نوسان خلق چیست؟

بکناپرس: به گزارش ایسنا، نوسانات خلقی که به عنوان تغییرات ناگهانی در خلق و خو یا حالت عاطفی نیز شناخته می‌شود، یک اتفاق رایج است که می‌تواند توسط عوامل مختلفی مانند استرس یا نوسانات هورمونی ایجاد شود. در حالی که ممکن است پاسخی طبیعی به موقعیت‌های خاص باشند، اما می‌توانند وجود یک اختلال سلامت روان مانند اختلال شخصیت مرزی یا اختلال دوقطبی را نیز نشان دهند که با بالا و پایین شدن شدید خلق و خوی مشخص می‌شود. این نوسانات خلقی سریع یا شدید می تواند به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره و روابط فرد تأثیر بگذارد.

برخی از علائمی که نشان می‌دهد ممکن است دچار نوسانات خلقی شده‌اید عبارتند از: خلق‌وخوی بسیار پایین برای مدت طولانی بیش از دو هفته، نشانه‌هایی از هیجان‌های بالا و پایین‌ و ناتوانی در توضیح اینکه چرا این هیجانی‌های خاص را دارید. دلایل مختلفی وجود دارد که فردی نوسانات خلقی را تجربه کند. همچنین ممکن است محرک‌های متفاوتی نیز وجود داشته باشد. خلق و خو ممکن است به دلیل تغییر در رژیم غذایی، مشکل در برنامه خواب، استرس، آب و هوا، مصرف مواد یا آسیب دیدگی تغییر کند. توجه به الگوهای رفتاری نیز بسیار مهم است زیرا رفتارهای غیرعادی ممکن است نشان دهنده این باشد که شرایط خاصی در حال وقوع است.

هنگامی که خلق و خوی شما، عملکرد روزانه شما را مختل می‌کند، ممکن است جای نگرانی وجود داشته باشد. در نتیجه ممکن است مفید باشد که در مورد رفتارهای اخیر خود بیشتر فکر کنید.

اگر علائم شما شروع به تداخل با فعالیت‌های روزانه کرد، ممکن است زمان آن فرا رسیده باشد که کمک بگیرید. ممکن است ندانید که دقیقا چه علائمی را تجربه می‌کنید، اما می‌توانید از خود سؤالاتی بپرسید: آیا تغییرات فیزیکی در بدنم یا رفتارم تجربه کرده‌ام؟ آیا اخیراً به خلق و خوی خودم زیاد توجه می‌کنم؟ آیا کنار آمدن با تجربیاتم برای من سخت‌تر شده است؟

نوسان خلق به چه دلیل رخ می دهد. همه افراد گاهی نوسان خلق را تجربه می‌کنند. اما اگر به نظر می‌رسد که به طور مکرر دچار نوسانات خلقی می‌شوید یا آنقدر شدید هستند که زندگی روزمره شما، از جمله کار و روابط را مختل می‌کنند، ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد که نیاز به درمان دارد.

تغییرات درونی که در طول زندگی ما اتفاق می‌افتد بر خلق و خوی ما تأثیر می‌گذارد. اما این فقط آنچه در درون اتفاق می‌افتد نیست که احساس ما را تعیین می‌کند. ما همچنین به آنچه در اطرافمان اتفاق می‌افتد پاسخ می‌دهیم. تغییرات بیرونی در زندگی و محیط‌های ما، مانند افزایش استرس در خانه، مدرسه یا محل کار نیز می‌تواند بر احساسات ما تأثیر بگذارد.

رویدادهای استرس‌زای زندگی مانند قطع رابطه، تغییر در مدرسه یا شغل، و جابه‌جایی گاهی اوقات می‌توانند باعث استرس شوند که باعث ایجاد تغییرات خلقی یا تشدید دوره‌های نوسانات خلقی در افرادی با شرایط سلامت روانی خاص می‌شود. نوسانات هورمونی در دوران بلوغ، یائسگی و چرخه های قاعدگی نیز می‌تواند باعث نوسانات خلقی شود، به طوری که سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) اشکال شدیدتری هستند که می توانند منجر به نوسانات خلقی و تحریک پذیری قابل توجهی شوند. با این حال، علائم PMS و PMDD معمولا در عرض دو تا سه روز پس از شروع قاعدگی فروکش می‌کند.

علاوه بر این، مصرف داروهای روانگردان و الکل نیز می‌تواند باعث نوسانات خلقی قابل توجهی شود. اختلالات مصرف مواد اغلب با شرایط سلامت روانی مرتبط است که باعث نوسانات خلقی می‌شود، و پرداختن به مصرف مواد و هر گونه مسائل مربوط به سلامت روان ضروری است. نوسانات خلقی قابل توجهی نیز می‌تواند هنگام مصرف داروهای روانگردان و الکل رخ دهد. اختلالات مصرف مواد اغلب با بیماری های روانی همراه است که باعث نوسانات خلقی می‌شود.

اختلالات سلامت روان

هنگامی که نوسانات خلقی شدید، سریع و طولانی مدت باشد، ممکن است نشان دهنده وجود یک اختلال سلامت روان باشد. سه اختلال سلامت روان که به شدت با نوسانات خلقی مرتبط هستند عبارتند از اختلال شخصیت مرزی، اختلال دوقطبی و اختلال سیکلوتایمک.

