به گزارش یکتاپرس، مردی حضور حضرت علی (ع) شرفیاب شد، عرض کرد: خداوند را خوانده ام اما اجابت ندیده ام. چه کنم ؟.
حضرت فرمود: برای دعا چهار خصلت است:
خالص بودن ضمیر
حضور قلب
شناخت وسیله استجابت {از نظر حالت دعاکننده و اغتنام زمان و مکان دعا}
انصاف در درخواست
آیا خدا را خوانده ای که عارف به این چهار امر باشی ؟ عرض کرد: نه. حضرت فرمود: پس آنها را بیاموز.
پاکی درآمد، کسب و کار و غذا از حرام برای استجابت دعا
هنگامی که انسان دعا میکند، ذکر می گوید و نیروی خود را برای این کار به خدمت می گیرد.
در واقع این نیرو از مواد غذایی سرچشمه گرفته است.
هرگاه مواد غذایی از حرام باشد، دعا را نیز به رنگ خود درآورده، مانع استجابت آن خواهد شد.
در روایات متعدد می خوانیم: “یکی از شرایط استجابت دعا، پرهیز از غذای حرام است. به همین دلیل دعای حرامخواران مستجاب نمی شود.”
در حدیثی آمده است که شخصی نزد پیامبر (ص) رسید و عرض کرد: دوست دارم دعایم مستجاب شود، چه کنم؟
حضرت فرمود:
غذای خود را پاک کن و از غذای حرام پرهیز نماء .
امام صادق (ع) فرمود:
کسی که دوست میدارد دعایش مستجاب شود، باید کسب و کارش را از حرام پاک کند».
مشروعیت داشتن دعا
یعنی دعا کننده پیرو مقررات دین و سنن آفرینش باشد و برخلاف سنن تشریعی و تکوینی از خدا چیزی نخواهد.
چنانکه در پاره ای از اخبار وارد شده، دعا هنگامی مستجاب میشود که مربوط به قطع رحم یا جلب گناه نباشد، زیرا مقررات دین را خدا قرار داده و مانند مقررات خلقت، قطعی و لازم الاتباع است.
گاهی نیز برخی افراد از روی جهل، دعاهایی میکنند که از نظر حفظ نظام عالم، عملی نیست، مانند آنکه فردی دعا کند من همیشه زنده بمانم و هرگز پیر نشوم که این دعا چون برخلاف نظام خلقت است، قابل استجابت نیست.
دعا متمم و مکمل عمل باشد، نه جانشین عمل
جهان هستی بر محور اسباب است و اسباب نیز بر دو گونه است:
اسباب آشکار و معلوم (اسباب ظاهری)
اسباب پنهان و مکتوم (اسباب باطنی و معنوی)
همانطوری که اسباب مادی، وسیله اند و موجب تأثیر می باشند، همچنین اسباب معنوی هم اسباب و عامل تأثیرند، باید دانست که اسباب مادی و عوامل طبیعی در برابر قدرت خداوند متعال استقلال ندارند، بلکه هرچه دارند، از جانب او دارند و به حکم و فرمان او هستند.
اگر ما دنبال دارو می رویم و شفا و بهبودی از آن می طلبیم، به خاطر آن است که او چنین اثری را به دارو بخشیده است و همین پروردگار طبق مصالح فراوان، موفقیت و پیروزی ما را به دعا که عامل معنوی ست، اعطا فرموده و این اثر را به آن هم بخشیده است.
به عبارت دیگر فاعل و عامل بر دو نوع است:
یکی آنکه به آلت و ابزار تأثیر میکند، مانند نجار که با ابزار نجاری چوب را می برد و دیگری بدون وسیله مثل کسی که با نیروی دست یا به مجرد قصد و به محض اراده چیزی را حرکت می دهد.
همچنین بخوانید: دعای تحویل سال نو به همراه ترجمه و تفسیر آن
خداوند فرشتگان را بر امور عالم موکل فرموده و آنان نیز طبق مشیت او کارگردان جهان هستند.
گاهی با ابزار و الات و گاهی بدون ابزار کاری را صورت می دهند.
مانند قوه مصوره در رحم و زهدان مادر و طبیعت رحم و حرارت و تنفس و غذای مادر و امثال آن به منزله التند در دست فرشتگان (مدبرات امر) وگرنه طبیعت رحم و أمثال آن اطلاع ندارند و نمی دانند چشم، گوش، بینی، قلب چیست و چه فوایدی دارند و برای (جنین) وجود اینها لازم است یا نه؟ و رگها و پی ها به چه قطر باید باشند و …
همه طبایع مثل اسباب و آلات هستند و استادکار فرشتگانند.
