یادداشت یکتاپرس/ کیومرث یزدان پناه درو، دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران
واکنش فوق العاده مردم ایران ، مسئولان و نمایندگان مجلس در تریبون های رسمی و رسانه های مختلف در برابر زجه های اردوغان در این برهه حساس تاریخی، فرصتی بی نظیر برای به رخ کشیدن اتحاد قدرتمند ملی کشور عزیزمان ایران فراهم کرد.
فریاد بی نظیر ایرانیان بر سر اردوغان نشان داد که حرف های بی پایه و اساس رئیس جمهور ترکیه کاملا از روی استیصال بوده است و همچنین نشان داد که او سعی دارد با داد و قال های بی خاصیت در حوزه ژئوپلیتیک شرقی ، درد ناشی از حقارت های بی پایان حوزه ژئوپلیتیک غربی خود که اتفاقا آن هم ناشی از عملکردهای غلط وی بوده است را فراموش کند.
اما واقعیت امر این است که استمرار این روند رفتاری از سوی رجب طیب اردوغان شرایط برای ترکیه را بسیار سخت خواهد کرد،تکرار این رویه ها حتی احتمال بيشتر کودتایی قوی تر از کودتای ۲۰۱۶ را در کشورش تقویت می کند.
زیرا شواهد نشان می دهد که اردوغان نه توان تورگوت اوزال را دارد نه ذکاوت و پشتیبانی مردمی نجم الدین اربکان را. و اگر حواسش را جمع نکند، وضعیت ترکیه به لحاظ ژئوپلیتیکی بسیار شکننده تر از اوضاع فعلی خواهد شد که درحال حاضر در سه جبهه ژئوپلیتیکی شمالی و غربی و جنوبی دچار گسل شدید ژئوپلیتیکی شده است.
در این میان جمهوری آذربایجان هم با افتادن در تله خطرناک اردوغان، خود را به سمت انزوای منطقه ای هدایت می کند.همه این اتفاقات در حالی رخ می دهد که ایران مطمئن ترین تکیه گاه دو حوزه ژئوپلیتیکی قفقاز جنوبی و آناتولی به شمار می آید و فاصله گرفتن از ایران یعنی سرآغاز فرسایش ژئوپلیتیکی این دو حوزه.
علاوه بر موضوعات فوق ،ترکیه به رغم بلندپروازی های خطرناک و پر هزینه اردوغان، هیچکدام از ویژگی های ژئوپلیتیکی وحدت زای قومیتی را در داخل خود ندارد و تکیه بر سیاستهای هیجانی و بی پایه و اساس، تنها انزوای همه جانبه ژئوپلیتیکی این کشور را رقم خواهد زد.
زیرا رفتارهای اردوغان بویژه در ۴ سال نسبت به همسایگان موثر خود، به حدي احساسی و خارج از عرف و منطق سیاسی بوده است که حاصلی جزء واگرایی گسترده برای مردم کشورش در پی نداشته است..
کاش اردوغان اظهارت نسنجیده خود را در معرض قضاوت افکار عمومی کشورش و جمهوری آذربایجان می گذاشت و بعد اظهار نظر می کرد.
قطع به یقین اکثریت مطلق آنان دل در گرو هویت اصلی خود که همان ایران کهن با سروری های تمدنی اش می باشد، دارند.لذا رئیس جمهور کم خرد ترکیه کاش قبل از اظهارت هیجانی ،اندکی به تحولات تاریخی گذشته و حتی نوشتار تاریخ نویسان عثمانی و منابع معتبر تاریخی و جغرافیایی همچون مطلب زیر نگاهی بيندازد تا در منجلاب خود بزرگ بینی فرو نرود.
مطلب کوتاه زیر موید یک واقعیت انکار ناپذیر تاریخی و جغرافیایی است که اذعان می‌کند:
«چون اهالی تبریز را موافق سلیقه و سیاست خود ندیدند آنان را خلق باطل و اصلاح ناپذیر تشخیص دادند و قصد داشتند شهر را به آتش کشیده و ویران نمایند.»
فرمان عثمان پاشا مبنی بر قتل‌عام مردم تبریز
تاریخ پچوی _ ص ١٨٧
ابراهیم پچوی ( مورخ عثمانی)
بنظر می رسد روند فعلی ترکیه حرکت در مسیر سراشیبی و تشدید محدودیتهای ژئوپلیتیکی این کشور باشد و شرایط بسیار دشوار این کشور در نظام بین الملل در خلق رفتارهای ضد ژئوپلیتیکی اردوغان بی تاثیر نبوده و اعمال تحریم ها و محدودیت های بین المللی علیه آنکارا، بیش از هر چیز فضای تنفسی اردوغان و کاهش اثرگذاری ترکیه در نظام بین المللی نقش داشته است.
لذا ترکیه بجای فرو رفتن در ابر چالش های جغرافیایی و امنیتی باید به فکر اتخاذ رویه های مناسب با شئونات همسایگان دیرینه و موثر خود باشد. اردوغان باید بفهمد که همسایه کشورش فقط جمهوری آذربایجان که فاصله معنا دار جغرافیایی با آنکارا دارد، نیست.
دولت ترکیه باید تا قبل از اینکه خیلی دیر شود، روند رفتاری خود با همسایگان بزرگی مثل ایران، عراق و سوریه تغییر دهد و سیاست ها و گفتمان های واگرایانه خود را بطور کامل کنار بگذارد.زیرا از دست دادن این همسایگان هزینه های سنگینی برای ترکیه در پی خواهد داشت.
لذا استمرار رویه های غلط و خطرناک وقوع هر گونه رخداد تلخ بویژه کودتای بزرگ در این کشور را محتمل خواهد ساخت.
انتهای پیام/
