مجموعه اشعار پسازبانی و ترم جهانی آن

یادداشتی کوتاه درباره مجموعه اشعار پسازبانی و ترم جهانی آن

نوشته؛ نادر چگینی  ۱۴۰۰  

مجموعه اشعار پسا زبانی دهه نود تحت عنوان " هم هوایی " از سعیدجهانپولاد  توسط انتشارات بین المللی جاده ابریشم در آمریکای شمالی در ژانویه 2021 منتشر شد، این کتاب حاوی  دو گفتگو درباره مبانی نظری و ترمینولوژی پسا زبانی و ترم جهانی آن و در بردارنده 35 شعر به هم پیوسته  چند زبانی ست.

دو گفتگوی مهم و بنیادی از پرفسورمارک والاس، استاد برجسته شعر شناسی شناختی، شاعرو پژوهشگر و نظریه پرداز ترم جهانی پسازبانی ایالات متحده و گفتگوی دیگر سعیدجهانپولاد با نادرچگینی که پیش از این در مجلات ادبی داخل ایران منتشر گردیده ودر این کتاب بازنشر شده است، سعیدجهانپولاد بیش از این مجموعه اشعار از دهه هفتاد با کتاب اشعار " در کوچه های اول حرکت " نشر نارنج، کتاب شعر " سفر به باران " نشر دانشکده، کتاب شعر " آوای جنینی " نشر مایا  و کتاب شعر " زره کرگدن به تن دارم " نشر هشت، آثار ارزشمند و متفاوتی را به جامعه ادبی ایران معرفی نموده و در زمینه های ترجمه و معرفی جریان های شعری پیشرو و شاعران کمتر شناخته شده ملل دیگر همتی وافر داشته است.

در زمینه آثار پژوهشی و گفتمان های انتقادی،با مقالات علمی و تخصصی در بینارشته ها،بی شک امروزه جهانپولاد یکی از مراجع اصلی این گفتمان‌های انتقادی و نقد ادبی و شیوه های خلاقانه شعر شناسی شناختی و علوم شناختی معاصر ماست، مجموعه هم هوایی، به گمان نگارنده، راه و روشی نوین و فضایی، کیهانی را برای افق پیشاروی شعر و ادبیات، هنرهای ایرانی گشوده است، در این مجموعه که شعرهایی از ابتدای دهه نود تا 1400 را در بر می گیرد، سعیدجهانپولاد  با معرفی مبانی نظری این ترم جهانی در شعر آمریکا، فرانسه وآلمان، کشورهای اروپایی و ترکیه، دریچه تازه ای پیشاروی شعر در وقفه مانده ایران پیشنهاد داده است، پسا زبانی ترمی جهانی است و از پس تأملات و  تفکرات مکتب  پسا انسانگرایی و پسا استعماری در حوزه های  زبان شناسی کاربردی و نقشی نوین  و در جهت  برهم زنندگی دیدگاه‌های سنتی و کلاسیک سلسله مراتبی در زبان شناسی کلاسیک و در بیان ادب فارسی برآمده است که نقش محوری و کانونی انسان مقتدر و غلبه گی او را در زبان، بیان ادبی و نیز خاستگاه‌های فکری و عملی اومانیستی کم رنگ و آنرا در یک همسطحی افقی در جهان های متنی همسو با انسانی و دیگر انسانی کند.

زبان شناسی کاربردی نوین، به مفهوم فضایی و کیهانی  در گفتمان های انتقادی باور دارد و این مهم در شعرهای پسازبانی، یکی از ویژگی های منحصر به فرد این شیوه سرایش و تأملات اندیشگی شاعرانه پسازبانی با فراخوانی شعر باستانی  ادبیات فارسی  همخوانی دارد، از سویی دیگر شعر پسا زبانی ارجاعی به شعر زبان و اندیشه ورزی به مثابه زبان و متن باز دارد، شعر و زبان شعر تنها انتقال دهنده مفاهیم نیست، بلکه خود اندیشه است  و اندیشیدن با شعر، شعر زبان آمریکایی در ژانرهای متنوع اش دو وجه غالب خاستگاه فکری این ترم جهانی است و در این  مجموعه  از پیشروی و توسعه این دو رویکرد شعری در پسا زبانی در مبانی نظری و دیدگاه‌های فلسفی اش خبر می دهد. دو گفتگو یکی با پرفسور مارک والاس مبدع اصطلاح پسا زبانی و بنیانگذار شعر پسازبانی آمریکایی و گفتگو با نادر چگینی و سعیدحهانپولاد در زمینه چالش های نظری این ترم جهانی شعر و بازنمایی در شعر ایران راهگشای دقیق تری بر دریافت و کاربردی کردن این ترمینولوژی بازنمایی می کند.

