موسیقی ایرانی به کجا می رود؟!

یادداشت/ رضوان ابوترابی

هر هنری را بی شک می توان بازتاب حس و اندیشه هنرمند دانست. مثل هنرنقاشی که حرکت قلم مو و نقش رنگ ها انعکاس حالات روحی و بازتاب درونی نقاش است. یا پیکر تراش و مجسمه سازی که از سنگ و آهن احساس می آفریند. همچنین موسیقی (که موضوع بحث امروز ماست) هنر بیان و انتقال احساس از طریق صوت و آوا اسـت که هنرمند تمامی خود را جهت انتقال احساس خود روی صدا و یا آلات موسیقی می ریزد تا بازتاب درون خود را در دیگران به تماشا بنشیند. و از همین است که تعدادی بر این باور هستند که موسیقی از طبیعت الهام گرفته شده است.

بی شک طبیعت را هم می توان اولین هنرمند خلاق هنر موسیقی دانست. چرا که مگر می شود بی اعتنا از کنار صدای آرام بخش موسیقی باران و یا آب جاری رودخانه ها گذشت. 

ارسطو می گوید: موسیقی حکمتی اسـت کـه نفوس بشر از اظهار آن در قالب الفاظ درمانده است بنابر این آنرا در قالب اصوات ظاهر می‌سازد.

چنان که می دانیم موسیقی در کشور ما از دوران باستان جایگاه ویژه ای برای خود داشته است. مُهرنگاره‌های خُنیا (:موسیقی)  که در تپه چغامیش بدست آمده و عمری 3400 ساله را یدک می کشد گواه بر این ادعاست. مهره نگاره هایی که در آن چند هنرمند مشغول اجرای موسیقی هستند. با این حساب آلات موسیقی مانند دایره و تار و کمانچه، رباب عمر قابل توجهی دارند و نمی توان به نقش آن ها در تاریخ بی تفاوت ماند.

افلاطون عقیده دارد: موسیقی یک ناموس اخلاقی اسـت کـه روح بـه جهانیان، و بال به تفکر و جهش بـه تصور، و ربایش بـه غم و شادی و حیات بـه همه چیز می‌بخشد. موسیقی روح انسان را مناسب و هماهنگ می کند و استعداد پذیرش عدالت را در وی برمی‌انگیزد.

پس با این تعریف می توان گفت: این مجموعه‌اي که از اصوات نظام یافته‌ به وجود آمده، از منظر اخلاق و زیبایی و آرامش روح و روان دارای ارزش است. و این که مفهوم اصلی هنر را قربانی ناآگاهی و عدم شناخت خودمان بکنیم و در تعریف های غیر هنری و غیر اخلاقی بگنجانیم انصاف نیست. 

به عنوان مثال کنسرت جنجالی اخیر فردی به اصطلاح هنرمند که چهره و ذات خود را پشت ده ها نقاشی روی پوستش پنهان کرده است. و با شعرهای بی در و پیکر و مستهجنِ ترانه هایش ، یا تبلیغ اعتیاد در کنسرت، رفتار زشت و ناپسند و توهین های مکرر به انسانی به نام " زن" که اگر به جای این خواننده، شاعر یا نویسنده یا کارگردانی در یک فیلم، کوچکترین نگاه منفی به زن داشت، با انواع و اقسام برخوردهای تند و متعصب از طرف خانم ها روبرو می شد. اما این که چرا تعدادی خانم با تقبل هزینه ای زیاد و بی اعتنا به توهین ها و بکار بردن کلام بسیار وقیح نسبت به این قشر، در کنسرت چنین شخصی شرکت کرده و برایش هورا می کشند؟ نمی دانم . تعداد 7000 نفر در صفی طولانی با پرداخت 3 الی 7 میلیون تومان برای تهیه یک بلیط که اگر محاسبه کنیم  هرشخصی با در نظر گرفتن هزینه های بلیط هواپیما و هتل و غیره حداقل از 15 تا 20 میلیون پرداخت می کند تا توهین های او را بشنود یا شعرهایی مانند:

تازیانه

اما من میدونی همه نبودم پز خوب میدادی با اسم من
اما بهت فشار اومد چون کنه نبودم تا وقتی عین تو باشه
آره پره زنه پهلو من تا وقتی شعورت انقده کمه خب منم حسم کمه معمولا

قطعا مردم کشور ما بی فرهنگ نیستند اما بد فرهنگی موضوع جدی و ویرانگری ست که همراه با بادهای نامساعد از طرف جوامع دیگر به سمت کشور ما در حال وزیدن است و مشغول مسموم کردن قشری از جوانانی که در صورت پرورش صحیح، قسمت بزرگی از آینده با دست های آن ها ورق خواهد خورد.

عجیب است و تلخ، واریز شدن حدود 100 میلیارد تومان پول برای شنیدن ترانه های امیر حسین مقصودلو ( تتلو) توسط تعدادی از مردم کشور به جیب او و کشور میزبان . آن هم در یک یا دو روز در حالی که چه هنرمندان بزرگی در کشور وجود دارند که گاهی در اوج بی کسی و فقر و بیماری پشت به دنیا می کنند و می روند و عده ای از این عزیزان هم آن چنان که باید میدانی شایسته در اختیارشان قرار نمی گیرد و سال هاست کنار حسرت های خودبرای سفر از دنیا، منتظر آن اسب چوبی معروف هستند.

بنظر میرسد برای پایان دادن به این بی سر و سامانی، باید تعریف تازه ای برای هنر موسیقی کشور نوشت . تعریفی دور از محدویت های سلیقه ای با تکیه بر منطق و در راستای حفظ ارزش های هنری و فرهنگی، تا مردمِ علاقمند نیز کمتر رغبتی برای شرکت در چنین کنسرت هایی نشان بدهند.

به تعدادی گفتارها و نوشته های پراکنده در باره موسیقی توجه کنیم:

ابونصر فارابی: موسیقی علم شناسایی الحان و شامل دو علم اسـت؛ علم موسیقی عملی و علم موسیقی نظری.

ابوعلی سینا: موسیقی علمی اسـت ریاضی کـه در آن از چگونگی نغمه‌ها از نظر ملایمت و سازگاری، و چگونگی زمان‌هاي بین نغمه‌ها بحث می شود.

__ استفاده از موسیقی یکی از روش‌هاي اساسی برای آموزش کودکان در هر زمینه‌اي اسـت.

__ موسیقی در یادگیری عمیق و ماندگار تاثیر فراوانی می گذارد و باعث تقویت و رشد ذهنی می شود.

__ آموزش یک ساز موسیقی می تواند در التیام رفتار، حافظه و دانش عمومی کودکان تاثیر مثبت داشته باشد.

در خاتمه یادمان باشد:"آنجا کـه سخن از گفتن بازمی‌ماند موسیقی آغاز می شود”.( بتهوون)

انتهای پیام/