گروه فرهنگ و هنر یکتا؛ بدرالزمان قریب نویسنده، پژوهشگر، ایرانشناس، زبانشناس، سُغدیپژوه، ادیب، شاعر، مترجم و مدرس دانشگاه و از اعضای پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود. این پژوهشگر نمونه حوزهٔ زبانهای باستانی بهویژه زبان سغدی بیست سال عمر خود را برای تألیف کتاب «فرهنگ سغدی»صرف کرد؛ کتابی که سیلی از ستایش و تحسین را بهسوی این محقق روانه کرد.
وی در سال ۱۳۳۳ در کنکور ادبیات دانشگاه تهران پذیرفته شد.در دورهٔ لیسانس شاگرد اول شد و به مقطع دکتر ای رشتهٔ ادبیات دانشگاه تهران راه یافت. کلاسهایی که با استادان بنامی چون محمد معین، پرویز ناتل خانلری ، احسان یار شاطر، ابراهیم پور داود گذراند، دریچهٔ جدیدی از ادبیات و تاریخ ایران را به روی او گشود و بدرالزمان به زبان های باستانی و میانه ایران علاقمند شد و برای شناخت ریشه فرهنگهای ایرانی با گرفتن بورس از دانشگاه پنسیلوانیا راهی آمریکا شد و در آنجا به پیشنهاد مارک دِرسدِن استاد ایرانشناسی که «خُتَنیشناس » بود، وارد دنیای پر رمز و راز زبان سغدی شد. و بعد از هفت سال پس از گرفتن مدرک دکترا از آمریکا، در سال ۱۳۴۴با توشهای غنی از یافتهها و آگاهیهای نو و اثر بخش به وطن بازگشت. راهی وطن شد. وی نزدیک سی سال تدریس کرد و یافتههایش را در اختیار شاگردانی قرار داد که بسیاری از آنان نظیر زهره زرشناس اکنون در زمره استادان برجسته در حوزهٔ زبانشناسی بهشمار میروند.
بدرالزمان قریب در سال ۱۳۷۷ بهعنوان عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و در سال ۱۳۷۸ سرپرست گروه گویششناسی انتخاب شد و در سال ۱۳۸۳ نیز مدیریت گروه زبانهای ایرانی را بهعهده گرفت.
او آثار و تألیفاتی دارد که «فرهنگ سغدی» در دو جلد مشهورترین آنهاست. این کتاب حاوی واژگان و لغات و ترکیبات سغدی است. واژگان متعدد سغدی از متون بودایی، مانوی و مسیحی استخراج و در این فرهنگ گرد آور ی شده است. بسیاری از متون کهن ایرانی با بهرهگیری از این فرهنگ، تصحیح و خوانده شده است. کتاب زبان های خاموش اثر یوهانس فریدریش که قریب با همکاری یدالله ثمره آن را ترجمه کرده است، از دیگر آثار مهم وی بهشمار میرود. «فرهنگ سغدی» در ۱۳۷۴ و «زبان ها ی خاموش» در ۱۳۶۶ بهعنوان کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برگزیده شد.
قریب در ۱۳۷۷ از طرف انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و در ۱۳۸۱ از طرف سازمان صداوسیما بهعنوان چهرهٔ ماندگار برگزیده شد و به پاس خدمات ارزنده علمیاش در دیماه۱۳۸۷، هفدهمین قالیچه ابریشمی جایزه ادبی تاریخی بنیاد موقوفات محمود افشار را دریافت کرد.
استاد قریب در ۷مرداد۱۳۹۹ و بعد از سالها تلاش و فعالیت، در سن ۹۱سالگی از دنیا رفت. وی در صحن حرم حضرت عبدالعظیم و در مقبره خانوادگی به خاک سپرده شد.
انتهای پیام/