به گزارش گروه اجتماعی یکتا پرس، پوست سنجاب، دانهفلفل، سنگهای عظیمالجثه آهکی، دندان چوب و... در گذشتههای دور نقش پول را برای مردم ایفا میکردند.درک ارزش پول در طول زمان، نکته اصلی در مسائل مالی است و مطمئناً زمان، آنچه را که مردم به آن اهمیت میدهند، تغییر داده است. در دورههای مختلف تاریخی، مردم ارزش پولی را به طیف گستردهای از اشیا اختصاص دادهاند. گرچه امروزه بیشتر این اشیا قابل استفاده به عنوان پول نیستند اما هنوز هم میتوانند یادآور فرهنگهای باستانی و آداب و رسوم بسیار متنوع مردم در گذشته باشند. ارزهای باستانی دارای اشکال، اندازهها و قالبهای شگفتانگیز بسیاری بودهاند.
فکر کنید اگر یک کیسه پر از جو را با خود به مرکز خرید محلهتان ببرید و سعی کنید با آن پیراهن یا پیتزا بخرید، چه اتفاقی میافتد؟ فروشنده احتمالاً نگهبان را صدا خواهد زد! اما بهتر است بدانید که «جو» اولین پول شناخته شده در تاریخ بوده که در بین سومریها رواج داشته است. این پول در سومر در حدود سه هزار سال قبل از میلاد به وجود آمد تا جواب گوی الزامات فعالیتهای فزاینده اقتصادی باشد. مقادیر مشخصی دانه جو به صورت مقیاس فراگیر سنجش و مبادله همه کالاها و خدمات دیگر به کار میرفت.
رایجترین مقیاس سنجش، «سیلا»، حدودا معادل یک لیتر بود. پیمانههای استاندارد با ظرفیت 130 سیلا به صورت انبوه تولید میشدند تا هر زمان که مردم احتیاج به خرید یا فروش چیزی داشتند به راحتی بتوانند مقدار لازم جو را اندازهگیری کنند. دستمزدها هم بر حسب سیلای جو محاسبه و پرداخت میشد. به عنوان مثال یک کارگر مرد، ۶۰ سیلا و یک کارگر زن ۳۰ سیلا و سرکارگر بین ۱۲۰۰ تا پنج هزار سیلا دریافت میکرد اما حتی گرسنهترین سرکارگر هم نمیتوانست در ماه این میزان جو را به عنوان خوراک استفاده کند! بنابراین از سیلاهایی که خودش نمیخورد برای خرید انواع کالاها استفاده میکرد.
بزرگترین شکل ارز در جهان باستان به «سنگ رای» معروف بوده است. سنگ رای نوعی ارز بوده که هیچکس نمیتوانسته آن را سرقت کند. نه فقط به دلیل اندازه آن بلکه به این دلیل که همه میدانستند هر فردی چه سنگی در اختیار دارد. بنابراین افراد جز درصورتی که مالک سنگ شناخته میشدند نمیتوانستند از آن استفاده کنند. امروزه برخی معتقدند که سنگ رای اولین بیت کوین جهان بوده است. این سنگهای عظیمالجثه از یک قطعه سنگ آهک تراشیده میشدند و هرکدام از آنها سوراخی که نقش امضا را داشت در وسط خود داشتند. عرض این سنگها تا 12 فوت میرسید و وزنشان بیش از 8 تن بود. هر سنگ داستانی برای خودش داشت که ارزش آن را تعیین میکرد. از آن جا که ایجاد هریک از این سنگها کار بسیار دشواری بود، دشواری تجربه شده در مسیر تهیه آن، باعث افزایش ارزش سنگ میشد. این سنگهای بزرگ از سنگ آهکی در جزایر پالائو تراشیده و سپس در اقیانوس به وسیله قایق حمل میشدند.
اگر سنگ هنگام حمل و نقل قایق را غرق نمیکرد و پس از تخلیه احتمالاً نمیشکست، به شکلی ماهرانه به یک مکان منتخب در جزیره یاپ منتقل میشد و برای همیشه در آن جا میماند. مالک سنگ و ارزش خالص آن مشخص بود، بنابراین میتوانست برای تجارت کالا در جزیره مورد استفاده قرار بگیرد. سنگها به دلیل سنگینیشان از محل خود حرکت داده نمیشدند. آنها فقط صاحب جدیدی پیدا میکردند و در همان مکان باقی میماندند.
