به گزارش گروه اجتماعی یکتاپرس، تاکنون به این فکر کردید چه زمانی باید از فرمت JPG بهجای PNG استفاده کنید؟ یا چه برنامهای فایل INDD را باز میکند؟ اگر طراح گرافیک یا عکاس نباشید احتمالا به ندرت نیاز به درک تفاوت فایلهایی مثل TIF با فرمت PDF یا PSD خواهید داشت. با اینکه تنوع بالای فرمتهای تصویری گیج کننده است، روشی برای تفکیک آنها وجود دارد. در این مقاله به شما کمک میکنیم تا تفاوت بین هر فایل فرمت و موقعیت مناسب برای استفاده از هرکدام را درک کنید.
تصاویر بهطور عمده به دو گروه وکتور و رستر تقسیم میشوند در نتیجه، در درجهی اول باید به تفاوت بین تصاویر وکتوری و رستری پی ببرید.
تصویر رستری معمولا براساس مجموعههایی از پیکسلها یا بلوکهای مستقل تشکیل میشوند. متداولترین فرمتهای رستری، فرمتهای وب (JPEG، GIF و PNG) هستند. تمام تصاویر آنلاین از نوع رستری هستند. پیکسلها دارای ابعادی تعریفشده براساس رزلوشن (بالا یا پائین) هستند و هنگامی که برای پر کردن فضا کشیده شوند معمولا دچار اعوجاج شده و تصاویری غیرشفاف و مات را تولید میکنند. برای حفظ کیفیت پیکسلی نباید تصاویر رستری را بدون درنظرگرفتن رزلوشن تغییر داد. در نتیجه، باید فایلهای رستری را با ابعاد دقیق متناسب با کاربرد ذخیره کنید.
تصاویر برداری یا وکتور از انعطاف بیشتری نسبت به تصاویر رستری برخوردار هستند. این تصاویر براساس فرمولهای تناسب ساختهشدهاند نه پیکسلها. EPS، AI و PDF از فرمتهای شناختهشده برای تولید تصاویر وکتوری هستند که بهطور مکرر نیاز به تغییر اندازه دارند. لوگو و گرافیک برندها معمولا با فرمت وکتور ساخته میشود. زیبایی وکتورها به انعطاف تغییر اندازهی آنها بازمیگردد.
حتما تاکنون کلماتی مثل DPI یا PPI را شنیدهاید. DPI مخفف dots per inch (نقطه بر اینچ) و PPI معادل pixel per inch (پیکسل بر اینچ) است. این واحدهای اندازهگیری برای تعیین تراکم پیکسلها متناسب با کاربرد مورد نظر ضروری هستند.
هنگام تعیین DPI یا PPI حتما باید دقت کنید خروجی تصویر را برای انتشار در وب میخواهید یا چاپ. وبسایتها معمولا تصاویری با رزلوشن ۷۲ dpi را نمایش میدهند که پائین است؛ بااینحال این تصاویر در وب ظاهر خوبی دارند اما در چاپ این طور نیست. برای چاپ تصویر، رزلوشن نباید کمتر از ۳۰۰ dpi باشد.
درادامه به مجموعهای از فرمتهای اصلی فایل گرافیکی از تصاویر وب رستری تا وکتورها و فایلهای قابل ویرایش تصویر خواهیم پرداخت. همچنین به مزایا و معایب هر فرمت، پشتیبانی سیستم عامل و مرورگر و نمونههای کاربردی ایدهآل برای هر فرمت اشاره خواهیم کرد. فرمتها به شرح ذیل هستند.
۱. JPEG یا JPG: مخفف گروه کارشناسان مشترک عکاسی، نام گروه سازندهی این استاندارد است.
۲. PNG: گرافیک قابل حمل شبکه
۳.GIF: فرمت مبادلهی گرافیکی
۴. WebP
۵. TIFF
۶. BMP: بیتمپ
۷. HEIF: فرمت فایل تصویری با بهرهوری بالا
۸. SVG: گرافیک برداری مقیاسپذیر
۹. EPS: پست اسکریپت کپسولهشده
۱۰. PDF: فرمت سند قابل حمل
۱۱. PSD: سند فتوشاپ
۱۲. AI: سند ادوبی ایلاستریتور
۱۳. XCF
۱۴. INDD: سند ادوبی ایندیزاین
۱۵. انواع فایل تصویری Raw (خام)
JPEG یا JPG نوعی فرمت فایل تصویری رستری با فشردهسازی بااتلاف است؛ این فرمت برای اشتراکگذاری تصاویر مناسب است. JPEG-ها بااتلاف هستند به این معنی که اندازه و همچنین کیفیت فایل را کاهش میدهند. JPEG هنوز یکی از پرکاربردترین انواع فایل تصویری است که به دلیل فشردهسازی در اینترنت به کار میرود و از پشتیبانی سراسری سیستم عامل و مرورگر برخوردار است.
