به گزارش گروه فرهنگی یکتا پرس، مشهد را همه گردشگران با حرم امام هشتم شیعیان به عنوان مهم ترین جاذبه گردشگری مذهبی ایران می شناسند. در کنار اینها بناهای تاریخی این شهر چون مسجد جامع گوهر شاد و نیز ییلاقات زیبای اطراف این شهر، دیگر جاذبه های گردشگری این شهر تلقی می شوند. کمتر کسی مشهد را با یک کلیسا به عنوان یک بنای تاریخی به یاد می آورد. با این حال کلیسای مسروپ مقدس مشهد در میدان ده دی این شهر، نشان دهنده آن است که ظرفیت های گردشگری این شهر بیش از این حرف هاست. کلیسایی که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
اجازه دهید تاریخچه کلیسای مسروپ را از زمان ساخت آن شروع کنیم. ساخت کلیسا مسروپ از سال 1317 شمسی آغاز و با کمک های هاروطونیان و کامیاران در ۱۳۲۰ شمسی به پایان رسید.
کلیسای مسروپ که معروف به کلیسای میدان 10 دی نیز میباشد قدمتی 80 ساله دارد که در مرداد 1384 به عنوان آثار تاریخی ایران به ثبت جهانی رسید. ممکن است نام این کلیسا را در شهرهایی مثل اراک و رشت هم شنیده باشید اما موضوع بحث ما درباره کلیسای مسروپ مشهد است که در خیابان ارگ یا همان امام خمینی، حوالی میدان سوم اسفند قرار دارد.
میخواهیم معماری زیبای کلیسای مسروپ را به شما معرفی کنیم:
مساحت زیربنای کلیسای مسروپ در حدود 300 متر مربع میباشد. دوگنبد مخروطی شکل دارد و در راس هردوی آنها صلیبی قرار گرفته تا زیبایی منحصر به فردی را به کلیسای مسروپ ببخشند. گنبد شیروانی بزرگی که در بین این دوگنبد قرار گرفته، دارای یک صلیب از جنس آهن است تا ابهت کلیسا را به رخ بکشد. در کل بنای این ساختمان شکلی ذوزنقه مانند دارد و در بالای در ورودی کلیسا، قسمت غرب آن ناقوسی نصب شده است. جالب است بدانید که این ناقوس از اصفهان اورده شده چرا که در آن زمان ارمنی های مشهد تحت نظارت خلیفه اصفهان بودند. همچنین بر روی این ناقوس مطالبی به زبان ارمنی حک شده تا هر بیننده ای را برای لحظاتی محو خود کند.
ساختمان کلیسای مسروپ کلا دو طبقه دارد که هر دوی آنها تقریبا به هم شبیه اند. در انتهای سالن قسمت شرقی یک محراب مخصوص کشیش که عهده دار برگزاری مراسمات مذهبی هست، وجود دارد. همچنین وجود یک "سِن" در سالن اصلی آن به محل برگزاری یکسری از مراسم خاص ارمنی ها تبدیل شده است.
این تمام نمای کلیسا نیست؛ ساخت یک زیر زمین در زیر کلیسا به همراه دریچه های متعددی از آن از ورود رطوبت به ساختمان جلوگیری میکند. حالا برای ورود به سالن اصلی باید از یک در چوبی که دو صلیب سفید بر روی آن قرار دارد، گذر کنید که در زیر پای شما یک فرش قرمز پهن شده است. نیمکت هایی در این سالن میبینید .همچنین لوسترهای نورانی که در سراتاسر سقف کلیسا میباشد، زیبایی خاصی را به سالن بخشیده است. آیا میدانید که در این کلیسا کتاب های سنگی با قدمت 170 سال وجود دارد؟
بعد از تماشای نمای داخلی سالن کلیسای مسروپ بهتراست بازدیدی هم از کتابخانه ی آن که درحیاط می باشدداشته باشیم . کتابخانه قدیمی این کلیسا بیش از 1000 جلد کتاب به زبان ارمنی و روسی را در خود جای داده است.
فضاهای کلیسا
از بیرون از فضای کلیسا فقط گنبد سنگی و سفید رنگ آن و صلیبی که در نوک گنبد قرار گرفته، قابل رؤیت می باشد. کلیسای مسروپ مقدس مشهد از منظر نمای بیرونی، شامل دو گنبد مخروطی شکل با صلیب های آهنی بر رویشان و با منبت کاری های زیباست. گنبد کوچک تر بر روی در ورودی ساخته شده. گنبد بزرگ تر بر روی تالار اصلی کلیسا قرار گرفته و دورتادورش حاشیه ای از کاشی های سفید با نقش های گل سبز رنگ چهار پر قرار گرفته است.
