به گزارش گروه فرهنگ و هنر یکتا پرس، روستای میمند به دلیل قدمت و سبک خانه‌هایش از آن دسته جاذبه‌هایی است که هر چه درباره‌اش بگوییم کم است.این روستای باستانی که با شماره ۴۱۳۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، از معدود موارد معماری صخره‌ای است که به شکلی گسترده در تمامی ساختار روستا استفاده شده است. نمونه‌های معماری صخره‌ای هرچند که در دیگر کشورها نیز به طور معدودی به چشم می‌خورد، اما هیچ‌کدام جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و گردشگری میمند را ندارند.
روستای میمند کجاست؟
روستای میمند در شهر بابک استان کرمان و در ارتفاع ۲۲۴۰ متری از سطح دریا قرار دارد. این روستا با شهر بابک حدود ۳۸ کیلومتر فاصله دارد. میمند به شهربابک، انار، رفسنجان و سیرجان نزدیک است و بیشتر مسافرانی که به آن سفر می‌کنند در یکی از شهرهای بزرگ اطراف اقامت کرده‌اند. وسعت روستا چیزی حدود ۴۲۰ کیلومتر می‌باشد. این روستا به دلیل وجود صخره‌های زیاد در کوه‌هایش که به دست انسان‌ها کنده شده‌اند، به روستای دست‌کند میمند نیز شهرت دارد.
معنی میمند
میمند از دو لغت می (شراب) و مند (مست) تشکیل شده است. اهالی روستا داستان‌های متفاوتی را برای این نام‌گذاری روایت می‌کنند. بر اساس داستان‌هایی که سینه به سینه نقل شده است، مردم این روستا پس از نوشیدن می و مست شدن، شروع به کندن حفره‌ها در دل صخره می‌کردند. اما عده‌ای معتقدند میمند یعنی میمنت. در این میان نیز برخی می‌گویند: مردم میمند فارس در گذشته به این مکان نقل مکان کرده‌اند و به همین دلیل نام این‌جا را میمند گذاشته‌اند. البته فرضیه سوم به دلیل تاریخچه و قدمت روستای میمند و با توجه به کوچ‌نشینی ساکنان نخست روستا فرضیه‌ای سوخته می‌باشد.
تاریخچه روستای میمند
بر اساس آن‌چه معاونت پژوهشی میراث فرهنگی اعلام کرده است عمر این روستا چیزی حدود ۲ تا ۳ هزار سال است. البته این قدمت با بررسی سفال‌هایی که در دژ میمند پیدا شده، تخمین زده شده است. با توجه به این نکته که حدود بیست سال پیش یک باستان‌شناس عمر این روستا را ۱۲ هزار سال تخمین زده، پژوهشگران همچنان در حال بررسی آثار به جای مانده در این روستا هستند تا تاریخ دقیق‌تری برای قدمت روستای میمند مشخص نمایند.
باستان‌شناسانی که ۲۰ سال قبل میمند را بررسی کرده‌اند، برخی نقوش و سفال‌ها را مربوط به شش تا ده هزار سال قبل دانسته‌اند. چیزی که در این روستا بسیار جالب توجه است استحکامات دفاعی این منطقه می‌باشد. همین توانمندی دفاعی بر اساس سبک ساخت روستا سبب شده تا میمند در طول تاریخ از حملات جدی دشمنان در امان بماند و به دنبال آن تحولات اجتماعی و فرهنگی نیز در آن کمتر رخ دهد.
روستای میمند در واقع منطقه‌ای باستانی محسوب می‌شود که آثار تاریخی‌ای چون: معبد، خانه‌های صخره‌ای پراکنده، برج و قلعه را در دل خود جای داده است.
اینکه روستای میمند به دست کدام مردم و از چه قومی کنده شده است را هنوز هیچ‌کس نمی‌داند. حتی مشخص نیست که علت این نوع خانه‌سازی در دل صخره‌ها چه بوده است. با این وجود گمانه‌زنی‌هایی درباره میمند وجود دارد که دانستن هر کدام از آن‌ها خالی از لطف نیست.
