گروه اجتماعی یکتاپرس؛ اگر در روز مدت زمان خاصی را صرف گشت‌وگذار در شبکه‌های اجتماعی، به خصوص اینستاگرام کرده باشید، احتمالا در توضیحات صفحه برخی چهره‌های معروف مانند بازیگران با عبارت «مسئول امنیت صفحه: …» روبرو شده‌اید. ممکن است برای شما این پرسش به وجود آمده باشد که معنی این عبارت چیست و چه ابعاد فنی و حقوقی بر آن حاکم است.
به لحاظ فنی در اپلیکیشین‌هایی مانند اینستاگرام تمام راهکار‌های حفاظتی مانند انتخاب رمز عبور دشوار و غیر تکراری، فعال کردن ورود دو مرحله‌ای، عدم ورود به لینک‌های مشکوک و… توسط خود کاربر قابلیت اعمال دارند و نیاز به تخصص شخص دیگری برای حفظ امنیت این صفحات نیست. فراموش نکنید اشخاص مذکور هم نهایتا به انجام امور معمول گفته شده اقدام می‌کنند چرا که اصولا اقدام خاص و تخصصی دیگری قابلیت اعمال ندارد.
آنا نوشت: این روز‌ها شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها به ابزاری کاربردی تبدیل شده و میلیون‌ها نفر در کشور‌های مختلف دنیا برای ارتباط با دوستان و آشنایان خود، کسب درآمد، یادگیری مهار‌های مختلف و سرگرمی از این اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند. در حال حاضر تعداد زیادی شبکه اجتماعی برای گوشی‌های هوشمند و رایانه وجود دارد و هر کاربر تنها با جست‌وجویی ساده در فروشگاه‌های مجازی می‌توانند ده‌ها هزار اپلیکیشن پیام‌رسان و شبکه اجتماعی را پیدا کند.
زنگ خطر برای نوجوانان در دنیای مجازی
در این میان برخی از شبکه‌های اجتماعی از سایر برنامه‌های مشابه طرفدار بیشتری دارند و از همین رو در سراسر دنیا کاربران زیاد آن‌ها را می‌شناسند. یکی از اپلیکیشن‌های پرطرفدار هماهنگ با سیستم عامل اندروید و iOS و ویندوز اینستاگرام است. این شبکه اجتماعی که با هدف به اشتراک‌گذاری عکس و ویدئو طراحی شده هم اکنون در ظاهر شبکه اجتماعی برای برقرار تعاملات انسانی است و در حقیقت سودجویان و مجرمان کسب‌وکار‌های غیرقانونی خود را در بستر آن راه‌اندازی کرده‌اند. با وجود اینکه مدیران فیس‌بوک مدعی هستند اینستاگرام با هرگونه عمل مجرمانه به شدت برخورد می‌کند، ولی در عمل هرگز چنین اتفاقی نیفتاده و انواع رفتارهای غیرانسانی و غیراخلاقی در بستر اینستاگرام تبلیغ می‌شود.
یکه‌تازی اینستاگرام در سایه فقدان نرم‌افزار‌های جایگزین ایرانی
طبق آمار منتشر شده از سوی مرکز ارزیابی statcounter در فاصله زمانی بین اردیبهشت ۱۳۹۹ تا اردیبهشت ۱۴۰۰ بیش از ۳۸ درصد مردم ایران در اینستاگرام عضویت داشته و از این شبکه اجتماعی استفاده می‌کنند. محاسبه‌ای ساده نشان می‌دهد هم اکنون ۳۱ میلیون کاربر اینستاگرام در داخل کشور وجود دارد که روزانه فعالیت‌های گوناگونی را در این اپلیکیشن انجام می‌دهند. با وجود این تعداد از کاربر اینستاگرام هیچ دفتر یا نمایندگی قانونی در ایران نداشته و مدیران این برنامه از هزاران کیلومتر دورتر برای کاربران ایرانی سیاست‌گذاری می‌کنند. نکته قابل تأمل در مورد اینستاگرام عدم امکان نظارت مسئولان ایرانی بر محتوای قابل انتشار در این شبکه اجتماعی است. یعنی هر کاربر می‌تواند در هرلحظه تصویر یا ویدئویی را که با هیچ یک از قوانین رسمی کشور و اصول اخلاقی مردم تناسب ندارد منتشر کرده و میلیون‌ها نفر نیز به راحتی آن را تماشا کنند.
نمودار تعداد کاربران اینستاگرام در ایران
بخش گسترده‌ای از کاربران اینستاگرام در ایران را کودکان و نوجوانان تشکیل داده و محتوای غیراخلاقی و خشن آسیب‌های روحی فراوانی به آن‌ها وارد می‌کند. طبق پژوهش‌های انجام شده در مراکز تحقیقاتی معتبر بین‌المللی شبکه‌های اجتماعی در جهان مدرن انسان را به سمت تنهایی سوق داده و به دلیل ترویج بی‌اخلاقی زمینه‌ساز از بین رفتن ثبات شخصیتی کودکان هستند. صدمات روحی تنها بخش کوچکی از آسیب‌های غرق شدن در دنیای خیالی اینستاگرام است و در واقع این شبکه اجتماعی به محلی برای فروش کالا‌های غیرقانونی و تجارت سیاه تبدیل شده است.
