به گزارش گروه اجتماعی یکتاپرس نبض را می توان به روش های مختلف اندازه گیری کرد. نبض به معنای انبساط شریان‌ها است. این انبساط در اثر افزایش فشار خون به دیواره‌های الاستیک شریان‌ها که در هر ضربان قلب ضرب می‌شود ایجاد خواهد شد. این انبساط هنگامی که خون پمپاژ می‌شود بالا رفته و به مرور زمان کاهش میابد و محض پمپاژ مجدد استراحت می‌کند.
اندازه گیری ضربان قلب به معنای میزان نبض در یک دقیقه می‌باشد. استراحت ضربان قلب به این معناست که هنگامی که در حال استراحت هستید تعداد نبض شما در دقیقه می‌زند و این امر معیار مهمی در سلامت ماهیچه‌های قلب می‌باشد. علاوه بر این، دانستن اینکه چگونه ضربان قلب و تعداد نبض خود را بسنجید مهم بوده و گاهی لازم است نبض فرزندتان را نیز بررسی کنید.
سن و میزان تناسب اندام تاثیر زیادی در ضربان قلب در حال استراحت دارد. موارد عنوان شده در ادامه‌ی این بخش از سلامت نمناک ضربان قلب شما را تا حدی تحت تاثیر قرار خواهند داد:
درجه حرارت بدن
وضعیت بدن مانند دراز کشیدن، نشستن و یا ایستادن
حالت عاطفی
مصرف کافئین
مصرف برخی دارو‌های خاص
مشکلات اساسی قلب یا تیروئید
نبض در نقاط خاصی از بدن که شریان‌ها بزرگتر بوده و همچنین نزدیک به پوست هستند احساس می‌شود. آسان‌ترین روش برای پیدا کردن نبض برروی مچ و یا گردن است. یک نبض سالم ۶۰-۱۰۰ بار در دقیقه می‌زند.
نبضتان را کجای بدن پیدا کنید؟
قسمت‌هایی که پیدا کردن نبض در آن‌ها کمی آسان است عبارتند از:
کنار جمجمه سر
پشت زانو‌ها
کشاله ران
قسمت داخلی آرنج هنگامی که بازو صاف رو به سقف می‌باشد
قسمت بالایی و یا داخلی پا
پشت زانو‌ها
روش‌های رایج اندازه گیری نبض
۱. شریان زند اصلی که نحوه بررسی نبض توسط آن چنین می‌باشد:
ابتدا انگشت اشاره و انگشت میانی را بر انتهای مچ دست مخالف خود قرار دهید، فقط دقت کنید که از انگشت شست استفاده نکنید، زیرا شمارش نبض سرخرگ توسط آن دشوار می‌باشد.
هنگامی که اولین نبض را احساس کردید تعداد آن را در هر ۱۵ ثانیه بشمارید و تعداد کل را در عدد ۴ ضرب کنید. به عنوان مثال اگر تعداد نبض در هر ۱۵ ثانیه ۲۰ عدد بود پس ضربان قلب شما ۸۰ بار در دقیقه می‌زند.
۲. شریان کاروتید: انگشت اشاره و میانی خود را در کنار نای (دقیقا زیر استخوان فک) قرار دهید. در این روش ممکن است برای شناسایی محل دقیق نبض کمی انگشتان خود را تغییر دهید. تعداد نبض خود را در هر ۱۵ ثانیه بشمارید و در نهایت تعداد بدست آمده را در عدد ۴ ضرب کنید.
۳. نبض پدال: دراین روش بااستفاده از قسمت بالایی پا (محلی که رکاب می‌زنید) می‌توانید تعداد نبض خود را بدست آورید. برای شروع ابتدا انگشت اشاره و میانی خود را در بالاترین قسمت استخوان یعنی امتداد قسمت بالایی پا قرار دهید. هنگامی که اولین نبض خود را احساس کردید هر ۱۵ ثانیه یکبار آن را بشمارید و عدد بدست آمده را در ۴ ضرب کنید.