از ویژگی های این مجموعه  می توان  به  شیوه های نوین چند زبانی Multilingual مولتی لنگولی و polyglot پلی گلات و زبان دیگر که مجموعه ای درهم تنیده از زبان‌های مادری اقوام، گویشوری های متنوع اقلیمی، شخصیت پردازی نمایشی  و احضار سطح گفتگومندی کاراکترها در چند روایتی نام برد، زبان در این مجموعه به مثابه اندیشه ورزی در ساحت شعر و بدنمندی اش تلقی می شود که از خاستگاه متفکران پسا ساختار گرایی همچون ژاک دریدا، ژان لوک نانسی، میشل فوکو و باتای و .. منتج شده، زبان به مثابه متن باز و منتشر شده در زمانی و همزمانی در خود ارجاعی متنی ست یکی دیگر از ویژگی های این مجموعه فراخوانی خرده زبان‌های و گویشوری های زبان‌های مادری و ترکیب هنرمندانه و هوشمند زبان‌های معین به شیوه پلی فونی و چند صدایی فضایی و کیهانی ست و ادغام رویکردهای زیست بوم گرا و اکوفمنیستی در شعر پسا زبانی این ترم جهانی را در شعر و ادبیات و هنرها بازنمایی جسورانه کرده، مجموعه اشعار پسا زبانی هم هوایی توسط انتشارات بین المللی جاده ابریشم در آمریکای شمالی منتشر و نسخه های pdf آن هم اکنون در سایت های معتبر آمازون، لولو .. آرشیو کتابخانه ملی آمریکا، کتاب باز کتابخانه دانشگاهی ایالتی آمریکا و ..در دسترس علاقمندان و جامعه علمی و ادبی ایران و جهان قرار دارد، در این مجموعه اشعار، سعیدجهانپولاد  مرزهای دشوار بین شعر و ضدشعر " آنتی شعر"، روایت وضد روایت "آنتی روایت" و ساختارهای زبانی و بیانی را به صورت انتشاری و متکثر درهم تنیده، ساختار و بافتی که در چند وجهی و چند زبانگی متکثر، نشان از ورود به عصر تراریختگی  زبانی و چند زبانگی، جنون  زبانی و شیدایی زبانی است، پیشنهادی برای عبور از رویکردهای زیباشناختی مدرن و  ایجاد پسازیباشناختی فضایی و کیهانی  که در افقی هم‌سطح و غیر سلسله مراتبی ست، از عناوین اشعاری ( این اشعار چون به صورت پیوسته و درهم تنیده شبیه یک منظومه بلند سروده شده،دارای عناوین چند وجهی و چند تایی هست) که در این مجموعه پسا زبانی ایرانی منتشر شده، در واقع یک جریان اتصالی و ارتعاشی را نمایان می کند.

عناوین برخی از این اشعار به شرح زیر است، " هولفدونی" ، " چشمزخمزدایی" ،"ابرتانک" ، " شبیداری ایرانی " ، " چند چرخشی نگاه " ، " آستیگماتی" ، " مدیتیشن با آلن کینزبرگ " ، " معاشقه با والاس استیونز " ، " شترجانی"، " زنمردی زبانی "، " زریدنت" و ... پیشنهاد می کنم این مجموعه هم هوایی را علاقمندان و جامعه ادبی ایران از طریق سایت های آمازون، لولو و  آرشیو کتاب باز کتابخانه ملی آمریکای شمالی تهیه نموده و از خواندن آن دانش و آگاهی نوینی نسبت به پسا زیباشناختی نوین بیابند.

انتهای پیام/