره‌ی مثانه تحریک‌پذیر شود. درنتیجه مثانه حتی زمانی‌که مقدار اندکی ادرار در آن وجود دارد نیز منقبض می‌شود و موجب بروز تکرر ادرار در فرد می‌شود.

سیستیت بینابینی (Interstitial cystitis):

 این وضعیت که علت آن مشخص نیست، با درد در مثانه و ناحیه‌ی لگنی همراه است. معمولا نشانه‌های سیستیت بینابینی شامل نیاز فوری و مکرر به ادرار کردن است.

مصرف داروهای ادرارآور: 

داروهای مُدر یا ادرارآور که برای درمان فشار خون بالا یا کاهش تجمع مایعات در بدن استفاده می‌شوند، با تأثیرگذاری روی کلیه‌ها، مایعات اضافی بدن را دفع می‌کنند و موجب تکرر ادرار می‌شوند.

سکته‌ مغزی یا سایر بیماری های عصبی: 

آسیب اعصاب مربوط به مثانه می‌تواند موجب بروز مشکلاتی در عملکرد مثانه شود و یکی از این مشکلات نیاز مکرر و ناگهانی به ادرار کردن است.

تکرر ادرار علت‌های دیگری نیز دارد که کمتر رایج هستند، مانند سرطان مثانه، اختلال عملکرد مثانه و پرتو درمانی.

معمولا تکرر ادرار نشانه‌ی یک مشکل نیست، بلکه خود مشکل اصلی است. در افراد مبتلابه سندروم مثانه‌ بیش فعال (overactive bladder syndrome) انقباضات غیرارادی مثانه موجب نیاز به ادرار مکرر و معمولا فوری می‌شود، یعنی فرد باید بلافاصله به دستشویی برود؛ حتی اگر مثانه‌ی او پر نشده باشد. 

تشخیص علت تکرر ادرار

پزشک برای تشخیص علت تکرر ادرار به معاینه‌ی فیزیکی بیمار می‌پردازد و با پرسیدن سؤالاتی مانند موارد زیر اطلاعات مربوط‌به سابقه‌ی پزشکی فرد را به‌دست می‌آورد:

آیا دارویی مصرف می‌کنید؟

آیا نشانه‌ها و علائم دیگری نیز دارید؟

آیا این مشکل را فقط درطول روز دارید یا درطول شب هم همین‌طور هستید؟

آیا بیش‌ازحد مایعات می‌نوشید؟

آیا ادرار شما تیره‌تر یا روشن‌تر از حد معمول است؟

پزشک بسته‌به یافته‌های معاینه‌ی فیزیکی و سابقه‌ی پزشکی، دستور انجام آزمایش‌هایی را می‌دهد، ازجمله:

آزمایش ادرار: 

بررسی میکروسکوپی ادرار که شامل تعدادی آزمایش نیز هست و برای تشخیص و اندازه‌گیری ترکیبات گوناگون موجود در ادرار انجام می‌شود. اصلاح گسترده‌تری نیز وجود دارد که یورودینامیک (urodynamics) نامیده می‌شود و شامل آزمایش‌هایی مانند سیستومتری (cystometry)، بررسی جریان ادرار یا اوروفلومتری (uroflowmetry)، بررسی فشار مجرای ادرار (urethral pressure) و غیره است.

سیستومتری: 

آزمایشی است که در آن فشار داخل مثانه اندازه‌گیری می‌شود تا مشخص شود که آیا مثانه درست کار می‌کند یا خیر. در سیستومتری مشخص می‌شود که آیا مشکلی در عضلات یا اعصاب موجب بروز اختلال در نگهداری یا تخلیه‌ی ادرار در مثانه شده است.

سیستوسکوپی:

 آزمایشی است که در آن پزشک با استفاده از ابزاری باریک و دارای چراغ که سیستوسکوپ نام دارد، داخل مثانه و مجرای ادرار را می‌بیند.

تست‌های عصبی: 

آزمایش‌ها و فرایندهای تشخیصی است که به پزشک کمک می‌کند تا وجود اختلالی عصبی را تأیید یا رد کند.

سونوگرافی: 

آزمایش تصویربرداری تشخیصی با استفاده از امواج صوتی برای مجسم کردن ساختاری در داخل بدن است.

درمان تکرر ادرار

درمان در اصل به علت تکرر ادرار بستگی دارد.

اگر مشاوره منجر به تشخیص دیابت شو ، درمان با هدف کنترل قند خون بالا شروع می شود.

برای عفونت باکتریایی کلیه، روش معمول درمان آنتی بیوتیک و ضد درد مسکن است.

اگر علت مثانه بیش فعال باشد، ممکن است از دارویی موسوم به آنتی کولینرژیک استفاده شود. اینها از بروز انقباضات غیر طبیعی عضلانی غیرمترقبه در دیواره مثانه جلوگیری می کنند.

در صورت نیاز دارو درمانی توسط پزشک معالج تجویز و کنترل می شود.

تمرین دادن به مثانه

سایر روشهای درمانی ، ادرار مکرر را به جای یک دلیل اساسی مطرح می کند که شامل موارد زیر است:

تمرینات کگل:

تمرینات منظم روزانه که اغلب در حین بارداری انجام می شود و می تواند ماهیچه های لگن و مجرای ادرار را تقویت کرده و مثانه را پشتیبانی کند. برای بهترین نتیجه تمرینات کگل را ۱۰ تا ۲۰ بار در هر مجموعه، سه بار در روز حداقل ۴ تا ۸ هفته انجام دهید.

بیو فیدبک:

در کنار تمرینات کگل، استفاده از بیو فیدبک درمانی به بیمار این امکان را می دهد تا از نحوه عملکرد بدن خود آگاه شوند. این افزایش آگاهی می تواند به بیمار در بهبود کنترل عضلات لگن خود کمک کند.

نظارت بر مصرف مایعات:

این مورد ممکن است نشان دهد که نوشیدن زیاد در مواقع مشخص دلیل اصلی ادرار مکرر است.

تمرین مثانه:

این کار شامل آموزش مثانه برای طولانی تر نگه داشتن ادرار است. آموزش معمولاً ۲ تا ۳ ماه طول می کشد.

انتهای پیام/