به گزارش گروه اقتصادی یکتاپرس، رکود مسکن هر ساله در فصل پاییز و زمستان برای مشاوران املاک امری طبیعی است اما رکودی که امسال در حوزه مسکن انجام شده؛ مشاوران املاک را به سمتی برده که حتی یک معامله هم انجام ندهند. طبق گزارش میدانی خبرنگار اقتصادی یکتاپرس مشاوران املاک منطقه 12 و 11 تهران که هر ساله در فصل پاییز و زمستان هم معامله داشتند؛ اکنون در رکود کامل به سر می برند و بسیاری از دفاتر املاک در این روزهای بی معامله به بازارهای دیگری رجوع کرده اند از معاملات خرید و فروش سیم کارت‌های رند گرفته تا بازار فروش ماسک!.
طبق گفته مشاوران املاک در سه ماه گذشته مشاوران املاک متقاضی خرید یا اجاره خانه زیاد بود اما فایلی برای ارائه نداشتند زیرا صاحبان خانه ها خودشان تصمیم به فروش داشتند اما زمانی که دلار کاهش پیدا کرد و قدرت خرید مردم هم نسبت به افزایش قیمت مسکن کاهش یافت؛ صاحبان خانه با شتاب بیشتری به سمت فروش رفتند و از مشاوران املاک خواستند زمان کوتاهی خانه‌ها را به فروش برسانند تا در صورت کاهش قیمت مسکن همانند دلار به سرمایه خود برسند. تقاضا برای خرید مسکن کاهش پیدا کرد و بسیاری از افراد به سمت ثبت نام طرح ملی رفتند اما آن هم خریدار نداشت و بعد از تایید ثبت نام بسیاری از افراد قسط اولیه را پرداخت نکردند. طرح ملی هم روی هوا ماند.
95 درصد متقاضایان، فقط ثبت نام کردند. طبق آمارها حداقل 400 هزار خانوار فاقد مسکن از 1/6 میلیون ثبت‌نام‌کننده در این طرح، واجد شرایط خانه‌های دولتی‌ساز هستند.
معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، گفت: مرحله نخست ثبت نام در طرح اقدام تولید ملی مسکن با حضور یک میلیون و 600 هزار متقاضی به پایان رسید. میانگین بودجه موردنیاز خانوار برای تحویل یک واحد مسکونی در قالب طرح مسکن ملی را حدود 300 میلیون تومان با احتساب رقم تسهیلات پیش‌بینی شده، در صورتی که متقاضیان پس از دریافت دو بار اخطار، نسبت به واریز آورده نقدی اولیه معادل 40 میلیون تومان اقدام نکنند، به منظور جلوگیری از تبعات احتمالی طولانی شدن پروسه ساخت و ساز، از پروژه حذف شده و فرد جدیدی جایگزین آنها خواهد شد.
وی ادامه داد: تاکنون یک میلیون و 600 هزار متقاضی در این طرح ثبت نام کرده‌اند که از این تعداد حدود 900 هزار نفر معادل 43 درصد از ثبت نام‌کنندگان، واجد شرایط اولیه یعنی «دارا بودن فرم ج» شناخته شده‌اند.
افزایش فروشندگان و کاهش خریداران
رکود مسکن سبب شد تا تعداد فروشندگان در بازار مسکن افزایش یابد؛ البته این رکود در قیمت مسکن تاثیر زیادی نداشته است. طبق مشاهدات میدانی خبرنگار یکتاپرس مقدار جزئی قیمت مسکن با کاهش مواجه شد و فروشندگانی که برای سرمایه گذاری وارد بازار مسکن شدند حاضر به کاهش قیمت نیستند و منتظر بازگشت سرمایه به این بازار هستند. برخی از کارشناسان معتقدند که بازار مسکن در بهمن ماه از رکود خارج می شود اما نه به صورت کامل بلکه مقطعی و کم؛ معاملات در دفاتر مشاورات املاک انجام می شود. البته بسیاری از کارشناسان حوزه مسکن معتقدند این رکود به دلیل جریان های سیاسی قطعا خارج می شود و تحرک به این بازار بر می گردد. فروشندگان هم در بازار مسکن به راحتی تغییر قیمت نمی دهند و باتوجه به نظرات و آمارهایی که موجود دارد نمی توانیم با صراحت کامل اعلام کنیم که قیمت مسکن به دلیل رکودی بازار کاهش پیدا می کند زیرا سرمایه گذارن بازار مسکن حاضر نیستند خانه هایی که گران خریدند را ارزان بفروشند.
عباس زینعلی، کارشناس مسکن با تاکید بر اینکه به احتمال زیاد در سال 1400 با توجه به اینکه بسیاری از فعالیت‌ها دچار زیان و ضرر شده‌اند گرایش به سمت ساخت‌وساز مسکن بیشتر می شود، افزود: مسکن تنها بازاری است که می‌تواند بخشی از زیان‌های حاصله را تامین کند. تقاضای نهفته‌ای در بخش مسکن وجود دارد و به همین لحاظ در آن مقطع ساخت‌وساز بهترین فعالیت خواهد بود.