اغلب پلتفرمهای شبکهی اجتماعی (از جمله فیسبوک و اینستاگرام) بهصورت خودکار فایلهای تصویری آپلودشده را به JPEG تبدیل میکنند. همچنین از اندازههای تصویر شبکهی اجتماعی برای کنترل رزلوشن تصاویر استفاده میکنند.
مزایا و معایب
پشتیبانی سیستم عامل و مرورگر
نمونهی کاربردی
PNG نوعی فرمت رستری است که از فشردهسازی بدون اتلاف پشتیبانی میکند و جزئیات کنتراست بین رنگها را حفظ میکند. از طرفی PNG خوانایی متنی بهتری نسبت به JPEG دارد. به این ترتیب PNG به انتخاب محبوبی برای اینفوگرافیک، بنرها، اسکرینشاتها و گرافیکهای شامل متن و عکس تبدیل میشود.
مزایای و معایب
مرورگر و پشتیبانی سیستم عامل
نمونههای کاربردی
GIF نوع دیگری از فایل تصویری است که در گروه تصاویر رستری قرار میگیرد. این فرمت از فشردهسازی بدون اتلاف استفاده میکند اما تصویر را به هشت بیت در پیکسل و پالت ۲۵۶ رنگی محدود میکند. فرمت GIF مشهورترین فرمت برای تصاویر متحرک است زیرا محدودیت ۸ بیتی آن حجم فایل انیمیشن را کوچک و متناسب با اینترنت میسازد.
مزایا و معایب
· محدودیت ۸ بیتی منجر به کیفیت محدود میشود
پشتیبانی مرورگر و سیستم عامل
نمونههای کاربردی
WebP یکی از فرمتهای تصویری است که برای فشردهسازی بهتر از نوع بااتلاف و بدون اتلاف توسعه یافته است. WebP میتواند به صرفهجویی در فضای دیسک و پهنای باند کمک کند زیرا ۳۵ درصد کوچکتر از فایلهای تصویری مشابه است.
مزایا و معایب
پشتیبانی از سیستم عامل و مرورگر
نمونههای کاربردی
TIFF مخفف فرمت فایل تصویر برچسبدار (Tagged Image File Format)، نوعی فرمت تصویر رستری است که معمولا برای ذخیرهسازی و ویرایش تصاویر برای چاپ به کار میرود. این فرمت فاقد فشردهسازی است زیرا اولویت آن حفظ کیفیت تصویر است.
مزایا و معایب
پشتیبانی مرورگرها و سیستمعامل
نمونههای کاربردی
فایل بیتمپ (BMP) یکی از فرمتهای فایل منسوخ است که پیکسلها را بدون هیچگونه فشردهسازی ترسیم میکند. در نتیجه حجم فایلهای BMP به شکل چشمگیری افزایش مییابد و ذخیرهسازی آنها دشوار است.
مزایا و معایب
پشتیبانی مرورگر و سیستم عامل
نمونههای کاربردی
مقایسه تصویر بیتمپ (سمت چپ) با تصویر گیف (سمت راست) از نظر اندازهی تصویر. تصویر بیتمپ با کیفیت یکسان، حجم زیادی را اشغال میکند
HEIF کوتاهشدهی فرمت فایل تصویر با بهرهوری بالا است که توسط تیم فرمت ویدئوی MPEG بهعنوان رقیبی برای JPEG توسعه یافت. از نظر تئوری، فشردهسازی این فرمت دو برابر بهینهتر از JPEG است و باعث میشود کیفیت تصاویر با حجم یکسان، دو برابر شود. HEIF فرمتی رستری براساس نگاشت پیکسلی است؛ یعنی نمیتوانید اندازهی تصاویر را بدون افت کیفیت تغییر دهید.