اختلال شخصیت مرزی: یک اختلال شخصیتی است که با مشکلات در تنظیم احساسات و همچنین نوسانات شدید خلق و خوی مشخص می شود. این اپیزودهای خلقی به راحتی ایجاد می‌شوند و می‌توانند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشند.

اختلال دوقطبی: دوره‌های شدید افسردگی و شیدایی یا هیپومانیا (شکل کمتر شدید شیدایی) یکی از ویژگی‌های بارز اختلالات دوقطبی است. تغییرات خلق و خوی می‌تواند از چند روز تا چند ماه ادامه یابد. افراد همچنین می توانند دوره‌های طولانی (ماه تا سال) را بدون هیچ گونه علائم خلقی تجربه کنند.

اختلال سیکلوتیمیک: اختلال سیکلوتیمیک مربوط به اختلال دوقطبی است. در این اختلال، حالت خلقی ناپایدار که در آن افراد هیپومانیا و افسردگی خفیف را تجربه می‌کنند، ممکن است دو سال یا بیشتر طول بکشد. دوره های خلق و خوی پایدار معمولاً کمتر از هشت هفته طول می کشد.

راه حل چیست؟

اگر نوسانات خلقی در شغل، روابط و یا هر بخش از زندگیتان اختلالی ایجاد کرده است، حتما به پزشک مراجعه کنید و با او در این مورد صحبت کنید تا بتوانید مشکل را حل کنید.ممکن است تغییرات جزیی به شما کمک کند تا احساس ناراحتی، عصبانیت و سایر نوسانات خلقی را برطرف کنید.

ورزش منظم، حتی پیاده روی روزانه، می‌تواند در برطرف کردن افسردگی و اضطراب به شما کمک کند، چرا که موجب می‌شود تا هورمون اندورفین در بدن ترشح شود. همین هورمون است که باعث حس خوب می‌شود.هم چنین، ورزش به شما کمک می‌کند تا خواب بهتری داشته باشید.موسیقی شاد می‌تواند حال شما را خوش کند. مصرف بیش از حد کافئین می‌تواند علایمی شبیه به استرس در شما ایجاد کند، بنابراین مصرف کافئین را قطع کنید و ببینید که احساساتتان به تعادل می‌رسد.

آیا مواد غذایی روی خلق و خو تاثیر می‌گذارد؟

حقیقت این است که برخی از مواد غذایی، قسمتی از مغز که مسئول حال خوب است را تحریک می‌کنند. برخی مواد غذایی هم تاثیر معکوس دارند.کاکائو ترشح سروتونین (هورمون شادی) در مغز را افزایش می‌دهد. تقریبا، هدف تمام داروهای ضد افسردگی افزایش سطح سروتونین یا حفظ طولانی تر آن در مغز است. شکلات یا کاکائو این کار را به بهترین شکل انجام می‌دهد.

شکلات تنها ماده غذایی نیست که در بهبود خلق تاثیر گذار است. در زیر به برخی مواد غذایی که روی خلق تاثیر مثبت می‌گذارند اشاره شده است: پروتئین: پروتئین قند خون را ثابت نگه می‌دارد و در نتیجه سطح انرژی هم پایدار می‌شود. هرچه انرژی بیشتری داشته باشید حال بهتری نیز خواهید داشت.

موز: به همراه ناهار یا در اسموتی از موز استفاده کنید. هم میان وعده شیرین و دلپذیری است و هم مقدار زیادی دوپامین (پیام‌رسان موثر بر انگیزه، حافظه و توجه ) وارد بدن شما می‌شود.بنابراین مصرف هر چیزی که دوپامین بیشتری به بدن برساند هم برای مغز و هم خلق مفید است.

زردچوبه: این ادویه زردرنگ که معمولاً در آشپزی آسیای شرقی مورد استفاده قرار می گیرد حاوی کورکومین است. کورکومین باعث بهبود خلق می‌شود و بر اساس برخی مطالعات به درمان افسردگی نیز کمک می‌کند.

امگا 3 و اسیدهای چرب: چربی موجود در ماهی سالمون، ساردین و مکمل های روغن ماهی حاوی اسید چرب DHA هستند. بدن ما نمی تواند DHA را تولید کند و افرادی که DHA کمی دارند بیشتر مستعد افسردگی هستند. DHA ، تاثیرات مفیدی روی مغز و خلق دارد.

برخی از مواد غذایی که باعث کاهش انرژی و بد خلقی می شوند عبارتند از:

قند: نوسان سطح قند خون می‌تواند باعث تغییر و نوسان خلق، کاهش انرژی، عدم توانایی در کاهش وزن و پیش دیابت ( زمانی است که میزان قندخون بالاتر از سطح طبیعی باشد اما به آن اندازه ‏ای بالا نیست که آن را دیابت تشخیص دهند و می‏توان آن را هشداری جدی تلقی کرد) شود.

اگر می‌خواهید ماده شیرینی مصرف کنید، میوه انتخاب بهتری است. غذاهای فراوری شده: برخی از افزودنی‌هایی که به غذا های فراوری شده اضافه می‌شود فشار زیادی به بدن وارد می‌کند. بدن ما با برخی افزودنی ها سازگاری ندارد.این مواد اغلب ارزش غذایی ندارند. بر اساس مطالعات صورت گرفته، مصرف چربی های ترانس با پرخاشگری و کج خلقی در ارتباط است.