به گزارش یکتاپرس آلودگی هوا، علاوه بر تاثیرات نامطلوبی که بر سلامتی افراد دارد، مشکلات عدیده دیگری هم در جامعه به وجود میآورد و زندگی و کار شهروندان را با اختلال مواجه میکند. در این میان، تعطیلی مدارس و مهدکودکها و در خانه ماندن کودکان و نوجوانان نیز مشکلاتی برای آنها و والدینشان ایجاد میکند، به طوری که هم بر سلامت روانشان و هم تحصیل، یادگیری و تربیت آنها تاثیر منفی میگذارد. دکتر شقایق درویشی روانشناس و مشاور عضو انجمن روانشناسی آمریکا در گفتوگو با همشهری آنلاین به سوالات مطرح در این زمینه برای والدین پاسخ داده و راهکارهای مفیدی نیز به آنها ارائه کرده است.
با توجه به آلودگی شدید هوا و تعطیلی مدارس، اکنون کودکان و نوجوانان مجبور به ماندن در خانه شدهاند. خانهها هم که امروزه بهخصوص در شهری مثل تهران، اغلب آپارتمانی و کوچک است. در این شرایط، چه آسیبهایی سلامت روان بچهها را تهدید میکند؟
میزان بسیار بالای آلودگی هوا میتواند در بلندمدت تاثیرات زیانباری بر سلامت دانشآموزان داشته باشد و تعطیل کردن مدارس و ماندن کودکان در خانه تا حد زیادی از اثرات آن بر سلامتی کودکان میکاهد، اما در اصل تعطیلات بر سلامت روان کودکان و نوجوان تاثیر منفی میگذارد. در صورتی که تعطیلی مدارس ادامه پیدا کند، پیامدهایی دارد که اولین آنها افت تحصیلی دانشآموزان و کاهش درگیری تحصیلی آنهاست. تعطیلات طولانی ممکن است ذهن و هوش کودکان را از مدرسه دور کند و و نشاط آنها را کاهش دهد.
بنابراین، موضوع مهم به خطر افتادن سلامت کودکان است و مهمترین عوارض آلودگی هوا برای آنها شامل سردرد، سرگیجه، بهانهگیری، نق زدن و پرخاشگری و تنگی نفس است. مهمترین مسائلی نیز که بر اثر تعطیلی مدارس برای دانشآموزان به وجود میآید شامل اختلال در روند و افت کیفی تحصیل، بیانگیزگی و کاهش نشاط آنهاست.
به طور کل، تعطیلی بدون ساختار و بیبرنامه مدارس در شرایطی که دانشآموزان بیش از ۲ سال به دلیل شرایط کرونا از آموزش حضوری محروم بودهاند، مشکلات اجتماعی و عاطفی بسیاری به وجود خواهد آورد. احتمال فراموشی دروس و دلسردی دانشآموزان بر اثر دوری از مدرسه زیاد است و تاخیر در به اتمام رساندن مباحث درسی نیز اجتنابناپذیر است. هماکنون، فرایندهای یاددهی و یادگیری بر اثر تعطیلات مکرر با بینظمی و آشفتگی مواجه شده است.
مطالعه جدید دانشگاه کمبریج نشان داده است که تعطیلات به افزایش قابل توجه علائم افسردگی در کودکان منجر شده است و این علائم به سن، جنسیت و وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی کودکان ربطی ندارد. به طور کلی، ۴ مورد را به عنوان پیامدهای جدی در خانه ماندن کودکان به مدت طولانی برشمرد: ۱. عدم پیشرفت تحصیلی ۲. اخلال در رشد اجتماعی - عاطفی ۳. عادتهای رفتاری نامطلوب ۴. تضعیف سلامت جسمانی.
در شرایطی مثل الان (آلودگی هوا یا کرونا) کودک و نوجوان را چه مدت میتوان در خانه نگه داشت و اصلا بیرون نبرد؟
واقعیت این است که کودکان و مخصوصا نوجوانان را نمیتوان به مدت طولانی در خانه نگه داشت. زندگی زیر سقف و در فضای بسته به مدت طولانی که تخلیه انرژی هم صورت نگیرد و تحرکی وجود نداشته باشد، به پرخاشگری، عصبانیت، خشم، کلافگی، افسردگی، بیانگیزگی، تنشهای خانوادگی و از بین رفتن احترام بین افراد و... منجر میشود.