در دهه‌های اخیر به "منابع انسانی" به‌عنوان عنصری هوشمند توجه شده است؛ عنصری که با مهارت و خلاقیت خود، نقشی اساسی در سیستم ایفا می‌کند. نیروی انسانی کارآمد در یک کشور جزء سرمایه‌های ارزشمند آن کشور به‌شمار می‌آید و اساساً "سرمایه دانش" از "سرمایه تولید" بسیار مهمتر است. کشورهای درحال توسعه از سرمایه انسانی، بیش از سرمایه فیزیکی بهره دارند. سرمایه انسانی درصد بالایی از نقش اول ثروت‌آفرینی در کشورهای توسعه‌یافته، را به خود اختصاص داده است، درحالی که سهم منابع طبیعی و فیزیکی بسیار کمتر از منابع انسانی است.
این نیروی انسانی کارآمد است که می‌تواند به‌عنوان پشتوانه حرکت‌های بزرگ اجتماعی قرن بیست و یکم قرار گیرد.
توسعه پایدار انسان محور با توجه به گستردگی مباحث و قابلیت‌های بسیار آن به‌سرعت به مهمترین مناظره کنونی و نیز یکی از مهمترین چالش‌های دهه‌های اخیر تبدیل شده است.
در توسعه پایدار و "انسان محور"، شهروندان باید از بهداشت، امنیت، فرهنگ، آموزش، دانش و توسعه ارتباطات و اطلاعات برخوردار باشند. بنابراین، دانش و دانایی ملی، رکن اصلی توسعه و نظام آموزشی و هم گذرگاه نیل به دانایی ملی به‌شمار می‌آید و جامعه زمانی به اهداف خود دست می‌یابد که از طریق توسعه انسانی مسیر خود را هموار کند. در واقع بنیاد زندگی جمعی انسان را "تعلیم و تربیت" تشکیل می‌دهد و ما آن‌گونه زندگی می‌کنیم که تربیت می‌شویم؛ از این رو، هر تعبیری که از توسعه داشته باشیم، برای رسیدن به آن، تمامی تلاش‌ها بر دوش انسان‌هایی است که باید بار این قافله را به سرمنزل مقصود برسانند.
امروزه نهاد آموزش و پرورش مسئولیت تربیت نیروی انسانی در جامعه را برعهده دارد، مهمترین بستر تولید و تربیت نیروی انسانی به‌شمار می‌آید. آموزش و پرورش با توجه به نقش و شکل فراگیر امروزی آن، یکی از بنیادهایی است که با جامه عمل پوشاندن به کارکردهای تعریف شده خود، اگر نگوییم سهامدار اصلی، دست‌کم یکه‌تاز سهامداران عمده این فرآیند به حساب می‌آید. توسعه را "فرآیند تحول بنیادین باورهای فرهنگی، نهادهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به‌منظور خلق و متناسب شدن با ظرفیت‌های جدید و ارتقاء کمی و کیفی قابلیت‌ها و توانایی‌های انسانی، آموزشی و اقتصادی" نیز دانسته‌اند که نیل به چنین مرتبه‌ای، بیش و پیش از همه، مستلزم تحول فرهنگی و ارزشی جوامع است.
منابع انسانی با ارزشترین منبع سازمانی در فرآیند خلق ثروت هستند که مهمترین اهداف بنگاه اقتصادی در جهت حداکثر کردن ارزش بنگاه و ثروت مالکان و تأمین خواسته‌ها و انتظارات ذینفعان است. نقش مؤثر نیروی انسانی را می‌بایست در نقش و کارکرد مدیریت تبیین کرد.
هر سازمانی که موضوع پرورش منابع انسانی یعنی یافتن، آموزش، به کارگیری استعداد‌ها و توانمند سازی منابع انسانی خود را جدی بگیرد، در زمینه فعالیت خود کامیاب شده و کارکرد و دارایی آن نیز افزایش خواهد یافت. بزرگی هر سازمان به اندازه کسانی است که برای آن کار میکنند.