۴. شریان بازو‌ها:این روش بیشتر در خردسالان رایج است. برای انجام این روش ابتدا بازوی کودک را کمی بچرخانید تا محل خم شدن دست روبه روی شما و سقف قرار گیرد. انگشت اشاره و میانی خود را کنار محل خم شدن و زیر استخوان بازو قرار دهید و هنگامی که اولین نبض را احساس کردید هر ۱۵ ثانیه یکبار آن را بشمارید و در نهایت در عدد ۴ ضرب کنید.
۵. بررسی ضربان قلب با یک دستگاه کمکی: تعداد زیادی دستگاه وجود دارد که از طریق آن می‌توانید تعداد نبض و در نهایت تعداد ضربان در دقیقه را بیابید که برخی از آن‌ها عبارتند از:
دستگاه فشار خون خانگی
دستگاه‌های ردیابی تناسب اندام
برنامه‌های موجود در گوشی‌های هوشمند
برخی از دستگاه‌های ورزشی
دقیق‌ترین ابزار بررسی ضربان قلب مانیتور بی سیمی است که بر قفسه سینه متصل می‌شود. این وسیله همانند دستگاه ردیابی تناسب اندام است که بر مچ دست بسته می‌شود.
دستگاه فشار خون خانگی و برنامه‌های موجود در گوشی‌های هوشمند به ترتیب دقت کم تری دارند. دستگاه‌های ورزشی نیز دارای یک گیره فلزی هستند که ضربان قلب را بررسی می‌کنند، اما دقیق نبوده و برای چک کردن ضربان قلب هنگام ورزش یک دستگاه تناسب اندام دیجیتال موثر می‌باشد.
ضربان قلب نرمال باید چه تعداد باشد؟
ضربان قلب به سن مربوط می‌شود. سرعت ضربان قلب در حال استراحت در بزرگسالان از ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان در دقیقه متفاوت است. تعداد ضربان قلب مردان نسبت به زنان پایین‌تر است و میانگین سرعت ضربان قلب در حال استراحت در زنان در میانه ۷۰ تا ۸۰ قرار دارد، اما در مردان حدود ۷۰ است. علت این تفاوت به قوی‌تر بودن عضله قلب در مردان مربوط است.
ورزشکاران ممکن است ضربان قلبی کمتر از ۶۰ بار در دقیقه در حالت استراحت داشته باشند برای محاسبه حداکثر ضربان قلب می‌توانید از معادله کم کردن سن خود از عدد ۲۲۰ استفاده کنید.
برای مثال اگر ۴۵ سال سن دارید حداکثر ضربان قلب شما ۱۷۵ بار در دقیقه می‌باشد:
۲۲۰-۴۵=۱۷۵
حداکثر ضربان قلب برای هر گروه سنی به عبارت زیر می‌باشد:
اگر ۲۰ ساله هستید ضربان قلب تخمینی شما ۲۰۰ بار در دقیقه و ضربان قلب هدف ۱۲۰-۱۷۰ بار در دقیقه است.
اگر ۲۵ ساله هستید ضربان قلب تخمینی شما ۱۹۵ بار در دقیقه و ضربان قلب هدف ۱۷۷-۱۶۶ بار در دقیقه است.
اگر ۳۰ ساله هستید ضربان قلب تخمینی شما ۱۹۰ بار در دقیقه و ضربان قلب هدف ۱۱۴-۱۶۲ بار در دقیقه است.
اگر ۳۵ ساله هستید ضربان قلب تخمینی شما ۱۸۵ بار در دقیقه و ضربان قلب هدف ۱۱۱-۱۵۷ بار در دقیقه است.
اگر ۴۰ ساله هستید ضربان قلب تخمینی شما ۱۸۰ بار در دقیقه و ضربان قلب هدف ۱۰۸-۱۵۳ بار در دقیقه است.
اگر ۴۵ ساله هستید ضربان قلب تخمینی شما ۱۷۵ بار در دقیقه و ضربان قلب هدف ۱۰۵-۱۴۹ بار در دقیقه است.
اگر ۵۰ ساله هستید ضربان قلب تخمینی شما ۱۷۰ بار در دقیقه و ضربان قلب هدف ۱۰۲-۱۴۵ بار در دقیقه است.
اگر ۵۵ ساله هستید ضربان قلب تخمینی شما ۱۶۵ بار در دقیقه و ضربان قلب هدف ۹۹-۱۴۰ بار در دقیقه است.