نقشه همه چیز را از ناحیه خدا فراگرفته اند. گاهی همه فرشتگان بی ابزار طبیعی کاری را انجام میدهند و باعث آن دعا و توجه مردان حق به درگاه خداوند متعال می باشد.
دعا با طبیعت مخالفت ندارد تا بگویید موجودات غیبی و ناپیدا مقهور طبیعت هستند، بلکه طبیعت هم به تدبیر فرشتگان می باشد.
اگر مشیت و اراده پروردگار عالم تعلق بگیرد که بیماری را که اجل حتمی و قطعی بر او معین نشده شفا دهد، گاه به دارویی بهبود می یابد.
و گاه به داروی دیگر و گاهی به تأثیر دعای یکی از اولیای پروردگار و توسل به مقربان درگاه خداوند عزوجل.
چون سبب شفا و باعث بهبودی یک چیز نیست همانطور که تأثیر دارویی منافی تأثیر داروی دیگر نیست، همچنین تأثیر دعا منافی دوا نیست.
اشتباه بیشتر مردم از این جهت است که طبایع این جهان را به امر خدا و فرمان پروردگار عالم نمی دانند، و تصور میکنند طبیعت ضدخدا و خدا ضد طبیعت است.
از مجموع تعالیم دین استفاده میشود که هیچ مسلمانی حق ندارد از اسباب ظاهری که خداوند برای گردش چرخ روزگار آماده نموده، چشم پوشی کند و صرفا تمام اعتمادش بر دعا باشد بلکه باید از وسایل ظاهری در حد توان، حداکثر استفاده را بنماید، در کنار آن به وسیله دعا هم از خدا استمداد طلبد.
مثلا فرد بیمار، بدون مراجعه به طبیب و دارو دعا نکند که بهبودی یابد. بلکه پس از مراجعه به طبیب و استفاده از دارو دعا کند که خداوند دارو را مؤثر قرار داده و او را شفا بخشد.
دعا هرگاه مستجاب شود، خداوند متعال اسباب رسیدن به مراد و مقصد را برای دعاکننده طبق نظام هستی فراهم می سازد.
کلیب صیداوی، گوید: به امام صادق (ع) گفتم:
از خدا بخواهید به من رزق عطا فرماید، زیرا اوضاع زندگیم درهم و برهم شده است.
حضرت بدون وقفه و با سرعت فرمود:
دعا نمی کنم. از خانه خارج شو و تلاش کن.
حضرت علی (ع) فرموده است:
کسی که بدون عمل دعا کند، مانند تیراندازی است که بدون زه بخواهد تیر بیفکند.
همچنین بخوانید: دعای تحویل سال نو به همراه ترجمه و تفسیر آن
راوی حدیث گوید: نزد امام صادق (ع) نشسته بودیم که «علاء بن کامل وارد شد و روبروی آن حضرت نشست و گفت:
دعا کن تا خدا به من روزی فراخ بدهد. امام فرمود: من برای این دعا نمی کنم. به دنبال کار و کوشش برو، چنانکه خدای بزرگ به تو امر فرموده است و از راه کار و کوشش زندگی خود را سامان ده».
ناامید نشدن از تأخیر در اجابت دعا
دعاکننده هرگاه در استجابت دعای خویش تأخیر و یا کندی بیند، یا به فرض دعایش به هدف اجابت نرسد، در این صورت یأس و ناامیدی به خود راه ندهد و از ادامه دعا دست برندارد، زیرا ممکن است در عدم اجابت دعای وی مصلحتی باشد که خود از آن بی اطلاع است.
امام باقر (ع) از رسول اکرم (ص) حدیث نمود که خداوند فرمود:
بعضی از بندگان با ایمانم دینشان سالم نمی ماند مگر با غنی و توسعه زندگی و سلامت بدن.
من آنان را بدین امور آزمایش می کنم و دینشان سالم می ماند.
بعضی از بندگان با ایمانند که دینشان مصون نمی ماند مگر تهیدستی و ناداری و عارضه بدنی. آنان را بدین امور امتحان میکنم و دینشان سالم می ماند و من عالم به مصلحت دینی بندگان مؤمن خود هستم».
او را نیایشگر واقعی میداند (به فرض رعایت شرایط استجابت دعا) اگر به خواسته اش نرسیده ولی درعوض نصیب و بهره بیشتری از بخشش ها و عطیه های الهی در جهان آخرت نصیبش خواهدشد.
امام صادق (ع) فرمود:
«مؤمن همیشه در مسیر خیر و امید به حق و زخم الهی است تا وقتی که شتاب به خرج ندهد که در اثر آن ناامید می شود و دعا را ترک می نماید».