مزایا و معایب
پشتیبانی مرورگر و سیستم عامل
نمونههای کاربردی
مقایسهی کیفیت فرمتهای HEIF و JPEG
جدول ذیل فرمتهای تصویر متناسب با وب را نشان میدهد:
نام اختصاری | فرمت فایل | نوع MIME | پسوند فایل | توضیحات |
---|---|---|---|---|
APNG | گرافیک متحرک قابل حمل شبکه | Image/apng | apng. |
انتخابی خوب برای توالیهای انیمیشنی بدون اتلاف (گیف کیفیت پائینتری دارد). AVIF و WebP عملکرد بهتری دارند ولی مرورگرهای کمتری از آنها پشتیبانی میکنند. تحت پشتیبانی: کروم، اج، فایرفاکس، اوپرا، سافاری |
AVIF | فرمت فایل تصویری AV1 | Image/avif | avif. |
به دلیل عملکرد بالا و حق امتیاز رایگان، فرمت انتخاب خوبی برای تصاویر و تصاویر متحرک است. همچنین قابلیت فشردهسازی آن از PNG و JPEG بهتر است و از عمق رنگی بیشتر، فریمهای متحرک و شفافیت پشتیبانی میکند. مرورگرهای کروم، اوپرا و فایرفاکس از این فرمت پشتیبانی میکنند. |
GIF | فرمت مبادلهی گرافیکی | Image/gif | gif. |
انتخابی خوب برای تصاویر و انیمیشنهای ساده. PNG برای تصاویر شاخصگذاریشده و بدون اتلاف مناسب است و از فرمتهای WebP، AVIF یا APNG هم برای توالیهای انیمیشنی استفاده کنید. مرورگرهای کروم، اج، فایرفاکس، اینترنت اکسپلورر، اوپرا و سافاری از این فرمت پشتیبانی میکنند |
JPEG | تصویر گروه مشترک کارشناسان عکاسی | Image/jpeg |
jpg. jpeg. jfif. pjpeg. pjp. |
انتخابی خوب برای فشردهسازی بااتلاف تصاویر ثابت. در صورت نیاز به تولید تصاویر دقیقتر فرمت PNG را در اولویت قرار دهید مرورگرهای کروم، اج، فایرفاکس، اینترنت اکسپلورر، اوپرا و سافاری از این فرمت پشتیبانی میکنند |
PNG | گرافیک قابل حمل شبکه | Image/png |
png. |
PNG برای تولید تصاویر مرجع دقیق یا در صورت نیاز به شفافیت، بهتر از JPEG است اما پشتیبانی مرورگری آن محدود است. این فرمت تحت پشتیبانی مرورگرهای کروم، اج، فایرفاکس، اینترنت اکسپلورر، اوپرا و سافاری قرار دارد |
SVG | گرافیک برداری مقیاسپذیر | Image/svg+xml |
svg. |
فرمت تصویر برداری؛ گزینهای ایدهآل برای عناصر واسط کاربری، آیکنها، نمودارها و بسیاری از موارد دیگر که نیاز به ترسیم در اندازههای مختلف دارند. این فرمت تحت پشتیبانی مرورگرهای کروم، اج، فایرفاکس، اینترنت اکسپلورر، اوپرا و سافاری قرار دارد. |
WebP | فرمت تصویر وب | Image/webp |
webp. |
فشردهسازی بهتری نسبت به PNG و JPEG ارائه میدهد همچنین از عمق رنگی بیشتر، فریمهای متحرک و شفافیت پشتیبانی میکند. AVIF اندکی از نظر فشردهسازی بهتر از این فرمت است اما پشتیبانی مرورگرها از WebP بهتر است. این فرمت تحت پشتیبانی کروم، اج، فایرفاکس، اوپرا و سافاری قرار دارد. |
جدول زیر شامل فرمتهای تصویری است که در وب ظاهر میشوند اما به دلایلی مثل عدم پشتیبانی مناسب مرورگرها یا وجود جایگزینهای بهتر زیاد در تولید محتوای وب به کار نمیروند.
نام اختصاری | فرمت فایل | نوع MIME | پسوند فایل | توضیحات |
---|---|---|---|---|
BMP | فایل بیت مپ | Image/bmp | bmp. | تحت پشتیبانی کروم، اج، فایرفاکس، اپرا و سافاری |
ICO | آیکن مایکروسافت | Image/x-icon | ico,cur. | تحت پشتیبانی کروم، اج، فایرفاکس، اینترنت اکسپلورر، اوپرا، سافاری |
TIFF | فرمت فایل تصویری برچسبگذاریشده | Image/tiff | tif,tiff. | سافاری |
فرمت فایل گرافیک برداری مقیاسپذیر یا SVG توسط W3C بهعنوان زبانی نشانهگذاری برای تبدیل تصاویر دوبعدی در مرورگر توسعه یافت. این فرمت مانند تصاویر رستری به پیکسل وابسته نیست بلکه از متن XML برای تولید شکلها و خطوط استفاده میکند و عملکرد آن مشابه معادلات ریاضی تولید گراف است. به این ترتیب میتوان اندازهی تصاویر SVG را تا بینهایت بدون افت کیفیت تغییر داد.
