خوشنویسی آرایش واژه ها است برای زیبا دیدن و زیبایی را دیدن. یعنی به کلمات جان بخشیدن و به آن ها زندگی دادن. هنری که از لابلای کوچه های تمدن های قدیمی تا به خیابان های امروز رسیده است. و هنوز برای زیباتر دیده شدن تلاش می کند. خوشنویسی یعنی واژه هایی که از خط پهلوی و اوستایی و خط میخی و الفبای عربی خود را تا به امروز رسانده اند. و با خط الفبای فارسی خود را به کمال رسانید و چهره شکوهمندانه ای پیدا کرد. در اینجا به انواع خوشنویسی خط اشاره می کنیم:
خط کوفی: خط کوفی اولین خطی است که ایرانیان برای نوشتن آیات قرآن برگزیدند و بعدها بر آن نام خط کوفی گذاشتند. خط کوفی ارا به چند نوع می شناسند: کوفی معقلی، کوفی مشرقی،کوفی مغربی، کوفی تزئینی..
خط کوفی معقلی (بنایی): از این خط در کتابت استفاده نمی‌شود و صرفا نوعی خط تزئینی است. کوفی معقلی بر دیوارهای بلند با آجر یا کاشی، توسط معماران و بناها اجرا می‌شود. طراحی این خط بر اساس صفحه شطرنج است. اما از آنجا که در خط کوفی دشواری خوانش برای ایرانیان و دیگر مسلمانان وجود داشت، شخصی به نام «ابن مقله بیضاوی شیرازی» دست به ابداع شش نوع خط تازه از خط کوفی زد: محقق (برای ثبت قصاید و اشعار)، ریحان یا ریحانی (برای کتابت مصاحف و ادعیه)، نسخ (برای کتابت تفاسیر و احادیث)، ثلث (برای برای کتیبه نگاری و اقلام درشت)، توقیع (برای تحریر فرمان و منشور)، رقاع (برای مکاتبات و مراسلات).
خط تعلیق: می‌توان گفت که این خط، اولین خط خوشنویسی در ایران و برگرفته از رقاع و توقیع است. در این خط کلمات و حروف یکنواخت نیستند، یعنی گاه ریز و گاه درشت نوشته می‌شوند و هرچه به انتهای سطر نزدیک می‌شویم از بار ترافیکی کلمات کاسته می‌شود.
خط شکسته تعلیق: نیاز به تندنویسی موجب شد که حروف و کلمات در خط تعلیق به صورت تو در تو و پیوسته نوشته و در نتیجه سرعت نوشتن زیاد شود. به این مرحله از تحول خوشنویسی، شکسته تعلیق می‌گویند.
خط نستعلیق: این خط کامل‌ترین و معروف‌ترین خط ایرانی است. با ابداع این خط، تعلیق کاربرد خود را از دست داد. نستعلیق در نیمه دوم قرن هشتم ه.ق از ترکیب دو خط نسخ و تعلیق توسط «میرعلی تبریزی» به دست آمد. این خط از نظم، اعتدال، متانت و دایره‌های ظریف و موزون برخوردار است و بدین جهت آن را “عروس خطوط اسلامی” نامیدند. یکی از ویژگی‌های نستعلیق زیبایی و هماهنگی بسیار زیاد حروف و کلمات آن است.
خط شکسته نستعلیق: این خط در نتیجه تندنویسی خط نستعلیق که به صورت شکسته و پیوسته نوشته می‌شد، بوجود آمد. حرکات قلم در این خط آزاد، راحت و سریع است، به همین دلیل برای نوشتن اشعار و مضامین عرفانی، روحانی، شاعرانه و احساسی مناسب است. در این خط گاهی اوقات حروف در هم تداخل پیدا می‌کنند و کلمات فرم و زیبایی خاصی به خود می‌گیرند.
از انواع خطوط دیگری که وجود دارد، می‌توان به خط دیوانی، رقعه، طغرا، مثنی، معما، مسلسل و … اشاره کرد.
انتهای پیام/
