به گزارش گروه فرهنگ و هنر یکتاپرس؛جلسه ی رونمایی جدیدترین مجموعه شعر «حمیدرضا شکارسری» با عنوان «آخرین لحظه ها» در محل کافه قادری تهران و در عصر سه شنبه بیست و هشتم شهریورماه برگزار شد.
با توجه به حضور شاعران و منتقدان خبره ی شعر معاصر در برنامه، جلسه با استقبال خوب مخاطبان شعر روبرو شد و کتاب مزبور در فضایی جدی مورد نقد و بررسی قرار گرفت. این نکته ای قابل توجه است چرا که جلسات رونمایی معمولا به معرفی اثر محدود می شود اما میهمانان متخصص و دست به قلمِ این برنامه نه تنها به معرفی اشعار این کتاب پرداختندبلکه شعرها را موشکافی کرده و دقیقا به نقد،تفسیر وتحلیل آن ها روی آوردند
برنامه با اجرای «محسن محمدی» شاعر و مدیر انجمن ادبی شوکران آغاز شد که به عنوان اولین میهمان از دکتر «آرش شفاعی» شاعر، نویسنده، منتقد و روزنامه نگار دعوت به عمل آورد. «شفاعی»ضمن تبریک انتشار این کتاب اظهار داشت: اشعار«آخرین لحظه ها»از این منظر قابل بحث است که تمام آن ها در واقع ترسیم کننده ی یک لحظه اند و حاصل مکث در همان لحظه اند، درست لحظه ی قبل از اتفاق نهایی مرگ! مکثی تنها در دو سطر و تمام! حالا اگر سوال شود که این مجموعه چرا فراهم آمده است؟،می توان از دو منظر به آن پاسخ گفت: از منظر مولف کتاب و از منظر خواننده ی آن. «شفاعی» ادامه داد: از منظر مولف این کتاب تجربه ای ست با ارزش و نو در انتزاعی نویسی. یک تجربه در انتزاعی کردن شعر با حذف تمام آرایه های زیباشناختی شعر برای رسیدن به جوهره ی شعر. جوهره ای که شعر را می سازد بی نیاز به عَرَضاتی که طفیلی جوهره اند مثل همان آرایه های زیباشناختی. از سوی دیگر مولف می تواند ادعا کند شعرها در همین دو سطری ها به کارکرد زیباشناختی رسیده اند و تصویرها بدون امتداد در روایت های خود به انتها رسیده اند. کاری که یک شعر روایی بلندتر انجام نمی دهد. شعرهای این کتاب روایاتی هستند که از آن لحظه جلوتر نمی روند و باقی پیشروی را به مخاطب واگذار می کنند. این جاست که می توان پاسخ چرایی تشکل این مجموعه را از منظر مخاطب هم بررسی کرد.
این شاعر و ژورنالیست فرهنگی در انتهای مباحث خود گفت: این شعرها از منظری پساساختارگرا و پست مدرن، فرصت یک بازی سرخوشانه را در امتداد و تکمیل متن ها در اختیار خواننده های خود قرار می دهد. بازی سرخوشانه ای که موجب لذت مخاطب در مشارکت و تکمیل فرایند نویسش، خوانش و تاویل شعر می گردد. از این منظر به گمان من این کتاب، مجموعه اشعاری ست در راستای کارهای خود «شکارسری» با آن لجاجتی که از خود نشان می دهد و در همان ابتدای مجموعه با مخاطب قراردادی امضاء می کند که فرم شعر من این است و تو باید در همین دو سطر با شعر روبرو بشوی!