رشد کسب کار و کار بر محور کارکنان آن دور می‌زند، و یا کامیابی یا شکست آن به یافتن مردمانی شایسته و مناسب بستگی دارد که برای انجام دادن کار‌های آن پیدا می‌شوند. رهبر معظم انقالب در سال‌های اخیر با نام گذاری سال‌ها گام بلند دیگری در مأیوس کردن دشمنان انقالب اسالمی برداشته اند و ملت استوار ایران را در مقابله با هر گونه تحریم‌ها و تهدید‌ها بسیج کرده اند. سرمایه‌های انسانی به عنوان مهمترین و با ارزشترین عوامل توسعه جامعه بشری شناخته می‌شوند
آن‌ها به سازمان معنا و مفهوم می‌بخشند و زمینه تحقق اهداف سازمای را آماده میکنند. یکی از شاخص‌های پیشرفت و توسعه کشورهای جهاد داشتن سرمایه و نیروی انسانی تواناست که با نقش مهم خود در جامعه می‌توانند رشد همه جانبه کشور را در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، علمی، فرهنگی، سیاسی و ... رقم بزنند.
اگر جامعه‌ای فاقد نیروهای انسانی ماهر و کار کشته باشد به قطع یقین نمی‌تواند از این مزیت رقابتی بر برخوردار باشد.
نقش نیروی انسانی در جامعه همواره از قدیمی‌ترین مباحث بشری است؛ چرا که از آن روز که انسان حیات یافت و در زمین به تشکیل خانواده و اجتماعات اولیه همت گمارد، اهمیت اندیشه اداره افراد خانواده و یا جوامع اولیه در ذهن او مطرح بوده است.
برای تربیت نیروی انسانی رتبه خوبی در دنیا داریم
منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اظهار کرد: در بحث شاخص‌های تحصیل کردگان دانشگاهی دارای شاخص بالایی از جمعیت تحصیل کرده دانشگاهی هستیم. در بین کشورهای دنیا رتبه خوبی را در تربیت نیروهای انسانی داریم. نکته کلیدی کار این است که فارغ التحصیلان دانشگاهی کشور به خصوص دانش آموختگان دانشگاه‌های با سابقه، قدیمی‌تر و جاافتاده‌تر ظرفیت علمی قوی دارند و در سطح جهانی دارای جایگاه ویژه‌ای هستند.
غلامی تصریح کرد: پذیرش فارغ التحصیلان ایرانی برای تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌های دنیا در مقایسه با خیلی از کشورهای مطرح دنیا با ویژگی‌های بهتر و اولویت‌های بیشتری انجام می‌گیرد. فارغ التحصیلان ایرانی در کشورهای دنیا خوب می‌درخشند که این موضوع نشان از آموزش و تحصیلات خوب دارد؛ لذا تحصیلات علمی ما را کمک کرده و در آینده هم کمک خواهد کرد تا هم علم و فناوری را بیشتر به کمک جامعه خود قرار دهیم و هم اینکه در انتقال تجربیات و دانش علمی دنیا موفق‌تر عمل کنیم.
غلامی گفت: آموزش عالی کشور بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی با بازسازی جدید و تغییر و دگرگونی‌های ایجاد شده، طی دوره ۲۰ ساله در تربیت نیروی انسانی متخصص بسیار موفق عمل کرده است، شاید آنچه در معرض نقد قرار می‌گیرد این است که وزارت علوم چه کاری کرده؟ در واقع، آموزش عالی کشور در دوره‌ای کمتر از دوره بیست ساله توانست وظیفه خود را در تربیت نیروی انسانی متخصص ایفا کند. جایگاه افتخارآفرین در مجامع علمی و بین‌المللی که طبق رتبه‌بندی‌های اعلام شده، کسب کرده‌ایم، دستاورد مهم و ارزشمندی است. همچنین توجه به مبحث پژوهش و شاخص‌های حاصل از برونداد‌های پژوهشی در سطح بالایی قرار دارد.