مزایا و معایب
پشتیبانی مرورگر و سیستم عامل
نمونههای کاربردی
فرمت EPS (پستاسکریپت کپسوله شده) فایل تصویری برداری است که برای ذخیرهسازی تصاویر در ادوبی ایلاستریتور و دیگر نرمافزارهای تصویرسازی مثل کرل دراو به کار میرود.فرمت EPS هم مانند SVG سندی مبتنی بر متن است که شکلها و خطوط را بهجای نگاشت پیکسل و رنگ با کد تعریف میکند. در نتیجه، فایلهای EPS هم از ویژگی مقیاسپذیری بدون اتلاف برخوردار هستند.
مزایا و معایب
پشتیبانی سیستم عامل و مرورگر
نمونههای کاربردی
شاید فکر کنید فرمت PDF صرفا برای ذخیرهسازی و خواندن اسناد متنی مناسب باشد. این ذهنیت با توجه به نام فرمت قابل درک است؛ اما فایلهای PDF هم مشابه فایلهای EPS مبتنی بر زبان پستاسکریپتی هستند که برای ذخیرهسازی تصاویر هم به کار میرود.از فرمت PDF میتوان برای ذخیرهسازی تصویرها، جلد مجلات و چاپ استفاده کرد. این فرمت برای کتابهای الکترونیکی در اولویت است.
مزایا و معایب
پشتیبانی سیستم عامل و مرورگر
نمونههای کاربردی
همانطور که از نام پیدا است، فرمت فایل PSD فرمت تصویری متداولی برای ذخیرهسازی اسناد تصویری در فتوشاپ است. این فرمت برای انتشار در وب مناسب نیست و تحت پشتیبانی هیچ کدام از مرورگرها یا ویرایشگرها و نمایشگرهای استاندارد تصویر قرار ندارد.
مزایا و معایب
نمونههای کاربردی
ادوبی ایلاستریتور، فرمت تصویری دیگری است که توسط شرکت ادوبی توسعه یافت. این فرمت هم مانند فرمت PSD مناسب وب نیست و هیچ کدام از مرورگرها یا نمایشگرهای استاندارد تصویر از آن پشتیبانی نمیکنند. برخلاف فایلهای PSD، میتوانید آزادانه اندازهی فایلهای ایلاستریتور را بدون افت کیفیت تغییر دهید.
مزایا و معایب
نمونههای کاربردی
XCF فرمتی فایل اپن سورس ویرایشگر تصویر GIMP است. این فرمت همارز فایلهای PSD است و تنظیمات مثل شفافیت، فیلترها و موارد دیگر را ذخیره میکند. XCF تحت پشتیبانی مرورگرها یا نمایشگرهای تصویر پیشفرض قرار ندارد.
مزایا و معایب
نمونههای کاربردی
INDD نوع فایل مخصوص به نرمافزار ایندیزاین که در آن میتوانید فایلهای پروژه حاوی محتوای صفحه، سبکها و بسیاری از موارد دیگر را ذخیره کنید. این فرمت تحت پشتیبانی مرورگرها یا ویرایشگرهای پیشفرض تصویر قرار ندارد و فرمت مناسبی برای وب نیست.
مزایا و معایب
نمونههای کاربردی
فرمتهای تصویری Raw از انواع فایل دوربینهای دیجیتال برای ذخیرهسازی تصاویر باکیفیت هستند که برای ویرایش و تولید نهایی به کار برده میشوند. انواع فایل raw اصلی براساس تولیدکنندهی دوربین عبارتاند از:
فایلهای خام بهجای ۲۵۶ رنگ فایلهای JPEG تا ۱۶۳۸۴ رنگ مختلف را در یک تصویر نمایش میدهند. به این ترتیب هنگام تنظیم رنگها و کنتراست در مرحلهی پردازش نهایی، انعطاف بیشتری خواهید داشت. تصاویر Raw مناسب وب یا اشتراکگذاری نیستند و تحت پشتیبانی هیچ مرورگر اصلی یا ویرایشگر تصویری قرار ندارند.
مزایا و معایب
نمونههای کاربردی
با توجه به نکات این مقاله میتوان به دیدگاهی مناسب برای انتخاب انواع فرمتها متناسب با نیاز دست پیدا کرد. فرمتهای رستری برای تصاویر مناسب هستند درحالیکه فایلهای وکتور یا برداری گزینههای مناسب برای انواع لوگو، آیکن و گرافیک دیجیتال هستند. استفاده از نوع فایل مناسب برای وظیفهی مورد نظر نهتنها به بهبود سرعت بارگذاری صفحه کمک میکند بلکه پهنای باند و بار سرور را هم کاهش میدهند.
منبع: زومیت