با دعوت مجری برنامه، شاعر و فعال ادبی و هنری باسابقه ی این سال ها، جناب آقای «علیرضا بهرامی» به عنوان میهمان بعدی سخنان خود را چنین آغاز کرد: ضمن تبریک انتشار این کتاب شعر، می خواهم بر نقش استمرار و تداوم کار ادبی و شعری در رسیدن به مجموعه شعر «آخرین لحظه ها»متمرکز شوم و بر آن تاکید کنم. شعر معاصر چهره هایی را دارد که به خاطر استمرار در کار ادبی ماندگار شده اند. چهره هایی که چه بسا یک شعر از آن ها در حافظه ی خود به عنوان مخاطبی عادی نداریم اما در شاعر بودن و شاعرِ جدی بودن آن ها و در اهمیت آن ها در صحنه ی شعر معاصر تردیدی هم نمی توانیم داشته باشیم. آن هایی که به واسطه ی حضور همیشگی و به دلیل سماجت در نوشتن و خواندن، بر جریان شعر معاصر تاثیر گذاشتند و چه بسا جریان سازی کردند. «بهرامی» با حافظه ای غبطه برانگیز با اشاره به چهره ها و جریان های ادبی دهها سال اخیر،«شکارسری» را شاعر و منتقدی با این استمرار و اصرار در نوشتن و خلق ادبی معرفی کرد و اضافه کرد: ما در دوران حرّافی به سر می بریم. دورانی که به همین دلیل نخبه کُش است. اطناب و حرافی ولفاظی ویژگی بیانی این دوران است به همین خاطر کوتاه نویسی و موجز نویسی «سکارسری» در کتاب شعر «آخرین لحظه ها» قابل توجه و تقدیر است. آن هم از جانب کسی که هنوز در حال تجربه است و برای دوستانش شعر می فرستد و نظر می خواهد و درواقع هنوز بعد از چهل و پنج سال کار شعر،اعلام حضور می کند. این همان استمراری ست که به ماندگاری می انجامد. و من خیلی خوشحالم که کسی در جایگاه «شکارسری» با این سابقه که عرض کردم، حالا مدتی ست شعر نیمایی می نویسد، برای دوستانش می فرستد و نظر می خواهد. این نکته ی بسیار جالب و قابل توجهی است که چرا این اتفاق می افتد و همان طور که «براهنی» بزرگ می گوید و می نویسد که چرا دیگر شاعر نیمایی نیست، شاید روزی «شکارسری» هم بیاید و بنویسد که چرا دوباره یک شاعر نیمایی ست؟
با دعوت مجری برنامه، منتقد بعدی برنامه آقای «امید بیگدلی» شاعر و فعال ادبی جوان سخنان خود را با این عبارات شروع کرد: شاید اگر نام مولف بر جلد این کتاب و در زیر شعرها نبود، بسیاری از آثار این کتاب را نمی توانستیم زیر تعریف شعر قرار دهیم. ما حتما باید نام شاعر را به عنوان پیرامتن مهم این کتاب در نظر داشته باشیم. نه این که ثابت کنیم داریم شعر می خوانیم بلکه به این دلیل که ببینیم چرا شاعر و منتقدی چون«شکار سری» این مجموعه را گردآورده و هدف او چه بوده است؟
«بیگدلی» در پاسخ به این سوالات ادامه داد: مخاطب شعرهای این کتاب با خواندن این شعرهای دو سطری به تدریج ذهنی شرطی پیدا می کند. یک دو تمام. یک دو تمام. یک دو تمام... و در ادامه ی این شرطی شدن، مخاطب لذت خود را در نوشتن سطر سوم، حدس زدن پایان روایت های باز و گشوده ی شعرها، نوشتن سطر سوم این سروده های دوسطری و مشارکت در تکمیل داستانک های شاعرانه ی رخ داده در آخرین لحظات منتهی به مرگ جست و جو می کند. در واقع سطرهای سوم نوشته نمی شود اما با همین نوشته نشدن، میل نوشتن و شهوت تکمیل متن به خواننده منتقل می گردد.
«بیگدلی» در شرح فضای شعرهای این کتاب گفت: فضاها و اتفاقات این شعرها بسیار ملموس و عینی هستند. انگار حاصل سال ها زیست شاعر با لحظات واقعی منتهی به مرگند.
او در پایان اظهار داشت: کتاب شعر «آخرین لحظه ها» در صیرورت آثار «حمیدرضا شکارسری» قابل پیش بینی بود. کوتاه تر کردن و موجزتر نوشتن تا آن جا که برسی به تنها دو سطر. این چالشی ست برای من که شاعر ما در ادامه چه خواهد کرد؟ موجزتر از این همه مگر می توان شعر نوشت؟ شعر بعدی «شکارسری» چه و چگونه خواهدبود؟ این جدی گرفتن مینی مالیسم در شعر او تا کجا و کجا پیش خواهدرفت؟
آخرین میهمان این برنامه «اصغر علی کرمی»، شاعر و مترجم پرکار و فعال این سال هاست که انصافا سهم به سزایی در نزدیکی فرهنگی گروهی از شاعران ایرانی با شاعران مدرن امروز کشورهای عربی ایفا نموده است. «کرمی» در ابتدای صحبت های خود به نقش معلمی و آموزش گری «شکارسری» طی دهه های اخیر اشاره کرد و گفت: باید به این کتاب به عنوان نتیجه ی تعلیمی شاعرآن نگریست. این که سیر مطالعه و نوشتن شعر و نقد ادبی این چهره چگونه است و امروز در نهایت به کجا رسیده است؟ این که ما امروز به جای جنگ شعر با دفتر یا کتاب شعر روبرو می شویم. مجموعه ای که یک نگرش الگویی در گزینش شعرهایش داشته است و از همین رو به سمت یک کتاب شعر پیش رفته است. اهتمامی که «شکارسری» در مجموعه شعرهایی چون «شکل های فراموشی»، «شکل های لیلا»، «شکل های مرگ»، «شکل های گور»، «شکل های فروتنی» و چندین کتاب دیگر به خرج داده است.