در فضای علمی نیازمند فضای پرامید هستیم
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری بیان کرد: در فضا‌های علمی نیازمند یک فضای آرام و به دور از تنش و یک فضای پر از امید و نیاز هستیم، این نیاز یک نیاز ضروری است برای اینکه بتوانیم آرامش فکری و تمرکز اندیشه را در امید‌های علمی فراهم کنیم. طی سال گذشته تمام تلاش آموزش عالی کشور این بوده که فضای آرام در محیط‌های دانشگاهی شکل بگیرد، علی رغم اینکه در سطح جامعه به دلایل مختلف نگرانی‌ها زیاد بوده، اما تلاش کرده ایم تا محیط‌های دانشگاهی آرامی داشته باشیم و این موضوع اتفاق افتاد و بخش بیشتری از آن حاصل تلاش مدیران دانشگاهی و مراکز پژوهشی ما بوده است.
غلامی گفت: امیدواریم که در ماه‌های پیش رو و سال‌های آینده به نحو شایسته‌ای این محدودیت‌ها کمتر شود و دست و بال مجموعه کشور و دانشگاه‌ها و دولت برای فراهم کردن امکانات و بستر‌ها و فعالیت‌های علمی بیشتر از آنچه که بوده شود و شاهد شکوفایی عمیق‌تر و گسترده تری از حوزه علم و دانش و فناوری باشیم. در بحث تحول آموزش عالی کشور قطعاً تحول اتفاق افتاده و هم باید اتفاق بیفتد و هم پویایی علم و دانش باید در محیط‌های دانشگاهی خود را بهتر بشناسد.
او بیان کرد: در این مدت تلاش کردیم ارزش‌ها و شاخص‌های اموزش عالی حفظ شود و در همین رابطه، آیین‌نامه ارتقا اعضای هیات علمی با شاخص‌های متعدد و بسیار دقیق و با جزئیات مورد بازنگری قرار گرفت که امیدواریم مورد تصویب قرار گیرد تا در ارزیابی‌ها موثر باشد.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: اعتقاد دارم باید قدردان سرمایه‌های علمی جامعه باشیم. این‌ها گنجینه‌های پرب‌ها و بی بدیل هستند که هم باید برای داشتن آن‌ها خداوند را شکر کنیم و هم برای بهره بردن از وجود ارزشمندشان تلاش کنیم. از ظرفیت‌های جوان و نخبه علمی کشور نیز نباید غفلت کنیم. کرسی‌های آموزش عالی کم‌کم باید به نسل‌های جوان، تاثیرگذار و دانشمند تحویل شود تا جامعه از وجود آنان بهره ببرد. باید تلاش شود تعداد استادانی که دارای ویژگی‌های برتر و نمونه هستند در دانشگاه‌ها افزایش یابند.
بیشتر روسای دانشگاهی معتقد هستند که اگر نیروی انسانی در جامعه نباشد، نمی‌توان انتظار پیشرفت کشور را داشت؛ بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان نیروی انسانی را به عنوان محرکه اقتصادی خود می‌پندارند و بدون آن نمی‌توانند جامعه را اداره کنند.
دولت باید یک برنامه جدی را برای توسعه منابع انسانی در نظر بگیرد و ارتباطات متقابل در رشته‌های مختلف و توجه به شرکت‌های دانش بنیان، فناوری ها، پژوهش‌های کاربردی و ... را در برنامه توسعه خود قرار دهد؛ چرا که رشد اقتصادی کشور‌ها بستگی به منابع انسانی و استفاده از نیروهای انسانی دارد و تنها به نفت و منابع بستگی ندارد؛ بنابراین انتظار می‌رود تا جامعه دانشگاهی و مسئولان دولتی به خصوص در دولت سیزدهم توجه ویژه‌ای به بحث تربیت نیروی انسانی در جامعه داشته باشند و همواره برای اشتغال آن‌ها کار کنند.
انتهای پیام/
