باغچه بان، مردی که ناشنوایان صدایش را می شنیدند

گروه فرهنگ و هنر یکتاپرس؛ 4 آذر سالمرگ کسی است که از او به  عنوان نخستین نویسنده و ناشر کتاب کودک در ایران نیز یاد می شود. مردی خستگی‌ناپذیر  که  سهم بسیاری در تعلیم و تربیت و تحول آموزش و پرورش به سبک نوین در ایران داشت.

این مرد بزرگ کسی نیست جز جبار باغچه بان که در سال 1322، جمعیت حمایت از کودکان کر و لال را تأسیس کرد و طی سال ها تعلیم و تربیت کودکان، به روشی دست یافت که امروز آن را روش ترکیبی می گویند. جبار باغچه بان  که نام واقعی او میرزا جبار عسگرزاده بود، در همین سال، کلاس تربیت معلم ناشنوایان را با همکاری دانشسرای مقدماتی، در آموزشگاه خود تأسیس کرد و بدین ترتیب، اولین گام در تربیت رسمی معلمان کودکان استثنایی برداشته شد.

وی نام کودکستانی را که توسط او برای اولین بار در ایران تاسیس شده بود " اطفال" گذاشت. بعد نام خود را بخاطر حرف یکی از دوستانش از میرزا جبار عسگرزاده به جبار باغچه بان تغییر داد. او نوشته است: یک روز یکی از دوستانم با شوخی به من گفت: تو برای بچه های تبریز باغچه دایرکرده و الان باغچه داری می کنی!…. تو باغچه بان شده ای!…. و پس از آن شوخی، من باغچه بان را به جای عسگرزاده برای نام خانوادگی آینده ام موقع گرفتن شناسنامه ایرانی انتخاب کردم.

این چهره برجسته ادبیات کودکان علاوه بر کتاب های آموزشی الفبای فارسی در زمینه داستان و نمایشنامه نویسی و اجرای نمایش در کانون های آموزشی نیز کوشا بود. او می کوشید تا به کمک ادبیات، مهارت کودکان را در استفاده از حواس پنجگانه ارتقا بخشد، تا آن ها خوب ببینند، خوب بشنوند و در آینده بتوانند خوب بخوانند. در این راستا به نوشتن داستان ها و نمایشنامه هایی به زبان ساده، روان و قابل لمس برای کودکان همت گماشت.

باغچه بان با توجه به تجربه گسترده در زمینه آشنایی با روحیات کودکان به نکات عملی ظریفی توجه می کرد و آموزگاران را به ضرورت این مساله هشدار می داد، وی در این ارتباط می نویسد: «کودکی که برای نوشتن در پیش تخته است، سوالات لازم را از او نپرسید، از کودکانی بپرسید که نشسته اند، سپس از این کودک بپرسید که آیا آنها درست گفتند. پس از آنکه این کودک نوشت، از دیگران بپرسید که این بچه درست نوشت؟»

روش شفاهی در تعلیم ناشنوایان، ابداع گاهنجار (گاه‌نما) به عنوان وسیله‌ای برای نشان دادن پستی و بلندی‌های اقیانوس‌ها روی نقشه به کودکان، آموزش روش حساب ذهنی به ناشنوایان، الفبای گویا و گوشی استخوانی یا تلفن گنگ از جمله ابتکارهای ویژه باغچه‌بان در حوزه تعلیم و تربیت به شمار می رود.

حفظ فرهنگ و تمدن اصیل ایرانی مرهون تلاش اندیشمندانی چون باغچه بان است که با تربیت نسلی ساعی و کوشا در مسیر توسعه و پیشرفت کشور کوشیدند. 

عکسی که ملاحظه می کنید آرامگاه غریبانه این بزرگمرد است. سال ها مردم برای سرو سامان دادن به آنجا درخواست هایی دادند اما انگار مسئولین مربوطه ناشنواتر هستند.

انتهای پیام/