در بخش پایینی این نوار، قوس های نیم دایره ای با کنار هم قرار دادن یک ردیف آجر کلوک تکرار می شود. این قوس ها 11 عدد هستند که در میانه هر کدام پنجره کوچکی دیده می شود. از این پنجره ها نور کم رنگی به طبقه پایین کلیسای مسروپ مقدس مشهد، تابیده می شود. در ساقه گنبد مخروطی شکل دوم، هفت حفره عمودی طاقدار قرار دارد که نوسانات ناقوس اتاقک ناقوس را در فضای اطراف پخش می کند. در کنار این دو گنبد، گنبد دیگری نیز به شکل شیروانی بزرگ تر و از جنس آهن دیده می شود.
در سردر کلیسا تابلویی قرار دارد که در آن به زبان ارمنی تاریخ ساخت این کلیسا حک شده. این کلیسا در ابتدای ساخت دارای سه ورودی جداگانه بوده. اما با گذشت زمان با توسعه کلیسا و اضافه کردن بخش هایی مثل خانه کشیش، مدرسه و کتابخانه در اطراف کلیسا دو ورودی از ورودی ها مسدود شده و فقط ورودی غربی کلیسا باقی مانده. قسمت بیرونی کلیسای مسروپ مقدس مشهد از دیواره های آجری تشکیل شده و بر روی دیوارهای شمالی و جنوبی نیز نورگیرهایی تعبیه شده است.
ناقوس کلیسا همیشه یکی از بخش های بسیار مهم یک کلیساست. ناقوس این کلیسا از اصفهان به مناسبت مراسم جشن های 2500 ساله دوره محمدرضا شاه پهلوی آورده شده و در آن روز نواخته شد. با توسعه کلیسا، زیربنای آن به حدود300 متر مربع رسیده. نقشه کلیسای مسروپ مقدس مشهد، به شکل ذوزنقه‌ای و بازیلیک ستوندار و به صورت مستطیلی در جهت شرق به غرب است. محراب کلیسا در بخش شرقی آن تعبیه شده است.
در بخش جنوبی کلیسا نیز اتاقکی قرار دارد که به عنوان کتابخانه کلیسا تعریف شده. علاوه بر این مدرسه ای مخصوص ارامنه به نام مدرسه آرین در ضلع شمالی کلیسای مسروپ مقدس مشهد، طراحی شده بوده. این مدرسه با 8 کلاس و یک تالار اجتماعات و با وجود ثبت بخشی از آن به عنوان میراث فرهنگی، در سال های اخیر توسط شورای خلیفه‌گری ارامنه تهران به عنوان متولی آن، فروخته شده. چرا که در حال حاضر تنها چهار خانوار ارمنی در مشهد ساکن هستند و آنها نیز از این مدرسه استفاده نمی کنند.
آثار موجود در کلیسای مسروپ مقدس مشهد
در این کلیسا تابلوی سوزن دوزی از حضرت مریم در حالی که مسیح را در آغوش گرفته و نیز ظروف قدیمی نقره وجود داشته اند. این آثار از این کلیسا به موزه تهران منتقل شده اند. غیر از این موارد که دیگر در کلیسا نیستند، یک صلیب فلزی ساخته شده در شهر کاشان مختص مراسم تقدس وجود دارد که روی میز نان و شراب قرار داده می شود. علاوه بر اینها تعدادی نقاشی اهدایی به کلیسای مسروپ مقدس مشهد، وجود دارند که قدمت 30 تا 70 ساله دارند.
در کتابخانه کلیسا نیز انجیل های بسیاری به زبان فارسی و ارمنی وجود داشته. علاوه بر این اناجیل، مجموعه ای که شامل 4000 جلد کتاب می شود، جزو آثار موجود در کتابخانه بوده اند. این کتاب ها از ارامنه سبزوار و قوچان در سال 1340 به کلیسای مسروپ مقدس مشهد، منتقل شده. بیشتر این کتاب ها به زبان ارمنی و روسی نوشته شده. به دلیل نمناکی فضای کلیسا و در خطر بودن این کتاب ها، آنها به فضای امن تری منتقل گردیده اند. کتابی سنگی با قدمت 170 ساله نیز در این کتابخانه وجود داشت که بسیار ارزشمند بود و در حال حاضر به موزه تهران، انتقال پیدا کرده است.
انتهای پیام/