فرضیه اول
روستای میمند مربوط به قرن ۷ یا ۸ قبل از میلاد است. این دوره هم‌زمان با دوره زندگی اقوام ماد می‌باشد. مادها نیز در بخش غربی ایران از معماری صخره‌ای برای بناهای خود استفاده کرده‌اند. پس می‌توان گفت که اهالی میمند گروهی از اقوام آریایی بوده‌اند. البته با در نظر گرفتن گسترش آیین مهرپرستی در ایران و در این قرون، امکان اینکه این مردم آریایی نبوده اما مانند آریایی‌ها پیرو آیین مهرپرستی بوده باشند نیز زیاد است. در این آیین جاودانگی و غیر قابل شکست بودن، یک رکن بسیار مهم محسوب می‌شده که موجب قداست بالای کوه‌ها به دلیل استحکام و استواری‌شان در مهرپرستی شده است. معماری‌های صخره‌ای نیز تبلور بخشی از آیین مهرپرستی بوده‌اند.
فرضیه دوم
منطقه میمند مربوط به قرون ۲ و ۳ پس از میلاد است. این دوره هم‌زمان با حضور سلسله اشکانیان در ایران می‌باشد. در این دوران قبایل کوچ‌نشین کرمان که از زمان سلسله اشکانی به نقاط مختلف کوچ می‌کردند، با انتخاب مناطق خوش آب و هوا به یکجانشینی روی آوردند. با توجه به آثار باقی‌مانده‌ای که نشان‌گر وجود دژ در میمند است و دخمه‌هایی که برای تدفین مرده‌ها ساخته شده بودند، به نظر می‌رسد که این نظریه به واقعیت نزدیک‌تر باشد. شباهت نوع دفن اموات و گورستان‌ها به زمان ساسانیان نیز فرضیه دوم را موثق‌تر می‌کند.
چه چیزهایی در میمند می‌بینیم؟
آن‌چه در میمند بسیار جلب توجه می‌کند ساختار و شکل خانه‌ها است. در ساخت این خانه‌ها هیچ‌گونه ملاتی استفاده نشده است. خانه‌ها را در دل کوه‌ها و صخره‌ها کنده‌اند، بدون آن‌که به خاک و آب و خشت و آجر احتیاج داشته باشند.
در هر اتاق یک طاقچه کنده شده تا روی آن وسایل مختلف گذاشته شود. در این نوع معماری نام خانه‌ها را کیچه می‌گویند. کیچه‌ها از یک تا چند اتاق تشکیل شده‌اند و دارای اصطبل هستند. هر خانه دارای یک ورودی مشترک است که اتاق‌ها به آن وصل می‌شوند. شکل و ساختار کیچه‌ها با هم فرق دارد و متراژ آن‌ها نیز متفاوت است. اتاق‌ها را با پرده از پستو جدا کرده‌اند. دمای اتاق‌ها همیشه چیزی حدود پنج درجه از دمای بیرون گرم‌تر است. اجاق خانه‌ها در درون اتاق‌ها قرار دارد و رنگ سقف و دیوار اتاق‌ها به خاطر سوختن هیزم در اجاق‌ها سیاه شده است. جالب است بدانید وجود آتش و تهیه غذا در اتاق موجب عایق‌بندی آن‌ها شده و این امر عمر اتاق‌ها را بیشتر کرده است. اتاق‌هایی که چند سال در آن‌ها آتش روشن نشده با ریزش خاک سقف‌ها مواجه شده‌اند. بزرگ‌ترین کیچه در میمند حدود نود متر است و عموم اتاق‌ها مساحتی حدود ۱۲ متر دارند.
در روستای میمند تقریبا ۴۰۵ کیچه وجود دارد که در مجموع ۲۵۶۰ اتاق دارند. گویش مردم روستا هنوز هم مزیّن به لغات پهلوی ساسانی است. در زندگی مردم این روستا همچنان تعامل بین انسان و طبیعت برقرار بوده و سنت‌های دیرینه محفوظ مانده است. همچنین شغل مردم روستای میمند کشاورزی و دام‌پروری است.
انتهای پیام/
