گروه بین الملل: تلاش های آنکارا و ریاض در راستای عادی سازی روابط علاوه بر آنکه دارای تأثیراتی در حوزه سیاست خارجی و فعالیت آنها در عرصه خارجی دارد، می تواند معادلات منطقه ای را باز چینش کند؛ بطوریکه انعکاس تلاش های آنکارا و ریاض در مسیر عادی سازی روابط را می توان در عرصه منطقه ای نیز مشاهده کرد.
به گزارش یکتاپرس، یکی از مواردی که در این باره می تواند تحت تأثیر روابط آنکارا و ریاض قرار گیرد، قطر و ادامه شرایط بحرانی در روابط میان دوحه و ریاض است. از آنجایی که دوحه از حیث ایدئولوژیکی در زمره نظام های سیاسی می باشد که با گرایشات اخوانی شناخته می شود و آنکارا با زعامت اردوغان نیز به ستون ترویج ایدئولوژی اخوانی در منطقه تبدیل شده است، وابستگی و پیوند ایدئولوژیکی به ترکیه دارد. ماحصل این پیوند و ارتباط میان دوحه و آنکارا در منازعه میان قطر با عربستان به همراه سه کشور دیگر قابل مشاهده است؛ بطوریکه در نبرد میان دوحه با چهار کشور تحریم کننده آن(سعودی، مصر، امارات و بحرین)، آنکارا به عنوان پشتیبان دوحه، نه تنها به حمایت های سیاسی – اقتصادی و ارزشی از قطر پرداخت بلکه برای جلوگیری و دفع خطرات احتمالی در عرصه نظامی از سوی چهار کشور به قطر، نیروهای نظامی خود را به دوحه گسیل داشت.
با توجه به این نقش و جایگاه آنکارا در دوحه است که می توان عادی سازی روابط میان آنکارا با ریاض را پیش درآمدی در عرصه کنار گذاشتن اختلافات و تعارضات میان ریاض و دوحه تلقی کرد. به عبارت بهتر اینکه آنکارا در این باره می تواند هم در نقش متحد دوحه و عامل انگیزه بخش برای دوحه عمل کند و هم می تواند در مقام یک میانجی در چیدن مقدمات مذاکره وارد عمل شود. که در هر صورت می تواند زمینه های رضایت ریاض از فراهم کند؛ چرا که یکی از چالش های ریاض در سال های اخیر قطر و پرونده مربوط به آن بوده است که هزینه زیادی را برای ریاض بوجود آورده است.
از سوی دیگر نیز باید خاطر نشان کرد که از جمله مفروضاتی که موجب شد تا ترکیه و سعودی به سمت مرتفع سازی تعارضات و حل و فصل آنها گام بردارند، بیم از تبعات رفتار و عملکرد بایدن در عرصه برنامه های منطقه ای واشنگتن در خاورمیانه است؛ در واقع ریاض و آنکارا برای کم کردن تشعشعات چالش های احتمالی برای سیاست های منطقه ای آنها از سوی بایدن، تصمیم به تغییر مواضع خود از تعارض و منازعه به سمت عادی سازی گزفته اند. این اقدام بدان معنا است که ریاض و آنکارا تلاش دارند تا با ایجاد یک جبهه واحد در برابر تهدیدات احتمالی و فشارهایی که ممکن از سوی بایدن بخاطر اقدامات منطقه ای آنها در سال های اخیر بر آنها بار شود، به یک راه حل واحد برسند.
نکته قابل توجه در این باره، خسارت هایی که در این مسیر می تواند متوجه ایران شود. عادی سازی روابط ریاض و آنکارا به عنوان رقبای سنتی ایران در عرصه فعالیت های منطقه ای می تواند پیش زمینه ای برای فعالیت های ضد ایرانی جبهه ای جدید با رهبری ترکیه و سعودی باشد. چرا که بن سلمان و اردوغان در سال های اخیر نشان داده اند معامله گر هستند و همه چیز را ذبح اهداف خود می کنند. از این رو ماحصل رفتار های ماکیاولی و فرصت طلبانه اردوغان و بن سلمان در این باره می تواند تهدیدی برای ایران و نقش منطقه ای آن باشد. چرا که سعودی، تهران را دشمن تمام عیار خود در تمام ابعاد می داند و آنکارا نیز متحد ایران به شمار نمی رود. بنابراین احتمال هرگونه اقدامی که متوجه آسیب رساندن به نقش منطقه ای ایران با ابعاد درون منطقه ای و برون منطقه ای در عرصه بین المللی باشد دور از انتظار نخواهد بود.
از سوی دیگر نیز بازگرداندن قطر به آغوش ریاض از سوی ترکیه و قرار دادن آن در محور سعودی، قبل از هر چیزی می تواند چالشی برای ایران در عرصه منطقه ای باشد که در سال های گذشته قطر از محور کشورهای عربی حوزه خلیج فارس جدا کرده بود؛ و پیامد این جداسازی، قابلیت زا کردن محور فعالیت ایران در حوزه خلیج فارس در میان کشورهای درگیر با قطر بود. از این رو نمایه های موجود از عادی سازی روابط میان ریاض و آنکارا علاوه بر آنکه در منطقه بازنمایی خواهد شد، در حوزه کنش های منطقه ای ایران نیز نمود پیدا خواهد کرد. پس هوشیاری دستگاه های ذیربط کشور در عرصه سیاست خارجی و طراحی طرح های جایگزین برای خنثی سازی و بی اثر کردن اتفاقات احتمالی در این باره، را می طلبد.
