در شرایط کرونا برای دانشجویان معلول چه امکاناتی در نظر گرفته شده است ؟

طبق آمارها؛ بخش عمده‌ای از معلولیت‌های جسمی- حرکتی، در اثر بروز حوادثی مانند تصادفات ترافیکی، افتادن از ارتفاع، افتادن در چاله و جدول کنار خیابان، سوانح در حینِ کار، ابتلا به برخی بیماری‌ها و … رخ می‌دهد که با افزایش سطح ایمنی در وجوه گوناگون و اصلاح و تغییر سبک زندگی می‌توان از وقوع بسیاری از آن‌ها جلوگیری کرد.

 

مشکلات معلولان جسمی- حرکتی تنها در مسائل فیزیکی خلاصه نمی‌شود و برای پرداختن به مسائل آنان ابعاد روانی و اجتماعی نیز باید مورد توجه قرار گیرد، که در گام نخست؛ افزایش آگاهی عمومی جامعه دانشگاهی درباره بُعدِ جسمانی معلولین ضروری است. در ماده 2 قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، کلیه وزارتخانه‌ها، موسسات و شرکت‌های دولتی و نهاد‌های عمومی موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابر و وسایل خدماتی به نحوی عمل نمایند که امکان دسترسی و بهره‌مندی از آن‌ها برای معلولان فراهم شود.

دانشجویانی که برای جابجایی خود از وسایل کمک حرکتی مانند ویلچر استفاده می‌کنند، در زندگی روزمره خود و هنگام حضور در اماکن عمومی دانشگاه با موانع زیادی روبرو می‌شوند. رایج‌ترین این مکان‌ها در یک دانشگاه عبارتند از: سرویس‌های رفت و آمد دانشجویان، ورودی اصلی به دانشگاه، خیابان‌ها و پیاده‌روها، ساختمان‌های آموزشی و دسترسی به کلاس‌های درسی و آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها، رستوران و بوفه‌های دانشجویی، مسجد، سازمان مرکزی دانشگاه، سالن‌های آمفی‌تئاتر و سالن‌های اجتماعات، فضا‌های باز و پارک دانشجویی، کتابخانه، سالن ورزشی و استخر دانشگاه، ساختمان‌های خوابگاه دانشجویی و … البته دانشگاه‌های ما اغلب اقدامات مؤثری در زمینه مناسب‌سازی محیط برای معلولین بخصوص در اجرای رامپ و آسانسور انجام داده‌اند،

 

اما این اقدامات به‌صورت کامل و جامع اجرا نشده است و همه محیط‌های دانشگاهی مناسب‌سازی نشده‌اند. مثلاً دانشجویان در مسیر حرکت در محوطه‌های دانشگاهی، متوجه تک‌پله‌های موجود نمی‌شوند و با آسیب های جسمی رو به رو می شوند؛ بنابراین توصیه شده است که از طراحی و اجرای تک‌پله شدیداً پرهیز شود. در بعضی از مکان‌های آموزشی، سرویس بهداشتی ویژه برای دانشجویان دارای معلولیت در نظر گرفته نشده است. دانشجویانی که باید از سرویس‌های خاص استفاده کنند، اغلب در تمام طول روز، گرسنگی و تشنگی می‌کشند تا مجبور به استفاده از سرویس بهداشتی نشوند.

در طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی و ساختمان‌ها، بخصوص در دانشگاه‌ها و مکان‌های عمومی بایستی توجه جدی به وضعیت معلولان و افراد کم توان جسمی صورت پذیرد، تا این بخش جامعه نیز، بتوانند از فضا‌های عمومی شهر، دانشگاه، مراکز تجاری، فرهنگی و دیگر مکان‌ها استفاده کنند و بتوانند حداکثر استفاده را داشته باشند. وقتی یک معلول نمی‌تواند از پل هوایی استفاده کند، و یا وارد پارک شود، به این معنی است که شهر معلول است؛ چراکه قادر نیست این امکانات را (که حق شهروندان است) در اختیار آن‌ها قرار دهد. معلولان برای حضور در معابر و خیابان‌های سطح شهر با مشکلاتی همچون ناهمواری‌های سطوح و نبود معبر مناسب برای ویلچر مواجه هستند.