راوی گوید: پرسیدم: چگونه عجله به خرج می دهد ؟
فرمود: «اینکه می گوید: مدتی است خدا را می خوانم ولی حاجتم برآورده نمی شود».
همچنین فرمود: مؤمن خداوند عزیز و جلیل را برای برآورده کردن نیازش می خواند.
او در جواب می گوید: اجابتش را به تأخیر بیندازید، چون مشتاق صدا و دعای اویم، و آنگاه که قیامت برپا شود،
می گوید: بنده من! مرا خواندی اما من اجابتت را به تأخیر انداختم، ثواب تو چنین و چنان است، و نیز در فلان کار هم مرا خواندی و آنجا هم اجابت تو را به تأخیر انداختم.
ثواب تو چنین و چنان است. آنگاه حضرت فرمود:
در اینجا مؤمن به خاطر دیدن پاداشهای عظیم الهی، آرزو میکند که ای کاش! در دنیا خدا هیچ یک از دعاهایش را مستجاب نمیکرد».
از این حدیث استفاده می شود که خداوند عالم روی مصالحی و یا به خاطر اینکه در آخرت چندان برابر به مؤمن پاداش دهد، اجابت دعای او را به تأخیر می اندازد زیرا وی خیر بنده اش را می خواهد و کمترین مرتبه آن، این است که دوست میدارد بندگان خود را در حال توجه و دعا ببیند که بزرگترین عبادتها است.
همچنین بخوانید: دعای تحویل سال نو به همراه ترجمه و تفسیر آن
حضرت علی (ع) درضمن نامه ای به فرزند بزرگوارش امام حسن مجتبی (ع) مرقوم فرمود:
بدان! همان کسی که گنجهای آسمانها و زمین را در اختیار دارد، به تو اجازه دعا و درخواست را داده است و اجابت آن را نیز تضمین نموده، به تو امر کرده که از او بخواهی تا به تو عطا کند و از او درخواست رحمت نمایی تا رحمتش را بر تو فرو فرستد.
خداوند بین تو و خودش کسی را قرار نداده که حجاب و فاصله باشد و تو را مجبور نساخته که به شفیع و واسطه ای پناه ببری و مانعت نشده که اگر کار خلافی نمودی، توبه کنی.
در کیفر تو تعجیل ننموده و در انابه و بازگشت بر تو عیب نگرفته است.
در آنجا که فضاحت و رسوایی سزاوار توست، تو را رسوا نساخته و برای بازگشت و قبول توبه شرایط سنگینی قائل نشده است.
در جریمه با تو به مناقشه نپرداخته و تو را از رحمتش مأیوس نساخته است، بلکه بازگشت تو را از گناه حسنه و نیکی قرار داده، گناه و بدیت را یک و نیکیت را ده به حساب آورده است و در توبه و بازگشت و عذرخواهی را به رویت گشوده است.
پس آنگاه که ندایش کنی، بشنود و آن زمان که با او نجوا نمایی، سخنت را می داند.
و پس حاجتت را به سوی او میبری و آنچنان که هستی، در پیشگاه او خود را نشان میدهی.
– هرگاه بخواهی با او درددل کنی و ناراحتی و مشکلاتت را در برابر او قرار میدهی.
از او در کارهایت استعانت میجویی و از خزاین رحمتش چیزهایی را می خواهی که جز او کسی قادر به اعطای آن نیست.
مانند عمر بیشتر، تندرستی بدن و وسعت روزی.
بار دیگر تأکید میکنم که خداوند کلیدهای خزائنش را در دست تو قرار داده، زیرا به تو اجازه داده که از او درخواست کنی، بنابراین هرگاه خواستی، می توانی به وسیله دعا درهای نعمت خدا را بگشایی و باران رحمت خدا را فرود آوری.
اما هرگز نباید از تأخیر در اجابت دعا مأیوس گردی زیرا بخشش به اندازه نیت است.
گاه می شود که اجابت به تأخیر می افتد تا اجر و پاداش و عطای درخواست کننده بیشتر گردد، و گاه می شود که درخواست میکنی اما اجابت نمی گردد.
درحالیکه بهتر از آن به زودی و یا در موعد مقرری به تو عنایت خواهد شد، و یا اینکه به خاطر چیز بهتری این خواسته ات برآورده نمی شود، زیرا چه بسا چیزی را می خواهی که اگر به تو داده شود، موجب هلاک دین تو می شود.
روی این اصل باید خواسته نو همیشه چیزی باشد که جمال و زیباییش برایت باقی، و وبال و بدیش از تو رخت بربندد. مال برای تو باقی نمی ماند و تو برای آن باقی نخواهی ماند.
انتهای پیام/
