نوروپاتی چیست؟

به گزارش گروه اجتماعی یکتا پرس، نوروپاتی (Neuropathy) به بیماری بخصوصی اشاره ندارد و شامل مجموعه اختلال‌هایی می‌شود که در پی ابتلا به آنها عصب‌های بدن آسیب می‌بینند. ابتلا به آن عوامل و علت‌های مختلفی دارد: از دیابت گرفته تا راهکارهای درمانی نظیر شیمی درمانی.

نوروپاتی چیست؟

پیام‌هایی که از مغز و نخاع به اندام‌های بدن ارسال می‌شوند سبب حفظ کارکرد طبیعی و سالم آنها خواهد شد. عصب‌های محیطی وظیفه برقراری ارتباط میان مغز و نخاع، با اندام‌ها، عضلات و پوست را به عهده دارند. اتصال میان اینها از طریق خطوطی ارتباطی به‌نام درماتوم‌ها (Dermatome) ممکن می‌شود.

حال اگر هرکدام از این رشته‌های عصبی آسیب ببیند، در پی این اتفاق یک یا چند خط ارتباطی هم تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت. بسته به اینکه این خط ارتباطی مغز یا نخاع را به کدام قسمت از بدن مرتبط کرده باشد، همان قسمت از بدن دچار مشکل خواهد شد. مشکل در حرکت‌دادن عضلات، بی‌حسی دست‌ها یا پاها، داشتن احساس درد در قسمت‌های مختلف بدن، یا حتی بروز مشکل در کارکرد طبیعی و معمول اندام‌های داخلی از جمله پیامدهای تحت‌تأثیر قرارگرفتن عصب‌های محیطی و درماتوم‌ها هستند.

علائم و نشانه‌های نوروپاتی

بسته به عواملی چون نوع اختلال (مونونوروپاتی یا پلی‌نوروپاتی)، علت بروز آن و وضعیت فردی بیمار، علائم و نشانه‌هایی که تجربه می‌شوند متفاوت خواهند بود. منتها در بیشتر موارد یک یا چند مورد از آنچه را که در ادامه خواهید خواند دربرمی‌گیرد:

فلج‌ شدگی

احساس درد

بی‌حسی موقت یا دائمی

احساس سوزش یا مورمورشدن

نقص در کارکرد اندام‌ها و غدد بدن

افزایش حساسیت هنگام لمس اشیا

ضعف عضلانی یا تحلیل‌رفتن عضلات

مشکلات مرتبط با ادرارکردن یا برقراری رابطه جنسی.

علت ابتلا به نوروپاتی چیست؟

ایدز

عامل تجربه نوروپاتی برای ۲ درصد از کل مبتلایان به آن بیماری ایدز است. البته هنوز مشخص نشده است که ضعف دستگاه ایمنی بدن در پی ابتلا به ایدز مسبب این موضوع است یا داروهایی که برای درمان و بهبود علائم آن مصرف می‌شوند.

نوروپاتی ناشناخته (ایدیوپاتیک)

برای حدود ۲۳ درصد از کسانی که نوروپاتی را تجربه می‌کنند علت آن ناشناخته می‌ماند. به همین خاطر، به بیماری آنها با اصطلاح «نوروپاتی محیطی ایدیوپاتیک» اشاره می‌شود. پس از نوروپاتی دیابتی، بیشترین تعداد به همین افرادی مرتبط است که علت بیماری آنها ناشناخته است.

 سرطان

همان‌طور که می‌دانید، از شیمی‌درمانی برای بهبود علائم انواع سرطان استفاده می‌شود. این راهکار درمانی نیز ممکن است عامل دیگر ابتلا به نوروپاتی و آسیب‌دیدن عصب‌ها باشد. حدود ۱۰ درصد از کسانی که این اختلال را تجربه می‌کنند به‌خاطر ازسرگذراندن دوره‌های شیمی‌درمانی گرفتار آن شده‌اند.

