به گزارش گروه اجتماعی یکتا، بازارها رگ‌های جریان زندگی شهرها به شمار می‌روند، که همواره مورد توجه طیف‌های مختلف مردم هستند. خرید و تفریح در بازارهای قدیمی و سنتی حال و هوای متفاوتی با پاساژهای به‌روز و مدرن دارد و علاوه بر جذابیت‌های معماری و تاریخی معمولاً سراسر بازار را مغازه‌های صنایع دستی و معروف‌ترین سوغاتی‌های هر شهر پر کرده است. در این گزارش به مهمترین و قدیمی‌ترین بازارهای ایران نگاهی می‌اندازیم.
بازار وکیل در شیراز
بازار وکیل بنایی به جا مانده از زمان حکمرانی کریم خان زند، در شهر شیراز است، که به دلیل توجه و مراقبت‌های فراوان در طول حکمرانی پادشاهان مختلف، همواره از رونق و شکوه خاصی برخوردار بوده است.حمام و مسجد بزرگ وکیل در مجاورت بازار بر عظمت و شکوه آن می‌افزاید. بازار از راسته‌های بسیار عریض با حجره‌های بزرگ تشکیل شده که هنر ایرانیان آن را پرداخته است.
صنایع دستی، ادویه، خوراک، پوشاک، زیورآلات، لوازم خانگی و... در بازار وکیل شیراز به فروش می‌رسد. معماری خاص و زیبا بازار، با گچبری‌ها و تزئیناتی که با آجر نماها به کار رفته فضایی جذاب و دوست داشتنی را در خاطر بازدیدکنندگان ثبت می‌کند.
بازار خوی
عصر صفویه و قاجار بیشترین سهم را در تأسیس بازارها، کاروانسراها، حسینیه‌ها، مساجد و گرمابه داشته‌اند. بازار خوی رونق و اعتبار خود را به واسطه قرار گرفتن در جاده ابریشم که در عهد صفویه ایجاد شده، مدیون است. معماری ساده و استفاده از مصالحی همچون گچ، آهک و خشت بازار، نمایی زیبا و دل‌نشین را به نمایش گذاشته است.بخش‌های مختلف بازار شامل فرشچی، مسگرها، زرگرها، بورکچی و خرازی بوده و کاروانسراهای مهمی همچون کاروانسرای حاج میرهاشم، چیت ساز، خان، بلوسی و کشمش چیلار را در خود جای داده است.مکان‌های تاریخی فراوانی که در بازار وجود دارد، به همراه دروازه سنگی جذابیت بالایی برای گردشگران و مسافران ایجاد کرده است.
بازار بزرگ تبریز
بازار تبریز علاوه بر جنبه تجاری، مرکزی برای نمایش فرهنگ و هنر مردم تبریز است. راسته‌های مسقف با گنبدهای بزرگ، کوچک و حجره‌های فراوان که بخش و حرفه مخصوص به خود را دارند، به فعالیت مشغول هستند. هر ساله مسافران بیشماری برای بازدید از این سرای تاریخی به تبریز باشکوه و زیبا می‌روند. روزگاری تبریز در شاه‌راه جاده ابریشم قرار داشت و بازرگانان برای تجارت از این شهر عبور کرده یا ساکن می‌شدند، به همین دلیل صنایع مهمی همچون چرم و شیشه به سرعت به این شهر وارد شده و به سرعت پیشرفت کردند. جاذبه‌های سنتی و فرهنگی بازار تبریز در لیست سازمان یونسکو به ثبت رسیده است.
بازار قم
بازار قم بنایی به یادگار مانده از سلسله‌های سلجوقی و ایلخانی، با شیوه معماری به سبک سازه‌های کویری در مکانی تقریبا مرتفع واقع گردیده است. نمای داخلی این بازار شبیه به بافت معماری شهر یزد است و گنبدهای خشتی به همراه بادگیرها که نور و هوای تازه را به داخل بازار می‌فرستند، چهره‌ای کاملاً کویری را به نمایش گذاشته است. در بازار قم، بافت معماری نوین ایرانی قابل مشاهده است و در زمان قاجار به بیشترین وسعت خود دست یافته است.
بازار اردبیل
بازار اردبیل با قدمتی ۶۰۰ ساله در شهر اردبیل ساختاری جالب و دو قسمتی دارد. خیابانی که از وسط بازار می‌گذرد آن را به دو بخش مجزا تقسیم کرده که از راسته، تیمچه، مسجد و حمام تشکیل شده و معماری داخلی با طاق‌های جناغی و گنبدهای آجری نمایی زیبا را پیدید آورده است.در این بازار انواع سفالینه‌ها، صنایع دستی، گلیم، ادویه، ظروف مسی، جاجیم، شیرینی و حلوای سنتی به فروش می‌رسد.
