هنر شیشه گری چیست و چه تاریخچه ای را دارد؟

به گزارش گروه فرهنگی یکتا پرس، هنر شیشه گری یکی از هنرهای ویژه صنایع دستی می باشد که دارای قدمتی طولانی نه تنها در جهان بلکه در ایران است. بر طبق شواهدی که کشف شده اند این هنر خواستگاهی در مصر دارد و از آن جا به کشورهای دیگر رفته است. همچنین شیشه گری یکی از جذاب ترین هنرهایی می باشد که تا به حال به دست بشر انجام شده است و به ساخت و تزئین شیشه اطلاق می شود.

مواد اولیه و ابزارهای مورد استفاده در صنعت شیشه گری

مواد اولیه متفاوتی وجود دارند که در کارگاه های شیشه گری از آن ها استفاده می شوند. این مواد به دو بخش اصلی و رنگی تقسیم می شوند. پایه اصلی ساخت شیشه سیلیس است که در کنار آن از خرده های شیشه نیز بهره برده می شود. همچنین از مواد اصلی دیگری که در ساخت محصولات شیشه ای به کار گرفته می شوند، می توان به سنگ آهک، براکس، شوره، کربنات دوسود، نیترات ها و برخی از مواد قلیایی موجود اشاره کرد.

مواد رنگی بخش دیگری از ترکیبات در شیشه گری هستند که به منظور زیباتر نمودن محصول نهایی استفاده می گردند. اکسیدهای فلزی همچون اکسیدهای کبالت، نمک های فلزی، آهن، مس، گوگرد، کربن و… در بین مواد اولیه رنگی قرار می گیرند.

تاریخچه شیشه گری در جهان و ایران

این هنر دارای تاریخچه ای در حدود 2000 تا 3000 سال قبل از میلاد می باشد و برای اولین بار در مصر دیده شده است. البته این هنر در ایران نیز قدمتی بسیار طولانی دارد و اولین اثر در حدود 2250 سال پیش یافت شد که مربوط به یک گردن بند شیشه ای بوده است. سلجوقیان سلسله ای بوده اند که در آن شیشه گری به اوج خود رسیده بود و استادان زیادی وجود داشتند که مشغول به انجام دادن و فعالیت در این صنعت بوده اند. قالب های مختلفی در این دوران به وجود آمدند و نقش های برجسته متعددی بر روی شیشه ها حک گردیدند. به طوری که امروزه صنعت شیشه گری دارای زیباترین آثار و محصولات می باشد.

در این دوران آثار متعددی از جمله ظرف های کوچک و بزرگ، جام های مختلف و گلدان هایی که مخصوص جای دهی به اشیا گران قیمت بودند، ساخته شدند. همچنین در این دوران طرح های اسلامی نیز جای خود را در صنعت شیشه گری باز کردند. به طوری که آیات قرآنی با زیبایی خاصی بر روی ظروف و اشیایی شیشه ای حک شدند.

به غیر از مواد اولیه نیاز است تا ابزارهای مختلفی در این صنعت تهیه شوند. این ابزار هر چند بسیار ساده هستند اما کاربردهای فراوانی دارند. سنگ کار، قیچی، لوله دم، قالب تخته، تیغ، نیمکت های مخصوص شیشه گری و در نهایت کوره ها و گرم خانه ابزارهای مورد استفاده برای تولید شیشه ها و اشیا شیشه ای هستند.

شیشه های اولیه

 تاریخ استفاده از شیشه طبیعی بیش تر به ساخت مهره و منجوق های تزیینی و قطعات نوك تیز برای نیزه های چوبی مربوط می گردد. قدیمی ترین شیشه به دست آمده به صورت مهره تزیینی، واقع در دلتای رود فرات مربوط به هزاه سوم پ.م. است. كهن ترین شیشه های ساخته شده، در آسیای باختری به دست آمده و متعلق به آلالاخ، نوزی، آشور و تل ال ریما است كه تاریخ آن را هزاره دوم پیش از میلاد دانسته اند.

قطب های اصلی شیشه گری

قطب های اصلی شیشه سازی این دوره ونیز (ایتالیا) اسكندریه (مصر) و دمشق در سوریه بودند. ولی سایر قطب های قدیمی این صنعت یعنی بین النهرین در ایران نیز كم و بیش فعال بودند.

استفاده های آگاهانه از اكسید های فلزی و بویژه ابداع شیشه های اوپال و رومی از دستاوردهای مهم شیشه سازان این عصر در ارتباط با تركیب بندی و مواد سازنده شیشه است.

انتهای پیام/