علت تفاوت ارث زن و مرد چیست؟

به گزارش گروه اجتماعی یکتا پرس، علت اینکه اسلام سهم الارث زن را نصف سهم الارث مرد قرارداد وضع خاصی‏ است که زن از لحاظ مهر و نفقه و سربازی و برخی قوانین جزائی دارد. اسلام مهر و نفقه را اموری لازم و مۆثر در استحکام زناشوئی و تأمین آسایش خانوادگی و ایجاد وحدت میان زن‏ و شوهر می‏شناسد. از نظر اسلام الغاء مهر و نفقه و خصوصا نفقه موجب تزلزل‏ اساس خانوادگی و کشیده شدن زن به سوی فحشاء است، و چون مهر و نفقه را لازم میداند و به این سبب قهرا از بودجه زندگی زن کاسته شده است و تحمیلی‏ از این نظر بر مرد شده است، اسلام می خواهد این تحمیل از طریق ارث جبران‏ بشود، به همین دلیل برای مرد دو برابر زن سهم الارث قرار داده است.

ارث زنان

در بحث ارث زنان سه فرض مطرح است که معمولا یک فرض آن ذکر می‌شود و از دو فرض دیگر غفلت می‌شود:

در مواردی زن و مرد همتا و مساوی ارث می‌برند، مانند صورتی‌که فرد فوت شده پدر و مادر داشته باشد که هر کدام به طور یک‌سان یک ششم ارث می‌برند و سهم پدر به عنوان مرد بودن بیش از سهم مادر نیست.

در مواردی زن کم‌تر از مرد ارث می‌برد، مانند دختر که کم‌تر از پسر ارث می‌برد.

در مواردی سهم زن بیش از سهم مرد می‌باشد، مانند موردی که فرد فوت شده غیر از پدر و دختر، وارث دیگری نداشته باشد که در این جا پدر یک ششم  می‌برد و دختر بیش از آن ارث می‌برد.

هم‌چنین موردی‌که میت دارای نوه باشد و فرزندان او در زمان حیات وی مرده باشند که در این جا نوه پسری سهم پسر را می‌برد و نوه دختری سهم دختر را، یعنی اگر نوه پسری دختر باشد و نوه دختری پسر باشد، دختر دو برابر پسر ارث می‌برد.

چرا ارث زن نصف ارث مرد است؟

پاسخ: اولا باید بدانیم که موضوع نصف شدن ارث زنان در برخی موارد به معنای ناقص بودن یا نصف بودن شخصیت و ارزش زنان نیست که برخی به غلط آن را تبلیغ می کنند.

در دین مبین اسلام شخصیت انسانی زن برابر با مردان بوده و در رسیدن به درجات  کمال انسانی هیچ تفاوتی بین این دوجنس قرار داده نشده است که آیات قرآن و احکام دین مبین اسلام به خوبی گویای آن است.

 قانون ارث موضوع مالی و اقتصادی است که در اسلام بر پایه عدالت اجتماعی بنیان نهاده شده و در آن مسئولیت های اجتماعی و خانوادگی هر یک از زن و مرد رعایت شده  است.

اگر از درون نظام حقوق اسلام به ارث نگاه شود، سهم زنان که هیچ مسئولیت اقتصادی بر دوش ندارند، کاملا منصفانه و ضامن کرامت و عزت نفس زن مسلمان است.

در زمان ظهور اسلام و نزول قرآن کریم، محرومیت زنان از ارث میان همه اقوام ملل بشری در سطح دنیا وجود داشت و زن به هیچ یک از عناوین همسر، مادر، دختر و یا خواهر ارث نمی برد.

اسلام در زمینه ارث، انقلاب به وجود آورد و اولین نظام حقوقی جهانی بود که به زنان حق ارث عطا کرد و تمام قوانین ظالمانه دوران جاهلیت را که بر پایه اعتقادات و آداب و رسوم قبیله ای بود منسوخ نمود.

اما رضا علیه السلام در پاسخ به این سئول فرمود:

“زن وقتی که شوهر کرد، مالی به عنوان مهر می گیرد و هزینه زندگی وی بر عهده مرد است و مرد باید نفقه و سایر مخارج زن را بدهد، ولی بر عهده زن چیزی نیست، از این جهت حق مرد بیشتر است”.

اما صادق علیه اسلام فرمود :”علتش این است که اسلام سربازی را بر زن واجب نکرده و مهر و نفقه را بر مرد لازم شمرده است. از جرائم اشتباهی که خویشاوندان مجرم باید دیه بپردازند، زن از پرداخت دیه و شرکت با دیگران معاف است”.

با توجه به این دو روایت و با نگاه به احکام دیگر اسلام متوجه می شویم که نصف شدن ارث زن نسبت به مردان در برخی موارد با توجه به مسولیت های اقتصادی در خانواده و جامعه مانند دادن نفقه و مهر و دیه عاقله و شرکت در جهاد و پرداخت حقوق واجب اجتماعی که بر عهده مردان نهاده شده تنظیم شده است و دین اسلام برای ایجاد تعادل میان مسئولیت و حق این احکام را وضع نموده است.

انتهای پیام/