یادداشت/ مجید افشاری
مختصات شاعری
مهم ترین عنصر شناسایی مختصات شاعری هر فرد صرف نظر از رد و قبول سلیقه ای، زبان شعر اوست. زبانی که حاصل درونه و برونه ی نوشتار است. استعداد پاسخگویی نوشتار به پرسش هایی مقدر معیاری بایسته و همه شمول برای سنجش عیار شاعر و شناسایی مختصات زیستی اوست. قطعا می تواند شاعری در موضوعی خاص متمرکز و مبرز باشد.
hما در نهایت مختصات زیستی اش محدود به آن موضوع شده است. منهای جانبداری با پرسش هایی می توانیم فرازها و فرودهای دامنه دار ذهن شاعر و افق های پیشنهادی اش را به مخاطب در یابیم
آن پرسش ها کدام اند ؟
1_ دایره ی موضوعات و روایات. این که بپرسیم به چه موضوعاتی با چه روایاتی پرداخته است.
2_ دایره ی مضامین بپرسیم مضمون یابی یا مضمون سازی تا چه میزان در نوشتار مشهود است.
3_ واژه های هستی شناسانه ( واژه هایی که به بسامد معناداری در نوشتار می رسند).
4_ دایره ی واژگانی و امکانات زبانی.
5_ معاصریت نظام معنایی در نوشتار به دنبال پرسش ها و انگاره های مولف و نسبتش با روزگار اکنون باشیم
6_ بسامد فنون و صنایع ادبی.
7_ بسامد عاطفه و تصویر در نوشتار.
8_ میزان بهره مندی شاعر از مشهورات و مقبولات اجتماعی، تاریخی.
9_ عصبیت های زیستی و دغدغه های مولف را رصد کنیم که شامل حدیث نفس (زندگی شخصی )، بزنگاه انسانی( مشترکات انسانی )، جامعه اندیشی، روزگار اندیشی و جهان نگری می شود.
دو شناسه در شعر مدرن
تعلیق با تصویر
از دلالت به روایت رسیدن
تعلیق در شعر مدرن از شناسه های بارز است
مثال ؛ از کتاب روزهای بی تقویم
ببر باردار
دور شدن برّه آهو را نگاه می کند
شکارچی ماشه را می چکاند.
تعلیق در احتمالات پایان بندی
_ به ببر باردار شلیک می کند
_ به برّه آهو شلیک می کند
_ به سوی آسمان شلیک می کند
_ به خودش شلیک می کند
_ فشنگی در سلاحش نیست فقط ماشه را می چکاند
و....
امنه دار کردن احتمالات در پایان بندی شگرد تعلیق با تصویر در شعر مدرن است.
2_ از دلالت به روایت رسیدن
یکی دیگر از شناسه های شعر مدرن از دلالت به روایت رسیدن است. به این معنا که در سیر معکوس نشانه های نوشتاربا چینش نشانه ها کنار هم به داستانی برسیم و رخدادی را تداعی کنیم که منطبق با مقصود مولف باشد. هر چند ممکن است تداعی مخاطب منطبق با مقصود مولف نباشد. همین تداعی آزاد هم از شناسه های شعر مدرن است.
مثال: شعری از علی بابا چاهی
اسم کوچکم را صدا نزدی
من هم به دریا انداختم
انگشت کوچک دست چپم را
به زبان ساده شاعر می گوید وقتی اسم کوچکم را صدا نزدی احساس جدایی کردم و انگشت کوچک دست چپم را( که در انگشت کوچک دست راست تو حلقه می شد در زمان پرسه های عاشقانه ) به دریا انداختم .
نکته ؛ امکان خوانش های دیگری هم از نوشتار وجود دارد.
پس دریافتیم که از دلالت به روایت رسیدن چیست. به بیان دیگر آفرینش مفهوم در غیبت واژه است. و امکانی برای تداعی های احتمالی از نوشتار.
انتهای پیام/
