به گزارش خبرنگار اقتصادی یکتاپرس، ایران به دلیل تحریم ها چندین سال است که نتوانسته در بخش صادرات گام های موثری بردارد اما کشورهای همسایه همیشه منابع درآمدی خوبی برای ایران بوده است. شاید شرایط تجارت و صادرات به کشورهای اروپایی مهیا نباشد اما از طریق کشورهای همسایه هم می توانیم در اقتصاد گام های موثری برداریم.
طبق آمارها در 5 ماه نخست سال 99؛ 2.5 میلیار دلار صادرات به کشورهای همسایه انجام شده است که نسبت به سال 98 حدود 3.5 میلیارد دلار کاهش یافته است.
مسیر بازار به سمت کشورهای همسایه
ایران در بخش صادرات می تواند در بخش تولید غیر نفتی گام های موثری بردارد. کشورمان با توجه به توانایی مناسب در بخش تولیدات می تواند برای 15 کشور همسایه صادرات انجام دهد و سودهای میلیارد دلاری کسب کند. طبق برنامه ریزی که دولت تدبیر و امید داشت بر این اساس بود که تا پایان سال 1400 میزان صادرات را به 5 درصد یعنی معادل 50 میلیارد دلار برسد.
آمار تجارت 12 ماه منتهی به اسفند سال 97 کشورمان نشان می‌دهد که از حدود 44 میلیارد و 309 میلیون دلار صادراتی که در سال 97 انجام شد، حدود 24 میلیارد و 132 میلیون دلار به 15 کشور همسایه انجام شده است و این یعنی بیش از 54 درصد صادرات کشورمان به مقصد کشورهای همسایه بوده است.
طبق آمارها در سال 97 صادرات ایران به 7 کشور عراق، افغانستان، پاکستان، عمان، آذربایجان، کویت و بحرین افزایشی در بازه یک تا 36 درصدی را تجربه کرده و در مقابل صادرات ایران به 8 کشور امارات، ترکیه، ترکمنستان، روسیه، قطر، ارمنستان، قزاقستان و تاجیکستان کاهش یافته است. از سال 97 تاکنون میزان صادرات هم بیش از با افت همراه بوده بود.
کارشناسان معتقدند صادرات به عنوان یکی از مولفه های قدرت اقتصادی هر کشور حائز اهمیت است و ایران با منابع و ظرفیت های صادراتی تاکنون توانسته در برخی حوزه های صادراتی موفق عمل کند اما دیوار تحریم ها در کنار نبود مسیری برای خنثی سازی تحریم ها، ایران را از نقطه مطلوب خود در صادرات دور کرده است.
راه های رسیدن به نقطه مطلوب در صادرات منطقه
در حوزه صادرات یکی از راهکارهایی که می تواند ایران را از چنگال تحریم ها رهایی بخشد و فشارها را در این حوزه خنثی کند افزایش و ارتقای صادرات به کشورهای دوست و همراه ایران مانند لبنان، سوریه و عراق و افزایش قدرت نفوذ ایران در بازار این کشورها است چیزی که در یک دهه اخیر مهجور مانده و به جرأت می توان گفت دولتمردان از این ظرفیت غافل بوده اند.
سه کشور مهمی که ایران در این چند سال اخیر در بخش صادرات به آن توجه جدی نداشت. برای نمونه لبنان صنعت بزرگی ندارد به همین دلیل صادرات به لبنان می تواند مقصد صادراتی مناسبی باشد. با این وجود تجارت بسیار رونق گرفته و در بخش خدمات پیشرفت های قابل ملاحظه ای وجود داشته است.
لبنان کشوری در غرب آسیاست. لبنان در باختر با دریای مدیترانه و در شمال و خاور با سوریه و در جنوب با فلسطین مرز مشترک دارد. موقعیت جغرافیایی لبنان در نقطه طلاقی مدیترانه و جهان عرب منجر به شکل‌گیری تاریخی غنی و تنوع دینی، نژادی و فرهنگی شده‌است. لبنان را عروس خاورمیانه گویند و بیروت از حیث کیفیت زندگی از برترین شهرهای جهان عرب محسوب می‌شود و لبنان بالاترین درآمد سرانه غیرنفتی را در جهان عرب دارد.
البته اقتصاد لبنان در حالا رشد است و در سال های اخیر توانست در صنعت گردشگری اقدامات مناسبی انجام دهد و در همین راستا ایران می تواند در بخش صادرات در کشور لبنان اقدامات موثری انجام دهد.
بازار سوریه هم می تواند شرایط مناسبی برای صادرات ایران باشد. با توجه به همکاری های نزدیک نظامی، سیاسی و قرابت دینی می توان ظرفیت خوبی برای مصرف کالاهای ایرانی باشد اما ایران در بازار این کشور هم نتوانسته به خوبی جایگاه واقعی خود را پیدا کند. آمارها نشان می‌دهد سهم ایران در سال 99 از بازار سوریه تنها سه درصد است.
صادرات ایران در بخش کشاورزی
در 8 ماه سال گذشته، صادرات غیرنفتی ایران به روسیه حدود 285 میلیون دلار بوده است. اغلب اقلام صادراتی ایران به روسیه مربوط به فصل 8 تعرفه (میوه‌ها و مغزهای خوراکی؛ پوست مرکبات یا خربزه) بوده که تقریبا معادل 66 درصد از ارزش کل صادرات ایران به روسیه را تشکیل می‌دهد.
سه قلم عمده صادراتی ایران به این کشور نیز به ترتیب «سیب، تازه»، «هلو، همچنین شلیل و شفتالوی، تازه» و «پسته‌ها با پوست تازه یا خشک» بوده که با ارزش صادرات 40 میلیون دلار، 33 میلیون دلار و 31 میلیون دلار، سهم‌های 14 درصد، 5/ 11 درصد و 11 درصد از ارزش صادرات ایران به روسیه طی این مدت را تشکیل داده‌اند.
به گزارش یکتاپرس، اقتصاددانان معتقدند، لازمه پیشرفت اقتصادی هر کشور در اقتصاد به هم پیوسته دنیا، تعامل و ارتباط با کشورهایی است که در حوزه سیاسی و فرهنگی با ایران نزدیک هستند. با توجه به اینکه دولت تدبیر و امید روزهای پایانی خود را سپری می کند، در این راستا باید دید دولت جدید برای تحقق و توسعه صادرات ایران در منطقه چه راهکارهایی در نظر می گیرد.
انتهای پیام/
