به گزارش یکتاپرس راهی به دنیای كلاغ ها و گربه های سیاه
«طنزی است هولناك با فضایی وهمآلود و خفه. طنز سیاه خنده است، اما خنده یك اسكلت در پیچ و خم درهای مهآلود! طنز سیاه با «ادگار آلنپو» آغاز شد.»
200 سال پیش، هنوز سینمایی وجود نداشت تا بتوان راجع به ژانر وحشت سخن گفت، اما در آن سالها ادبیات داستان در حال زایش گونهای از داستان بود كه با خواندن آن خواننده دچار هراس میشد و عناصر وحشتآفرین نهتنها در حوادث داستان وجود داشت، بلكه این وحشت در كلمه به كلمه داستان موج میزد و این زایش در روزگار یك نویسنده آمریكایی نهفته بود كه به دشواری هرچه تمامتر سپری شد. با پایان تلخ و هراس انگیز مثل دنیای داستان هایش.
بیوگرافی ادگار آلن پو
ادگار آلنپو، نویسنده، شاعر و منتقد ادبی 19ژانویه 1809 در شهر بوستون آمریكا چشم به جهان گشود. پدر و مادرش هنرپیشههای دورهگرد بودند و پدرش خیلی زود خانواده را ترك كرد و مادر نیز بر اثر سل درگذشت. پس از آن سرپرستی او به یك تاجر ثروتمند سپرده شد و ادگار كوچولو تحت یك تربیت غیرمعمول قرار گرفت. او به قدری با پدرخواندهاش مشكل داشت كه مدام از خانه فرار میكرد. پس از مدتی كه تحت سرپرستی قرار داشت با پذیرفته شدن در دانشگاه ویرجینیا، آزادی بیشتری یافت، اما طولی نكشید كه حمایتهای مالی خانواده قطع شد و او تحصیل را ترك كرد.
ادگار 27 ساله بود كه با دخترعموی 13سالهاش ازدواج كرد و این زندگی بیش از 12 سال طول نكشید و همسرش به دلیل بیماری سل درگذشت. این حادثه آغازگر دشوارترین سالهای زندگی ادگار آلنپو بود كه البته 2 سال بیشتر طول نكشید، چرا كه او سال 1849 در 40 سالگی بدرود حیات گفت.
ترك خانواده توسط پدر، مرگ مادر، كشمكش همیشگی، ناپدری، ترك تحصیل، محروم شدن از ارث، استخدام در ارتش و ترك خدمت، فوت همسر و از همه مهمتر تنگدستی مادامالعمر در نوع تفكر او در شعرها و داستانهایش تاثیر گذاشت و شاید تمام این حوادث در شكلگیری طنز سیاه در ادبیات تاثیر داشته است.
مرگ ادگار آلنپو، هفتم اكتبر 1849 هنوز هم در هالهای از ابهام و رمز و راز قرار دارد. او در این روز، در حالی كه 4 روز قبل در سوم اكتبر، در جوی خیابان بیهوش افتاده بود، درگذشت، بدون این كه به صورت مشخص، دلیل مرگ او روشن باشد. او 4 روز در حال مرگ و زندگی به سر برد و هذیان گفت. از وهم، از شبح و از بیماری سخن گفت، اما نتوانست بگوید كه چه بر سر او آمده است.
نخستین نوشتههای چاپ شده پو، 3 مجموعه شعر بودند كه در سالهای 1827 تا 31 18منتشر شدند. یكی از این مجموعهها، «تیمور لنگ و اشعار دیگر» نام داشت كه شاعر در این قطعه، اعترافات تیمور خونخوار را در شبی از زندگیاش شرح میدهد كه اسرار قلب سیاه خود را فاش میكند و نقل میكند كه چگونه عشق به یك زن، او را به فتح كشورها واداشت. دومین منظومه شعری او كه شاید مهمترین اشعار او و شناخته شدهترین آنهاست، «كلاغ سیاه و سایر اشعار» یا «كلاغ» نام داشت. شعر كلاغ او در ایران معروفترین اثر پو به شمار میرود.
اما آثار داستانی او، مهمتر از اشعار اوست و در تاریخ ادبیات اثر ماندگاری بر جای گذاشته است كه از آن جمله باید به «نقاب مرگ سرخ»، «گربه سیاه» و «قلب قصهگو» اشاره كرد كه این آثار برای داستان كوتاه یك الگو به شمار میرفت و از آنجا كه 20 سال قبل از زندگی «آنتوان چخوف» به عنوان بهترین نویسنده داستان كوتاه، روزگار پو به سر رسیده است، حائز اهمیت بسیاری است.
برخی از مهمترین آثار داستانی او عبارتند از: گربه سیاه، قلب قصهگو، سوسك طلایی، داستانهای شگفتانگیز، زنده به گور، برنیس، صندوق آمنتیلاو، زوال خاندان آشر، قورباغه، لژیا، نقاب مرگ سرخ، قتل در خیابان مورگ، مفاك و آونگ و شب هزار و دوم شهرزاد.
از آثار شعری او باید به اعراف، تیمور لنگ، آنابل لی، زنگها، شهری در دریا، امرورادو، قصر جنزده، لنور، كلاغ و اولالوم اشاره كرد. از او بیش از 120 اثر منتشر شده است.