وی همچنین بیان کرد: امتداد رکود فعلی تاثیر جزئی در کاهش قیمت مسکن خواهد داشت ولی بعید است با توجه به اندازه‌هایی که در مقادیر اقتصادی به وجود آمده قیمت‌ها افت شدیدی را تجربه کند. دامنه نوسان کاهشی بازار مسکن بسیار کمتر از انتظار خواهد بود. حتی اگر تقاضای سفته‌بازی تحریک شود جا برای افزایش وجود دارد. لذا دولت باید از ورود نقدینگی بی حساب به بازار مسکن جلوگیری کند. سیاست‌های مالیاتی در بخش معاملات سوداگرانه ملک می‌تواند موثر باشد اما نکته اصلی هدایت نقدینگی به سمت بازارهای مولد و بورس است.
راهکار عجیب دولت با پیامک خانه خالی
دولت برای مهار قیمتی مسکن، راهکار جالب و عجیبی را مطرح کرد که از طریق پیامک خانه های خالی را پیدا و مالیات برای آنها در نظر می گیرد. دولت در تلاش است تا دست دلالان را از بازار سرمایه کوتاه کند اما ارسال پیامک قطعا راه چاره نیست. نکته جالب توجه در این پیامک ها ارسال به افرادی که مدت ها است خانه را به فروش رساندن و خانه جدید خریداری کردند برای مثال فرد خانه ای خریده و بعد از دو ماه خانه جدید خریداری کرده است که پیامک به مدت ده روز با عنوان پرداخت مالیات برای فرد ارسال می شود.
برخی از کارشناسان معتقدند اگر منزل مسکونی واگذار شد باید اطلاعات خریدار از جمله کد ملی و شماره موبایل او که اجباری است درج شود، در حالی که ممکن است بعضی افراد به این اطلاعات دسترسی نداشته باشند و نتوانند از طریق دفتر املاک یا دفتر ثبت اسناد به اطلاعات خریدار دسترسی پیدا کنند و این امر قطعا مشکلاتی برای اعلام قطعی خانه خالی پیدا می‌کند، البته همیشه راهی برای دور زدن نظارت های سطحی وجود دارد. طبق مشاهدات میدانی خانه های خالی توسط سرمایه گذاران در مناطق مختلف تهران وجود دارد که با مبله کردن و ثبت سند به نام یکی از افراد خانواده یا نزدیک معتبر به راحتی از این پیامک رفع تکلیف می گذرند. البته تعداد خانه هایی که به صورت روزانه در تهران با قیمت های نجومی هم به اجاره می رود بسیار زیاد است و راه جدیدی برای سرمایه گذاری در این بازار بی رکود مسکن است.
محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی با اعلام اینکه تاکنون 1/5 میلیون پیامک به مالکان خانه های خالی ارسال شده است، گفت: خوشبختانه در یک ماه اخیر اقدامات مثبتی در حوزه تکمیل اطلاعات سامانه املاک و اسکان صورت گرفته و قطعاً این سامانه کمک شایانی به سازمان امور مالیاتی برای اجرای قوانین مالیاتی از جمله قانون مالیات بر خانه‌های خالی خواهد کرد.
وی بیان کرد: «هدف اصلی وزارت راه و شهرسازی از اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی، مقابله با سوداگری در عرصه مسکن و تبدیل مسکن از یک کالای سرمایه‌ای به کالای مصرفی است تا بازار به سمت ثبات و آرامش حرکت کند. مردم هر چه سریع تر نسبت به تکمیل اطلاعات خود در سامانه املاک اقدام کنند تا بتوانیم مرحله راستی آزمایی را به صورت کامل اجرایی و عملیاتی کنیم و پس از آن سازمان امور مالیاتی بر اساس مفاد قانون بتواند از مشمولان نهایی مالیات اخذ کند.»
اکنون برای خروج رکود مسکن باید توان مالی خانوار که متقاضی مسکن هستند افزایش یابد. در این راستا دولت تلاش کرد با افزایش وام مسکن به 160 میلیون تومان برای زوج مشکل مسکن را تا حدودی حل کند اما این راهکار کمکی به روند بازار مسکن نمی کند زیرا افراد توان بازپرداخت آن را ندارند. باتوجه به آماری که درباره خانه های خالی وجود دارد نشان می دهد که میان عرضه و تقاضا هنوز تعادل وجود ندارد، زیرا تعداد خانه های خالی بسیار زیاد است. دو نکته برای بازگشت رونق مسکن باید توجه شود، یک ساخت و ساز متناسب با نوع تقاضا و نکته دوم افزایش توان خرید مردن که بتوانند قدرت خرید خانه را داشته باشند. زمانی که این دو مورد همانند خط موازی در کنار یکدیگر حرکت کنند رونق به بازار مسکن باز می‌گردد.