راه‌اندازی شبکه شرط‌بندی و صفحه مخصوص فروش کودکان
اگرچه سال‌هاست مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مدعی راه‌اندازی و توسعه شبکه ملی اطلاعات در کشور هستند، ولی عملاً شاهد هرج‌ومرج و به تعبیر مقام معظم رهبری «رها شدگی» در فضای مجازی هستیم. هر کاربر با جست‌وجویی ساده در اینستاگرام تعداد زیادی صفحات غیرقانونی را در این برنامه مشاهده می‌کند. کسب‌وکار‌های مجرمانه در این شبکه اجتماعی تنها منحصر به حوزه‌ای خاص نبوده و در سایه عدم نظارت دستگاه‌های متولی امر افراد سودجو اقدام به فروش انواع مواد مخدر و راه‌اندازی شبکه‌های بزرگ شرط‌بندی می‌کنند. در برخی از موارد فعالیت‌های غیرقانونی در اینستاگرام از سطح گفته شده نیز فراتر رفته و در اقدامی دردناک کودکان بی‌سرپرست یا بد سرپرست برای فروش معرفی می‌شوند. البته اینگونه فعالیت‌ها تنها منحصر به ایران نبوده و تقریباً تمامی کشور‌های دنیا با تبعات استفاده گسترده از اینستاگرام مواجه هستند. گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های بین‌المللی نشان می‌دهد باند‌های بزرگ تبهکاری دختران جوان را با وعده خیالی زندگی بهتر فریب داده و پس از خارج کردن آن‌ها از کشور خود به عنوان خدمتکار به فروش می‌رسانند. کارشناسان فروش زنان به عنوان نیرو‌های خدماتی را بخشی از تجارت سیاه اینستاگرام عنوان کرده و فعالیت‌های خدماتی را تنها پوششی برای سوء استفاده از هزاران دختر آواره می‌دانند.
فروش انواع مواد مخدر در اینستاگرام
آزادی بی‌قید و شرط و عدم وجود نظارت در اینستاگرام به حدی است که مجرمان بدون احساس هیچ گونه تهدیدی از سوی نهاد‌های امنیتی و قضایی به راحتی مواد مخدر را تبلیغ کرده و کسب‌وکار خود را با فریب دادن تعداد زیادی جوان و نوجوان توسعه می‌دهند. انتظار می‌رود نهاد‌های مرتبط نظیر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با نظارت دقیق بر فعالیت‌های مجرمانه در شبکه‌های اجتماعی مدیران اپلیکیشن‌هایی نظیر اینستاگرام را مجبور به تبعیت از قوانین جمهوری اسلامی ایران کنند. اگرچه پیش‌تر دبیر شورای عالی فضای مجازی از ابلاغ مجوز لازم برای تعامل با شرکت‌هایی نظیر فیس‌بوک و گوگل خبر داده بود و تا به حال هیچ مذاکره‌ای با این شرکت‌ها انجام نشده و فعالیت آن‌ها همچنان در کشور ادامه دارد.
عملکرد ضعیف مسئولان در حوزه اعتمادسازی ملی
امان الله قرایی مقدم در گفتگو با خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا اظهار کرد: به طور کلی چالش‌هایی نظیر قاچاق انسان، فروش مواد مخدر و مواردی دیگر نه تنها برای ایران بلکه برای کشور‌های غربی نیز مشکلات عدیده‌ای را ایجاد کرده است. اگرچه زیرساخت‌های لازم برای توسعه و راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات و برنامه‌های بومی در کشور وجود دارد، ولی مسئولان در امر اعتمادسازی مردم به طرح‌های ملی ضعیف عمل کرده و بستر فرهنگی لازم برای استفاده از سرویس‌های کاملاً ایرانی در کشور وجود ندارد.
وی افزود: دستگاه‌های متولی امر در حوزه مدیریت فضای مجازی باید سلایق عموم مردم را به دقت بررسی کرده و محتوای هماهنگ با آن را تولید کنند. تبلیغات گسترده رسانه‌های بیگانه در سایه غفلت مسئولان موجب شده بخش عظیمی از جامعه ایرانی برای سرگرمی از سرویس‌های غیربومی در فضای مجازی استفاده و کودکان و نوجوانان به محتوایی ناهماهنگ با فرهنگ ایرانی دسترسی پیدا کنند. خبر‌هایی که رسانه ملی پخش می‌کند دقیق‌تر و شفاف‌تر از آنچه بنگاه‌های خبرپراکنی بیگانه اعلام می‌کنند است، ولی متأسفانه شاهد آن هستیم که به دلیل عدم اهتمام برخی از مسئولان به اهمیت فضای مجازی و نقش آن در رسانه، تلویزیون‌های غیرایرانی تأثیرگذاری بیشتری بر مخاطبان داخل کشور دارند.
این جامعه شناس و استاد دانشگاه بیان کرد: تا وقتی موضوع اعتمادسازی در کشور حل نشود راه‌اندازی هزاران برنامه و سایت ایرانی نیز فایده‌ای در تغییر گرایش مردم نخواهد داشت. مسئولان نباید فراموش کنند اعتماد سرمایه‌ای ملی است. امروز اعتماد عمودی در کشور کم رنگ شده و به دلیل وعده‌های تحقیق نیافته‌ای که مسئولان به مردم داده‌اند جوانان و نوجوان ایرانی فریب تبلیغات سوء و مخرب دشمن در فضای مجازی را می‌خورند.
انتهای پیام/