«جو» اولین پول شناخته شده در تاریخ بوده که در بین سومریها رواج داشته است. این پول در سومر در حدود سه هزار سال قبل از میلاد به وجود آمد تا جواب گوی الزامات فعالیتهای فزاینده اقتصادی باشد.
صدف کائوری که صدف نوعی حلزون است، احتمالاً دلار جهان در چند قرن پیش بوده زیرا از آن تقریباً در همه جا به عنوان ارز رایج استفاده می شده است. پوسته صدف کائوری تقریباً در همه قارهها از چین تا آفریقا به عنوان ارز لازم برای تبادل کالا شناخته میشد. نوع و ارزش پوستهها به نادر بودن حلزونی که پوسته را ایجاد میکرد، بستگی داشت. از اوایل قرن شانزدهم قبل از میلاد، استفاده از صدف کائوری به عنوان وسیله مبادله در چین آغاز شد و به مرور زمان استفاده از آن به عنوان نوعی ارز به مناطق عمده تجارت در آفریقا، عربستان، مناطقی از اروپا و بخشهای قابلتوجهی از آسیا گسترش یافت. در آفریقا، دولت انگلیس سالها بر انتقال مقادیر زیادی صدف کائوری از طریق کشتی به غرب این قاره که برای خرید بردگان صورت میگرفت نظارت میکرد. این کار تا زمان منسوخ شدن تجارت برده ادامه داشت.
از لحاظ تاریخی، پوست سنجاب نقشی اساسی در مبادله و تجارت داشته است. در دوران قرون وسطی، سنجابها به دلیل پوستشان بسیار ارزشمند بودند. در این دوران، پوست سنجاب به تدریج به عنوان یک ارز شناخته شده در کشورهایی مانند روسیه و فنلاند تبدیل شد. مردم روسیه تمایل زیادی به تجارت با پوست سنجاب داشتند و از آن جایی که مردم اهل صرفهجویی بودند و نمیخواستند چیزی را هدر بدهند از گوش و پنجه این حیوان هم به عنوان پول خرد استفاده میکردند. استفاده از پوست سنجاب به عنوان پول، یک مزیت غیراقتصادی هم برای روسها داشت. در دوران قرون وسطی، اروپا دچار شیوع طاعون سیاه شد، اما روسیه خسارت چندانی از این فاجعه ندید؛ زیرا طاعون سیاه، اغلب توسط جوندگان منتقل میشد و روسها با کشتن جوندگان و استفاده از پوست آنها به عنوان پول، بدون آنکه متوجه باشند، از شیوع طاعون جلوگیری کردند. امروزه هم در کشور فنلاند پوست سنجاب همچنان به عنوان ارز پذیرفته میشود و ارزش مبادلهای پولی دارد.
نمک در طول هزاران سال، کالای مهمی بوده و نقش برجستهای در توسعه تمدنهای اولیه ایفا کرده است. در آیینهای دینی مختلف به نمک اشاره شده است. خشم ناشی از مالیات نمک، تسریعکننده انقلاب فرانسه بود. این کالا همچنین نقش مهمی در جنگ داخلی آمریکا داشت. نمک در زمانهای باستان و قرون وسطی شکل مهمی از پول رایج بوده و از آن برای انجام مبادلات پایاپای و واردات و صادرات استفاده میشده است.
مصریان باستان در ازای دریافت نمک یا نمکسود، کالاهایی مانند سدر، شیشه و رنگ را با فینقیان مبادله میکردند. همچنین یکی از اولین پرداختهای مالیاتی ثبت شده در تاریخ که در آن از نمک به عنوان پول استفاده شد، در سال ۲۲۰۰ قبل از میلاد توسط امپراتور وقت چین «یوی بزرگ» صورت گرفت. در روم باستان هم، سربازان گاهی حقوق خود را به صورت بستههای نمک دریافت میکردند. حتی امروزه در برخی از فقیرترین کشورهای آفریقا مانند اتیوپی، برخی از عشایر از نمک به عنوان واحد پول استفاده میکنند.
انتهای پیام/