بازار همدان
بازار همدان یکی از مکان‌های تجاری بزرگ و کهن است، که شاید روزگاری محلی برای کسب و کار بابا طاهر همدانی و ابوعلی سینا بوده و داستان‌ها و روایات ارزشمندی از بزرگان علم و هنر ایران را بر زبان جاری کرده است. از سویی دیگر همدان در شاه‌راه ایران به کربلا قرار داشت و زائرانی که به همدان می‌رسیدند، در کاروانسراهای منتهی به بازار اقامت کرده و موجب رونق و فراوانی در این شهر می‌شدند. سراها و تیمچه‌ها با سقف‌های گنبدی و نورگیرهای متعدد که با گچبری‌های ظریف مزین شده‌اند نمایی زیبا و خیره کننده را به وجود آورده‌اند.
بازار قیصریه اصفهان
اصفهان همیشه جزو شهرهای پر اهمیت و مورد توجه از سوی حکمرانان محسوب می‌شده است. بازار بزرگ قیصریه از کهن‌ترین مکان‌های داد و ستد در این شهر است و قدمتی مرتبط با دوران صفویه دارد. بازار در مجاورت با میدان امام واقع شده و توسط تجار و ثروتمندان شهر اصفهان، با راسته‌های بزرگ و ملحق به یکدیگر طراحی و احداث شده است. داخل بازار مساجد و مدارس بسیاری ساخته شده تا تمام کسبه و شاگردان امکان تحصیل در تمام ساعات روز را داشته باشند.
بازار بزرگ تهران
تهران پایتخت ایران علاوه بر اینکه یکی از مهمترین شهرهای کشورمان به شمار می‌رود، بازاری بزرگ را در خود جای داده که مکانی ارزشمند و پر رونق در تمام ادوار تاریخی بوده و از دوران صفویه به یادگار مانده است.شاه طهماسب طی سفری که به ری داشت، ایده ساخت بازار تهران را می‌دهد و بعدها به رونق و گستردگی فراوانی دست پیدا می‌کند.
بازار تهران یکی از قدیمی‌ترین بازارهای سرپوشیده ایران است که علاوه بر ارزش تاریخی، پیشینه‌ای سیاسی و نظامی نیز داشته است. فضای داخل بازار مشتمل بر چارسوق‌ها، راسته‌ها، مساجد، قهوه خانه، زورخانه، حمام و حسینیه است.در اطراف تیمچه‌ها حجره‌های دو طبقه با کاشی کاری‌هایی که منقش به چهره‌های اساطیری است، نمایی دلخواه را ایجاد کرده است.
بازار کرمان
بازار تاریخی کرمان مربوط به دوران حکومت تیموریان است و یکی دیگر از قدیمی‌ترین بازارهای سرپوشیده ایران به حساب می‌آید. این بازار بعدها در دوران صفویه و قاجار علاوه بر مرمت بسیار وسعت پیدا کرد. بازار کرمان از بازارچه‌های بزرگی به نام‌های، بازار وکیل، گنجعلی خان، اختیاری، سردار و قلعه تشکیل شده است. درب ورودی بازار از سمت میدان ارگ به عمارتی بی‌نظیر می‌رسد که با مهارتی وصف ناشدنی کاشی کاری شده است. داخل بازار نمایی زیبا دارد که از هر سویی صنایع دستی و ادویه‌های معطر و خوراکی‌های خوش طعم خودنمایی می‌کنند. چارسوق به شکلی مدور با راسته‌هایی بزرگ و عریض مکانی برای هنرمندان چیره دست کرمانی بدل شده است.
بازار تاریخی ری
بازار ری یکی بازارهای قدیمی ایران مربوط به دوران صفویه است، که از دو راسته اصلی به همراه چارسوق‌های گنبدی شکل تشکیل شده و در مجاورت بازار نو قرار گرفته است. معماری این مرکز داد و ستد را به سبک چلیپایی یا صلیبی و با استفاده از آجر، خشت و کاه ساخته‌اند.
طبق اسناد تاریخی، بازار ری را تاجران هندی به عنوان مرکز فروش ادویه‌های معطر و متنوع خود انتخاب کرده و موجب رونق فراوان آن می‌شدند. انواع تسبیح، مهر، سجاده، عطر، شیرینی، سوهان، زیورآلات نقره، پوشاک، فرش و گلیم در این بازار به وفور و با کیفیت‌های بسیار بالا یافت می‌شود.
پایان پیام/