سایر علت‌های احتمالی

در برخی مواقع، علت ابتلا به نوروپاتی هیچ‌یک از موارد عمده‌ای که راجع‌به آنها توضیح داده شد نیستند. در این شرایط ممکن است پای یکی از علل احتمالی زیر در میان باشد:

مشکلات تیروئید

نارسایی کلیوی

بیماری‌های عفونی

بیماری های خودایمنی

تشخیص:

در صورت بروز علائم اضطرابی ، باید فوراً به متخصص مراجعه کنید و معاینه پزشکی شوید. در اولین پذیرش ، متخصص تاریخچه را بررسی می کند ، وجود عادات بد و بیماری های ژنتیکی را روشن می کند و با شیوه زندگی بیمار آشنا می شود. این به شما امکان می دهد عوامل خطر ایجاد کننده عوارض دیابت را شناسایی کنید.

در طول معاینه جسمی ، متخصص حساسیت اندام ها و پاسخ به سرما ، لمس و لرزش را ارزیابی می کند ، فشار خون را اندازه گیری می کند و ضربان قلب را گوش می دهد. پزشک با دقت به پوست اندام ، وجود زخم ها ، زخم های مزمن و ضایعات قارچی را تعیین می کند. این عوامل می توانند منجر به گانگرن شوند.

برای ارزیابی سلامت کلی و تأیید تشخیص “نوروپاتی دیابتی” آزمایش انجام می شود: آزمایش خون و بیو شیمیایی و آزمایش ادرار. سطح انسولین ، هموگلوبین و گلوکز تعیین می شود.

از روش های محافظه کارانه در معالجه نوروپاتی دیابتی استفاده می شود. اول از همه ، متخصص در مرحله جبران خسارت اقدامات لازم را برای تشخیص دیابت انجام می دهد. برای این منظور ، به بیمار انسولین یا داروهای دیگری که سطح قند خون را طبیعی می کنند تزریق می شود. در بعضی موارد ، این روش درمانی می تواند علائم بیماری را افزایش دهد. این به دلیل وقوع فرآیندهای معکوس در اعصاب است (یک دوره بهبود اتفاق می افتد).

درمان نوروپاتی

درمان نوروپاتی بسته به نوع اختلال و اینکه تا چه حد پیشرفت کرده باشد متفاوت خواهد بود. آسیبی که به عصب‌ ها وارد می‌شود معمولا جبران‌ناپذیر است؛ اما در برخی موارد با پی‌بردن به علت مسئله و برطرف‌کردن آن می‌توان شانس احیای مجدد عصب‌ها را پیدا کرد.

برای مثال، کنترل سطح قند خون یکی از کارهایی است که برای پیشگیری از واردشدن آسیب بیشتر به عصب‌ها در دستور کار قرار می‌دهند. با استفاده از این راهکار، می‌توان وضعیت نوروپاتی دیابتی را بهبود بخشید. اگر سطح قند خون کنترل نشود، وضعیت نوروپاتی به‌مرور وخیم‌تر خواهد شد.

بهبود علائم نوروپاتی با کمک جراحی

جراحی هم راهکار دیگری است که در برخی موارد برای بهبود علائم نوروپاتی کاربرد دارد. در این راهکار، با کنار زدن غلاف روی عصب بافت زخم را برمی‌دارند و به این صورت، فشار واردشده بر عصب را کمتر می‌کنند. معمولا از جراحی برای برطرف‌کردن درد ناشی از سندرم تونل کارپال استفاده می‌شود. البته برای بهبود علائم نوروپاتی دیابتی هم کاربرد دارد.

فیزیوتراپی

اگر علت ابتلا به نوروپاتی تحت‌تأثیر قرارگرفتن عصب‌های حرکتی باشد، می‌توان برای برطرف‌کردن ضعف عضلانی یا جلوگیری از تحلیل‌رفتن بیشتر عضلات، از فیزیوتراپی کمک گرفت. البته کارایی این راهکار درمانی تا حدود زیادی به سن بیمار و میزان آسیب واردشده به عصب‌ها بستگی دارد. معمولا برای کسانی که سنشان بالاتر است کارایی چندانی نخواهد داشت.

در بیشتر مواقع، آسیب واردشده به عصب‌ها در پی ابتلا به انواع نوروپاتی دائمی و بلندمدت خواهد بود؛ مگر آنکه علتی مثل شیمی‌درمانی علت آسیب‌دیدگی عصب‌ها باشد، که در این صورت با به‌پایان‌رسیدن دوره درمانی روند بازیابی و احیای عصب‌ها نیز به‌طور طبیعی در بدن از سر گرفته خواهد شد.

انتهای پیام/