 

 

در این شرایط کرونا که با تعطیلی دانشگاه‌ها و مدارس و دیگر مکان‌های علمی فرهنگی مواجه هستیم در خصوص تعطیلی دانشگاه‌ها که اکثر دانشجویان از خانه ماندن خسته شده‌اند، دانشجویان معلول قرنطینه سخت‌تری را طی می کنند. برای مثال یک معلول در این‌ دوران در شهری که برای آن‌ها مناسب‌سازی نشده، چطور رفت و آمد می‌کند؟ یک فرد نابینا که برای رفت و آمد در هر گوشه‌ای از شهر چند برابر ما نیاز به لمس اشیا دارد، اکنون چه می‌کند؟ شرایط کم‌شنوا‌ها و ناشنوا‌ها چطور است و با وجود ماسک بر روی صورت دیگران، چطور لَب‌خوانی می‌کنند؟ آن‌هایی که معلولیت دستگاه تنفسی دارند، چطور این‌روز‌ها را سپری می‌کنند؟

 

کارشناسان معتقدند که معلولان در روز‌های قرنطینه با مشکلات بسیاری نسبت به سایر دانشجویان همراه هستند. در این شرایط شبکه‌های مجازی می‌توانند پل ارتباطی خوبی با افراد دارای معلولیت تلقّی شوند. از مشاوره‌های لازم گرفته تا برنامه‌های سرگرم کننده از جمله جشنواره مجازی باید برای معلولان نیز فضایی مهیّا شود که دل‌نوشته‌های خود را در قالب داستان، شعر و طنز به رشته‌ی تحریر در آورند تا از خروجی مشکلات آنها در جهت بهبودی اوضاع چاره اندیشی شود.

همه‌ی این موارد از جمله مشکلاتی است که افراد معلول در جامعه دچار آن هستند و متاسفانه در شرایط کنونی هم با تعطیلی و خانه نشین شدن، چه کسی، کدام مسئولی باید در این شرایط که همه‌ی اقشار جامعه از کرونا رنج می‌برند، مهم‌ترین عناصر کلیدی و راهکار‌های اجرایی برای مناسب‌سازی فضا‌های کالبدی برای معلولین حرکتی در دانشگاه‌ها را سرویس‌های بهداشتی، رامپ که جایگزین پله‌ها شود، دستگیره در کنار پله‌ها و راه‌های پیاده برای جلوگیری از سُرخوردن، آسانسور و بالابر برای رسیدن به طبقات مختلف، اصلاح تجهیزات، امکانات و مبلمان مخصوص معلولین؛ برشمرد و تاکید کرد که باید مورد توجه قرار گیرد، تا شاید بتوان مشکلات این افراد را برطرف کرد.

مناسب‌سازی یک وظیفه عمومی است و فقط بر عهده یک سازمان نیست، بلکه باید همه اقشار جامعه از جمله نهادها، انجمن‌های معلولین، سازمان‌های غیردولتی و همچنین همه سازمان‌های دولتی در این خصوص همکاری‌های لازم را انجام دهند. معابر، علایم راهنمایی و رانندگی، مبلمان شهری، حمل و نقل زمینی، هوایی و ریلی همچنین امکاناتی در دانشگاه‌ها محیا شود، از جمله مواردی است که باید برای دسترسی آسان معلولین مناسب سازی شود.

 

طبق آمار‌هایی که معاون اداری، مالی و مدیریت منابع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در خصوص تعداد و نوع معلولان اعلام کرده است، حدود 15 درصد از جمعیت جهان با انواع ناتوانی‌های مختلف مواجه هستند یعنی حدود یک میلیارد نفر معلول که حدود 110 تا 190 میلیون نفر از آنان، معلول «جسمی- حرکتی» هستند.

 

به گزارش یکتاپرس، در ایران هم از میان بیش از 3 میلیون و یکصد هزار نفر دانشجویی که در حال تحصیل در دانشگاه‌های کشور هستند، حدود 25 هزار نفر دارای معلولیت هستند که عدد قابل توجهی است. یعنی حدود کمتر از یک‌درصد از کل دانشجویان را افراد دارای معلولیت تشکیل می‌دهند و این در حالی است که بسیاری از دانش‌آموزانی که نوعی از معلولیت را تجربه می‌کنند، مجبور می‌شوند ترک تحصیل کنند و حتی نمی‌توانند از مقاطع دبستان و دبیرستان فارغ‌التحصیل شوند.

انتهای پیام/