بررسی دیدگاه‌های عبدالقاهر جرجانی پیرامون زبان، نظریهٔ ادبی، و هرمنوتیک نویسنده: علی جهانگیری
گروه فرهنگ و هنر یکتاپرس، این کتاب بازخوانی بخش‌هایی از دیدگاه‌های عبدالقاهر جرجانی، زبان‌شناس و نظریه‌پرداز ادبی در سدهٔ پنجم است. از این رو دیدگاه‌های این دانشمند ِبزرگ ایرانی پیرامون زبان، متنیت، زیبایی‌شناسی و همچنین نگاه تطبیقی در طرح نظریهٔ هنری، در حد امکان بررسی شده و از این‌ها فراشدی به دیدگاه هرمنوتیکی او و نگاه او به چهره‌های بی‌نهایتِ معنا و به فرامعنا شده است.
این کتاب ضمن بررسی اهمیت و ضرورت بازخوانش های پی در پی سنت به عنوان راهی برای فرارفتن از آن و ورود به دیگر سو تلاش می کند تا توانش بالقوه زبان را به عنوان بستری برای معجزه آخر مورد بررسی قرار دهد.
جهانگیری همچنین در ذیل پرداختن به موضوع نقد و نظریه ادبی ، نقد را لازمه رشد و پویایی جامعه می داند و معتقد است آنچه بیش از هر چیز به رشد نقد و نظریه ادبی کمک کرده است تاویل و تفسیر بر پایه تحلیل متن است. از این رو او در این کتاب به بررسی انواع روشمندی نقد از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی می پردازد ؛ چگونگی نقد آثار دیگران و حتی نقد آثار خود .
معرفی نظریه نظم که به گمان بسیاری اولین نظریه زبان شناسی در هنر و ادب اسلامی است موضوع فصل دوم کتاب را تشکیل می دهد . یکپارچه در نظر گرفتن متن و وابستگی تمام عناصر متن به یکدیگر از نکات حائز اهمیت در دیدگاه جرجانی محسوب می شود . جهانگیری در توصیف نظریه نظم جرجانی می‌گوید نظریه نظم جرجانی نظریه‌ای مبتنی بر متن است و نه شعر. اهمیتی که او برای کلمه قائل است برای مقام و جایگاه کلمه در متن است و نه در خود کلمه به عبارت دیگر، لفظ، خارج از نظام و ساختار نحوی فاقد ارزش است.
جهانگیری پس از بررسی همسانی‌های دیدگاه جرجانی با فرمالیست‌ها، ساختگرایان و نهایتا نقش گرایان طی دو فصل بعدی کتاب، در فصل پایانی ضمن جمع بندی مطالب کتاب به بیان نظریه هرمنوتیکی جرجانی می‌پردازد. او توضیح می دهد جرجانی در کتاب دلایل الاعجاز ضمن بررسی روش متن شناسانه و شکافتن عناصر مختلف زبان به پیکره بندی معنا در آیات و مصداق‌های عناصر زبانی در ادبیات، خصوصاً شعر پرداخته است و پایه گذار یکی از تئوری‌های بلاغی و ادبی گشته است و بر مبنای این تئوری که خودش آن را " نظریه نظم " می‌داند تا حدود زیادی به نظریات هرمنوتیک مدرن در گرایش به معنای متنی و مخاطب محوری نزدیک شده است.
او هم چنین ضمن توضیح چگونگی ساخت آگاهی و معنا در مولف و مخاطب ، عناصر تشکیل دهنده متن و چگونگی تاثیرگذاری متن بر مخاطب به موضوع دیگری می پردازد که آن را ذیل عنوان معنای معنا می شناسد و مقصود از این مفهوم این است که چگونه معنا علیه معنا عمل می کند و چگونه می توان زبان را توسط خود زبان مورد هجوم قرار داد. به گمان نویسنده طرح این فراشد و بیرون رفت، یا به اصطلاح اندیشمندان «فرازبان»، بنیان دلالت گری زبان را خنثی می‌کند و آن را از کار می‌اندازد.
این کتاب را از کتابفروشی های معتبر کشور و ازطریق دایرکت در صفحه noghrehpub@ می توان تهیه کرد.
انتهای پیام/
خبرنگار: یاشار نبی
دبیر گروه فرهنگ و هنر: رضوان ابوترابی