«کرمی» در ادامه اظهار داشت: «آخرین لحظه ها» بیش از هر چیز کشف محور است. کشف هایی در یافتن شکل های مختلف تمام شدن. تمام شدن در گستره ی همه چیز. گستره ای که طیف های مختلف وگوناگون زندگی ها و زیستن ها را شامل می شود که به مرگ رسیده اند. به آن آخرین لحظه های منتهیبه مرگ. این گستره چنان است که در عین وحدت به تنوع می رسد. این تنوع در واقع طنین چندصدایی را در خود دارد. از همین رو این کتاب شعر را کتابی چندصدایی می دانم و نحوه ی چیدمان خاص این شعرها را هم حاصل همین چندصدایی.
در پایان«حمیدرضا شکارسری» ضمن سپاسگزاری از منتقدان و میهمانان جلسه چنین گفت: این کتاب یک پروژه بود. پروژه ای مثل کتاب های قبلی ام که همگی پازلی واحد از شعرهایی متعدد و چه بسا متفاوتند. پروژه با نقطه ای شروع و در نقطه ای به پایان می رسد. هزینه ای برمی دارد. مدتی هم کار می برد ولی این کار با اتمام سرایش شعرها تمام نمی شود. ختم این پروژه گزینش نهایی و ویرایش زبانی و بیانی نهایی کارهاست. پروژه ای طاقت فرسا که مدت ها زندگی روزمره و عادی شاعر را کاملا مختل می کند و به سمت و سوی خود می برد. پروژه ی این کتاب با خواندن شعرهای فروغ و رسیدن به این سطرها شروع شد:
و در شهادت یک شمع
راز منوری ست که آن را
آن آخرین و آن کشیده ترین شعله خوب می داند
توجه به آن لحظات آخر که به مرگ می انجامد و شامل حال همه می شود. هر موجودی اعم ازانسانی،حیوانی ، نباتی و حتی جمادات. و سرودن شعرهای شروع شد. درگیری های فرمی و بیانی این شعرها هم که حاصل همان حرکت مستمر و همیشگی من در مسیر شعر خصوصا شعر سپید است که رسیده به دو سطر که دوستان چقدر خوب راجع به آن صحبت کردند! این کار ماه ها زمان برد و بالاخره رسید به «آخرین لحظه ها» که با مقدمه ی فاضلانه ی خانم دکتر «لیلا کردبچه» همراه و منتظر شد و نقدهای خوب دوستان بزرگوارم را در این جلسه به همراه داشت.
من همیشه و تا آخر عمر مشغول تجربه کردنم و هرگز به انتها نمی رسم یعنی وقت نمی کنم که برسم.این کتاب هم آخرین تجربه های شعری من تا این لحظه است و البته در کارنامه ی شعری من به لحاظ فرم و نوع بیان و گونه ی خاص روایت پردازی اش نقش و جایگاه ویژه ای دارد.
در این جلسه در فواصل میان صحبت های منتقدان، شعرخوانی گروهی از شاعران خوب این سال ها هم
انجام شد. علاوه بر منتقدین جلسه، شاعرانی چون استاد «رضوان ابوترابی»، استاد«اکبر کتابدار»، « پیمان سلیمانی»«سامی تحصیلداری»، «سیدحسین ابراهیمی»، «مریم قربانی»، «لیلا افشانی»، «محمد سوری»، «صابرسعدی پور»، «محمدحسین مداح» و ... حضور داشتند و به شعرخوانی و اظهار نظر پرداختند.
چند شعر کتاب شعر «آخرین لحظه ها» را مرور می کنیم:
آخرین تار مو
زن زیبای سرطانی
**
از آن همه کبوتر
تنها پری بر دهان گربه
**
بشقاب سبزه
سیزده به در
**
پشت بامی پر از پشه بند
موشکی در راه
**
تیغ ممیز
گلوی سپید شعر
--------------------------------------------------------------
انتهای پیام