اگر ۶۰ ساله هستید ضربان قلب تخمینی شما ۱۶۰ بار در دقیقه و ضربان قلب هدف ۹۶-۱۳۶ بار در دقیقه است.
اگر ۶۵ ساله هستید ضربان قلب تخمینی شما ۱۵۵ بار در دقیقه و ضربان قلب هدف ۹۳-۱۳۲ بار در دقیقه است.
اگر ۷۰ ساله هستید ضربان قلب تخمینی شما ۱۵۰ بار در دقیقه و ضربان قلب هدف ۹۰-۱۲۳ بار در دقیقه است.
ضربان نبض غیرطبیعی نشانه چیست؟
اختلال ریتم قلب (آریتمی) سبب می‌شود قلب با سرعت بیش از حد بالا یا بیش از حد پایین، یا با ریتم نامنظم بتپد.
"تاکیکاردی " که ناشی از آن است که گسیل پیام‌های الکتریکی که از حفره قلب منشا می‌گیرند و در آن سرعت ضربان قلب به بالای ۱۰۰ تپش در دقیقه می‌رسد. رسیدن سرعت ضربان قلب به ۱۵۰ و بالاتر ناشی از عارضه‌ای است که "تاکیکاردی فوق بطنی” نام دارد.
برادیکاردی به عارضه‌ای می‌گویند که در آن سرعت ضربان قلب به کمتر از ۶۰ ضربه در دقیقه می‌رسد و بیانگر آسیب دیدن قلب به علت حمله قلبی یا سایر بیماری‌های قلبی- عروقی یا مشکلات گره سینوسی- دهلیزی است.
میان فشار خون و سرعت ضربان قلب رابطه‌ای وجود ندارد، و ممکن است فشار خون بالا بوده، اما سرعت ضربان قلب طبیعی باشد.
در هنگام فعالیت جسمی شدید سرعت ضربان قلب افزایش و اندکی فشار خون بالا می‌رود. با پایین آمدن فشار خون، بدن با افزایش سرعت ضربان قلب برای تشدید برون ده قلب به آن واکنش نشان می‌دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
ضربان قلب پایین را برادیکاردیا می‌نامند که باید تحت نظر باشید.
در بزرگسالان سالم و یا ورزش کاران، ضربان قلب پایین و بدون علائم، نشانه عضله قلب بسیار سالم است. چنانچه ضربان قلب شما از ۶۰ بار در دقیقه کمتر است و درد قفسه سینه دارید به پزشک مراجعه کنید.
ضربان قلب دائما بالا (بیش از ۱۰۰ بار در دقیقه هنگام استراحت) را تاکی کاردیا می‌نامند.
هنگام ورزش، استرس و اضطراب، بیماری و یا مصرف کافئین طبیعتاً ضربان قلب به این مقدار خواهد رسید، اما اگر هنگام استراحت ضربان قلب شما بیش از ۱۰۰ بار در دقیقه به همراه علائم زیر بود حتما به پزشک مراجعه کنید:
سرگیجه
ضعف
سردرد
اضطراب ناگهانی
درد قفسه سینه
تپش قلب
اگر احساس می‌کنید ضربان قلب شما یکی در میان می‌زند و یا ضربان بیشتری دارد معمولا ضربان قلب نا به جا نامیده می‌شود و بسیار شایع است و بی ضرر! در این شرایط درمان لازم نخواهد بود، اما اگر ضربان قلب شما کمتر از ۴۰ بار در دقیقه و یا بیشتر ۱۲۰ بار در دقیقه می‌زند باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
سایر نکات:
نبض افراد دچار خونریزی، ضعیف، ولی تعدادش زیاد است.
نبض افراد دچار اسهال و استفراغ شدید ضعیف و غیر قابل لمس است.
با افزایش سن و رسیدن به بلوغ تعداد نبض کاهش می‌یابد.
افراد با جثه بزرگ و ورزشکار تعداد نبضشان کمتر از افراد با جثه کوچک است.
از شریان بازویی در داخل و وسط بازو برای لمس نبض شیرخواران استفاده می‌کنند.
با دانستن ضربان قلب و چک کردن آن هنگام ورزش می‌توانید روال تمرین خود را به حداکثر برسانید.