آثار ادگار آلن پو، تاثیر چشمگیری بر ادبیات بعد از خود گذاشت.
داستان كوتاه به عنوان یك گونه ادبی رایج، از ادگار آلنپو آغاز شد و توسط چخوف به تكامل رسید. پو همچنین یكی از پایهگذاران داستان پلیسی، علمی، تخیلی و وحشت شمرده میشود. نوع طنز او كه امروزه طنز سیاه نامیده میشود، تاثیر بسیار شگرفی بر ادبیات گذاشته است.
شاعری و نویسندگی ادگار آلنپو بر نویسندگان و شاعران بعد از او در آمریكا، انگلستان و فرانسه تاثیر گذاشت. آنچنان كه نمیتوان از شاعری چون «والت ویتمن» انگلیسی و «شارل بودلر» كه آثار پو را به فرانسه ترجمه كرده و صاحبنامانی چون «ویلیام فاكنر»، «هرمان ملویل»، «استفان مالارمه»، «فئودور داستایوفسكی»، «اسكار وایلد»، «لوئیس بورخس» و «توماس مان» نام نبرد. هر كدام از این مشاهیر ادبیات، به نوعی از نوشتههای آلنپو تاثیر پذیرفتهاند. بویژه نظریههای زیباییشناسی او توسط بودلر و سمبولیستهای فرانسوی را تحت تاثیر قرار داد و از همین طریق روی سایر اروپاییها اثر گذاشت. گرچه بودلر و مالارمه بیش از سایرین در معرفی آلنپو به غیرآمریكاییها نقش داشتند، «آدورنو» او را خالق هنر كامل و خیالپردازی برجسته میداند و داستایوفسكی سبك او را تركیب خیال و واقعیت مورد اشاره قرار میدهد و در نهایت برخی منتقدان «ارسیتا» اثر «ناباكوف» را اثری به تقلید از نوشتههای آلنپو میدانند.
ادگار آلنپو، معتقد بود كه باید بتوان داستان را در یك نشست خواند. به نظر او كوتاهی، سوژه عالی و صرفهجویی در واژگان از صفات مهم داستان خوب هستند. او گفته است: «در نوشتن داستان كوتاه باید هدف، تاثیر واحد باشد و تمام اهداف جنبی باید كنار بروند و تمام كلمات و عناصر داستان باید به این سمت هدایت شود».
چهره هولناك و همیشه حاضر مرگ و احساس گناه قهرمانان داستانهای پو، پیشدرآمدی است كه توسط داستایوفسكی تكامل یافت و شاید همین داستانهای كوتاه بود كه دستمایه اثری بزرگ چون «جنایات و مكافات» شد.
پو بینشی ژرف به عمق درون پدید میآورد و با كلمات ساده نشان میداد كه مرز میان عقل و جنون تا چه حد باریك است.
موضوع اغلب آثار پو، مبارزه دائم با فقر مالی است. باید یادآور شویم كه پو اولین نویسندهای بود كه سعی كرد از طریق نویسندگی امرارمعاش كند.بیراه نیست كه او از چهرههای مهم ادبیات مدرن جهان به شمار میرود و یكی از نویسندگان پیشرو زمان خود است. او نهتنها یك شاعر و نویسنده است بلكه به دلیل تسلطاش بر فن نویسندگی، یكی از نظریهپردازان ادبیات آمریكا نیز هست.
آثار ادگار آلن پو در میان فارسی زبانان
اولین آشنایی فارسیزبانان با آثار ادگار آلنپو با ترجمه 3 داستان مشهور او توسط مسعود فرزاد آغاز شده است. فرزاد، قلب قصهگو، نقاب مرگ سرخ و آمنتیلاو را به فارسی ترجمه كرده است و در همان زمان نیز، صادق چوبك، منظومه كلاغ را به فارسی برگردانده است.
«افسانههای راز و خیال» اولین اثری است كه داستانهای آلنپو را در قالب كتاب، با ترجمه شجاعالدین شفا، به بازار كتاب ایران عرضه كرده است. در عین حال، ترجمه كاوه باسمنجی از داستان نقاب مرگ سرخ، یكی از بهترین ترجمههای فارسی از آثار این نویسنده به شمار میرود.
احمد گلشیری نیز در مجموعه «داستان و نقد داستان» چند داستان از آلنپو ترجمه كرده است. اما در سال 1386 یكی از آخرین ترجمهها از آثار آلنپو توسط مهدی غبرایی، صورت گرفته است. این مترجم، مجموعه گربه سیاه را ترجمه كرده است.
هماكنون نیز، رضا نجفی، در حال ترجمه و تدوین منتخبی از داستانهای كوتاه جهان در قلمرو مرگ و اندوه و شادی است و یكی از داستانهای آلنپو را در این مجموعه گنجانده است.
همچنین منظومه كلاغ با ترجمه سپیده، «سرگذشت آرتور گوردن هیم» با ترجمه پرویز شهدی، ازجمله آثار ترجمه شده ادگار آلنپو به فارسی است.
انتهای پیام/